Sodyum bromür
| |
| |
| Adlandırmalar | |
|---|---|
Sodyum bromür | |
| Tanımlayıcılar | |
3D model (JSmol)
|
|
| ECHA InfoCard | 100.028.727 |
PubChem CID
|
|
CompTox Bilgi Panosu (EPA)
|
|
| |
| |
| Özellikler | |
| Molekül formülü | NaBr |
| Molekül kütlesi | 102,89 g/mol |
| Görünüm | beyaz toz (higroskopi) |
| Yoğunluk | 3.21 g/cm3 (susuz) 2.18 g/cm3 (dihidrat) |
| Erime noktası | 747 oC (susuz) 36 °C (97 °F; 309 K) (dihidrat) ayrışır[1] |
| Çözünürlük | alkolde, sıvı azotta, piridinde, hidrazinde, kükürt dioksitte, aminlerde çözünürken asetonda ve asetonitrilde çözünmez [2] 71.35 g/100 mL (−20 °C) 79.52 g/100 mL (0 °C) 94.32 g/100 mL (25 °C)[2] 104.9 g/100 mL (40 °C) 116.2 g/100 mL (100 °C)[3] |
| Aksi belirtilmediği sürece madde verileri, Standart sıcaklık ve basınç koşullarında belirtilir (25 °C [77 °F], 100 kPa).
| |
| Bilgi kutusu kaynakları | |
Sodyum bromür, NaBr formülüne sahip inorganik bir bileşiktir. Yüksek erime noktasına sahip beyaz kristal yapısıyla sofra tuzuna benzemektedir. Genellikle bromür iyonu kaynağı olarak çeşitli alanlarda kullanılmaktadır.[4]
Üretimi, yapısı ve reaksiyonları
[değiştir | kaynağı değiştir]Kristal kübik yapısı NaCl, NaF ve NaI ile benzerdir. Susuz sodyum bromür kristalleri 50.7 °C'nin üzerinde çözünürken,[4] dihidrat tuzları(NaBr·2H2O) 50.7 °C'nin altında suyla karışır.[5]
NaBr, sodyum hidroksitin hidrojen bromür ile tepkimesi ile elde edilir.
Sodyum bromür kimyasal bir element olan brom eldesinde kullanılır. Bu NaBr'nin sulu çözeltisinin klor gazı ile reaksiyonu ile elde edilir:
- 2 NaBr + Cl2 → Br2 + 2 NaCl
Kullanımı
[değiştir | kaynağı değiştir]Sodyum bromür endüstride oldukça kullanışlı bir malzemedir.[4] TEMPO aracılı oksidasyon reaksiyonlarında katalizör olarak kullanılır.[6]
NaBr fotosentez yaparak kendini yeniler.
Diğer bromür bileşikleri sentezi
[değiştir | kaynağı değiştir]Sodyum Bromür geniş çapta diğer bromür bileşiklerinin organik sentezinde kullanılır. Bir brom nükleofil kaynağı olarak alkali kolinlerle reaksiyona girip alkil bromürlleri oluşturur. Bu reaksiyon Finkelstein reaksiyonu adıyla geçer ve aşağıdaki gibidir:
- NaBr + RCl → RBr + NaCl (R = alkil)
Fotoğrafçılık için önemli bir malzeme olup, ışığa duyarlı gümüş bromür hazırlanmasında kullanılır.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Pradyot, Patnaik (2003). Handbook of Inorganic Chemicals. The McGraw-Hill Companies, Inc. ISBN 0-07-049439-8.
- ^ a b "Arşivlenmiş kopya". 25 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2017.
- ^ {{Kitap kaynağı|soyadı = Seidell|ad = Atherton|soyadı2 = Linke|ad2 = William F.|yıl = 1919|başlık = Solubilities of Inorganic and Organic Compounds|url = https://archive.org/details/solubilitiesino01seidgoog%7Cyayıncı = D. Van Nostrand Company|basım=2.2
- ^ a b c Michael J. Dagani, Henry J. Barda, Theodore J. Benya, David C. Sanders "Bromine Compounds" in Ullmann's Encyclopedia of Industrial Chemistry Wiley-VCH, Weinheim, 2000. DOI:10.1002/14356007.a04_405
- ^ Eagleson, Mary (translated by) (1994). Concise Encyclopedia Chemistry (Illustrated, revised, English language bas.). Berlin [u.a.]: Walter De Gruyter. s. 996. ISBN 9783110114515.
- ^ "Water dispersion of cellulose II nanocrystals prepared by TEMPO-mediated oxidation of mercerized cellulose at pH 4.8". Cellulose. Cilt 17. ss. 279-288. doi:10.1007/s10570-009-9381-2. 13 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2017.