İçeriğe atla

Slovo Binası

Koordinatlar: 50°00′42″K 36°14′03″D / 50.01167°K 36.23417°D / 50.01167; 36.23417
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Slovo Binası
(Ukraynaca: Будинок «Слово»)
Harita
Genel bilgiler
KonumShevchenkivskyi İlçesi, Harkov, Ukrayna
Koordinatlar50°00′42″K 36°14′03″D / 50.01167°K 36.23417°D / 50.01167; 36.23417

Slovo Binası (Ukraynaca: Будинок «Слово»), Harkov'un Shevchenkivskyi semtinde bulunan çok katlı bir rezidanstır. Binanın şekli, Ukraynaca "kelime" anlamına gelen слово ("slovo") sözcüğündeki C harfini yansıtmaktadır. Binanın şekli, binanın 66 dairesinde yaşayan önde gelen Ukraynalı yazarlar için özel olarak inşa edildiğini ifade etmektedir. 1920'lerin sonlarında inşa edilen bina, bazıları İnfaz edilmiş Rönesans olarak bilinen, daha sonra Sovyetler Birliği tarafından Sandarmokh'ta idam edilen birçok Ukraynalı yazar ve şaire ev sahipliği yapmıştı.

İnşaat

[değiştir | kaynağı değiştir]

Harkov, 19 Aralık 1919'dan 24 Haziran 1934'e kadar Ukrayna Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nin başkenti olduğu için[1] Ukrayna ekonomisinin merkezi haline geldi ve kentin nüfusu hızla arttı. Kentin nüfusu 1920'de 285.000 iken 1927'de 423.000'e yükselmişti, bu da konut bulmakta zorluklar yaşanmasına yol açmıştı.[2] Bu kriz, Ukraynalılaştırma politikası nedeniyle Kiev'den Harkov'a gelen edebiyat camiasını da etkiledi.[3] Yüksek konut fiyatlarını karşılayamayan yazarlar, ofislerinde ya da eğreti evlerde yaşıyorlardı ve ikamet sorunları yaşayan bazı yazarlar, farelerin yazdıkları belgeleri kemirmesini önlemek için el yazmalarını tencerelerde saklıyordu.[1] Pavlo Tychyna, 1923'te Chervony Shliakh dergisinin genel müdürü olarak görev yapmaktayken ofisinde yaşayan bir yazardı.[4]

1920'lerin ortalarında, o zamanlar saban anlamına gelen плуг adlı bir yazarlar örgütünün parçası olan Ostap Vyshnya, Sovyet hükûmetinden en önemli Ukraynalı aydınları barındırabilecek bir apartman kompleksi inşa etmesini istedi. Fikir, aynı binada yaşayacak olan Ukraynalı aydınları takip etmenin basit bir yolu olarak gören Sovyetler tarafından neredeyse anında onaylandı.[4] Yeni yerleşke, Eylül 1927'de mimar Mytrophan Dashkevych tarafından kelime anlamına gelen слово'nun ilk harfini temsil eden Kiril alfabesinde C harfi şeklinde tasarlandı ve bina Слово (Slovo) olarak adlandırıldı.[5] Binanın inşaatını tamamlamak için yeterli fonasahip olmadıkları için, Vyshnya Şubat 1929'da Moskova'ya gitti ve Joseph Stalin'den inşaatı finanse etmesini istedi.[6] Stalin bu teklifi kabul etti ve sakinlerin 15 yıl içinde geri ödemesi şartıyla gerekli parayı aynı gün içinde verdi.[4] Slovo, 25 Aralık 1929'da tamamlandı.[7]

Bina, iki savaş arası Sovyetler Birliği'nde oldukça lüks bir lüks olarak kabul edilen bir tarzda, her bir daire üç ya da beş odalı olacak şekilde inşa edildi. Slovo Binası, o yıllarda mevcut olan en iyi malzemelerle inşa edilmiştir ve 66 daireden oluşan beş katlı bir binadır. Çatı katına solaryum ve duş,[2] bodrum katına ise anaokulu yapılmıştır. 1929'un sonunda sakinler binaya taşındı, ancak 1930 yılının Yeni Yıl Günü'ne kadar merkezi ısıtma sistemi kurulmadı. Binanın sakinlerine Slovyalılar deniyordu.[5] Her dairede bir banyo, merkezi ısıtma sistemi ve telefon bulunmaktaydı. Sanatçılara ayrıca kendi stüdyoları verildi.[8] II. Dünya Savaşı'ndan sonra, sadece zemin ve beşinci kat arasındaki erişimi sağlayan bir asansör kuruldu.[6]

İnfaz edilen Rönesans

[değiştir | kaynağı değiştir]
Klym Polishchuk, karısı Halyna Mnevska ve kızı Lesia ile birlikte

Telefon dinlemesi yoluyla, binanın sakinleri takip edildi ve İnfaz Rönesansı döneminde tutuklamalar başladı. Aktris Halyna Mnevska, Karelya'da kurşuna dizilerek idam edilecek olan kocası Klym Polishchuk'u ihbar etmek istemediği için 20 Ocak 1931'de ilk tutuklanan kişi oldu. Tutuklandı, 5 yıl hapis cezasına çarptırıldı ve Ukrayna'ya dönüşü yasaklandı.[1] Tutuklanan ikinci kişi 2 Mart 1931'de Pavlo Khrystiuk, üçüncü kişi, karşı-devrimci hareketi nedeniyle 16 Mart 1932'de Ivan Bahrianyi idi.[6]

Takip eden aylar içinde, daha fazla tutuklama yapıldı, en fazla tutuklama 1933 yılında gerçekleşti. Ukraynalı yazar Mykhailo Yalovy, Pavel Postyshev'e karşı casusluk yaptığı ve suikast düzenlemeyi amaçladığı suçlamasıyla 12 Mayıs 1933'te tutuklandı ve 11 Mart 1937'de idam edildi.[6] Yalovy'nin tutuklanmasından sonraki gün Mykola Khvylovy, Mykola Kulish ve Oles' Dosvitniy bir araya gelerek durumu nasıl çözebileceklerini tartıştılar.[4] Görüşme sırasında, Khvylovy odasına döndü ve 13 Mayıs 1933'te intihar etti,[9] bu da Slovo Evi'nin sakinlerinin hissettikleri umutsuzluğu öne çıkardı. Sakinler sadece sürekli tutuklanma veya ölüm tehdidi altında değildi, aynı zamanda Holodomor ile de karşı karşıyaydılar.[4] Holodomor, çoğunluğunu köylülerin oluşturduğu dört milyon Ukraynalının ölümü ile sonuçlanan Stalin dönemi bir kıtlıktır.[10] Serhiy Pylypenko, 23 Şubat 1934'te yargılanmadan idam edildi. Ayrıca, Sandarmorkh'ta tutuklandıktan sonra idam edilen Les Kurbas, Kulish ve Hryhorii Epik de sakinler arasındaydı. Vyshnya hasta olduğu için kurtuldu.[6] Sonuç olarak, Slovo Evi'ndeki 66 daireden 40'ı bu süreçten etkilendi. İnfaz sayısı 33 olurken, 5 sakin uzun süreli hapis cezasına çarptırıldı, bir sakin intihar etti ve diğer bazı sakinler belirsiz koşullar altında öldürüldü. Birçok sakin casusluk, teröristlik ve rejime karşı komploculuk suçlarından mahkûm edildi.[4]

1934'te Ukrayna'nın başkenti, kısmen Holodomor ve baskı nedeniyle Harkov'dan Kiev'e taşındı. Daha sonra, hayatta kalan yazarlar yeni başkentte bulunan RoLit Evi'ne taşındı. II. Dünya Savaşı sırasında Almanlar 1941'de Kiev'i bombalamaya başladığında, halk arasında "RoLit'e bir bomba yeter ve nihayet Ukrayna edebiyatı yok olacak." sözü yayıldı [11]

Hatıra

[değiştir | kaynağı değiştir]
Anıt plaket binada ikamet eden yazar ve sanatçıların isimlerini içerir

Bina 21 Ağustos 2019'da Ukrayna'nın Taşınmaz Simge Yapılarının Devlet Kaydı olarak tescil edildi.[12] Binaya 24 Ağustos 2003'te binada yaşayan ünlü kişilerin isminden oluşan bir anma plaketi yerleştirildi. Plaket, aynı noktada yer alan ve zaman içinde tahrip edilmiş olan daha eski bir plaketin yerine konuldu.[13]

Anma projesi

[değiştir | kaynağı değiştir]

Mart 2017'de Ukrayna genelinde ProSlovo Projesi başlatıldı. Araştırma projesi Slovo Evi'ne ve eski sakinlerine adanmıştır. Tüm sonuçlar, hatıralar ve görseller interaktif olarak bir web sayfasında yayınlanmaktadır. Ziyaretçiler İngilizce veya Ukraynaca olarak binanın zaman çizelgesini, her dairenin 3D görselleştirmesini, haritaları, her bir konut sakininin fotoğraflarını ve anılarını gözlemleyebilmektedir.[1] 2017 yılı içerisinde bina ile ilgili bir belgesel film de gösterime girmiştir. Liubov Yakymchuk ve Taras Tomenko tarafından yazılan ve Tomenko tarafından yönetilen "Slovo Evi" filmi, her dairenin anıları ve görgü tanıklarının anlatımları eşliğinde bir incelemesini içeriyordu.[4]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ a b c d "Ukraine: Slovo, from "house of the word" to nightmare". balcanicaucaso.org (İngilizce). 26 Mayıs 2020. 1 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2022. 
  2. ^ a b "The Slovo Building". constructivism-kharkiv.com (İngilizce). 17 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2022. 
  3. ^ Bertelsen (2013). "The House of Writers in Ukraine, the 1930s: Conceived, Lived, Perceived". The Carl Beck Papers in Russian and East European Studies (İngilizce) (2302): 14. doi:10.5195/cbp.2013.170. ISSN 2163-839X. 17 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2022. 
  4. ^ a b c d e f g Bilalov, Rashid; Garrood, Michael, (Ed.) (12 Mart 2020). "Slovo House — how a special Soviet apartment block for writers became their prison". Euromaidan Press (İngilizce). 17 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2022. 
  5. ^ a b "Writer's house "slovo"". ProSlovo (İngilizce). 17 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2022. 
  6. ^ a b c d e "Story of Slovo House : From 1923 to nowadays". ProSlovo (İngilizce). 18 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2022. 
  7. ^ Bertelsen (15 Şubat 2016). "Regional Nationalism and Soviet Anxieties during the Great Terror in Ukraine: The Case of Mykhailo Bykovets'". East/West: Journal of Ukrainian Studies (İngilizce). 3 (1): 39-74. doi:10.21226/T2H01C. ISSN 2292-7956. 18 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2022. 
  8. ^ "'Slovo House'". Warsaw Institute (İngilizce). 24 Mayıs 2018. 28 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2022. 
  9. ^ What We Live For, What We Die For (İngilizce). New Haven: Yale University Press. 2019. s. 137. ISBN 978-0-300-22336-1. 23 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Şubat 2022. 
  10. ^ "Holodomor | Facts, Definition, & Death Toll | Britannica". www.britannica.com (İngilizce). 28 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2022. 
  11. ^ "ProSlovo.com / Володимир Куліш. Слово про слово". ProSlovo (Ukraynaca). 2 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2022. 
  12. ^ Ministry of Culture of Ukraine (21 Ağustos 2019). "Кабінет Міністрів України - До Державного реєстру нерухомих пам'яток України внесено 12 об'єктів культурної спадщини національного значення". www.kmu.gov.ua (Ukraynaca). 18 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2022. 
  13. ^ "Дом "Слово": историческая память без речей и оваций". www.mediaport.ua (Ukraynaca). 26 Ağustos 2003. 18 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2022. 

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Slovo_Binası&oldid=33123093" sayfasından alınmıştır