Sindika
Bu madde veya bölüm Sindler adlı maddeye çok benzemektedir ve bu iki maddenin tek başlık altında birleştirilmesi önerilmektedir. Birleştirme işlemi yapıldıktan sonra sayfaya {{Geçmiş birleştir}} şablonunu ekleyiniz. |
![]() | Bu maddedeki üslubun, ansiklopedik bir yazıdan beklenen resmî ve ciddi üsluba uygun olmadığı düşünülmektedir. |
Sindika krallığı Синдикэ | |||||
---|---|---|---|---|---|
MÖ 500-MÖ 400 | |||||
Sind ve Meotların ilk yaşadığı yerleri gösteren harita | |||||
Etnik gruplar | Sind-Meotlar Grekler | ||||
Hükûmet | Krallık | ||||
Tarihçe | |||||
| |||||
Yüzölçümü | |||||
• Toplam | 214974 km2 | ||||
Günümüzdeki durumu | ![]() ![]() |
Sindika ya da Sind Krallığı, MÖ 4. ve 5. yüzyıllarda Karadeniz kıyısında, günümüzde Krasnodar Kray'ın Anapa kenti yöresinde, en az yüz yıl hüküm sürdüğü bilinen antik devlettir. Sindika, Meotların (Çerkesçe: Мыут1э, Mıwt'e) en güçlü topluluklarından biri olan Sindler tarafından kurulmuştur. Çeşitli Meot kabileleri, bu devletin çatısı altında kaynaşarak Çerkes halkının oluşumuna katkıda bulunmuştur. Devletin merkezi, günümüzdeki Anapa bölgesinde bulunan Sindika Limanı'ydı.
Sindika Limanı MÖ 479 yılında Bosporos orduları tarafından ele geçirildi, ancak Sind ve Meot gruplarının karşı saldırıları sonucunda tahrip oldu. Bunun üzerine, Sindika Limanı'nın bulunduğu yerde Gorgippia adı verilen yeni bir Grek kenti kuruldu. Sind Krallığı'nın toprakları, yaklaşık olarak Taman Yarımadası'nın (Çerkesçe:Темэн, Teman; Темэнык1э, Temanıç'e) güney bölümü ile günümüzdeki Krasnodar Kray'ın Anapski ve Krımski rayonları'nı kapsıyordu.[1][2][3][4][5]

Tarih ve arkeolojik buluntular
[değiştir | kaynağı değiştir]Sindika'ya dair bilgiler, Grek kaynakları ve arkeolojik buluntulardan öğreniyoruz. Ama az bir bilgiye sahibiz. Sindika Devleti'nin ne zaman kurulmuş olduğunu da tam bilemiyoruz. Fakat, MÖ VI. asırda işlek bir ticari merkez olarak Sind ya da Sindika limanının mevcut olduğunu biliyoruz.
Sindlerin, Karadeniz kıyısındaki Grek kolonilerinin kurulmasından önce bir devletlerinin ve Greklerle ticari münasebetlerinin bulunduğu da bilinmektedir. Sindika, ehemmiyetli ticaret yollarının buluştuğu bir kavşak, bir merkezi liman mevkisindeydi. Erken bir devrede Grek kültürüyle tanışmış olan Sindlerin kendi dillerinde yazıları vardı ve Sindika kralları kendi adlarına sikke (madeni para) bastırıyorlardı.
Sindlerden ilk defa, MÖ 5. asırda yaşayan Grek şairi Hipponakt, daha sonra da Herodot Bahsetmektedir. Strabon da, Karadeniz kıyısına yakın bir yerde bulunan Sind kenti Aborake'den bahseder. Arkeologlar, Aborake olması düşünülen ve Rusça Semibrantnı adını taşıyan eski bir ören yerinde, 1875-1878 senelerinde kazılar yaptılar. Tespitlere göre, Semibrantnı MÖ 5. yüzyıl başlarında da bulunuyordu ve birkaç asırlık bir maziye sahipti. Şehrin etrafı taş duvarlarla çevriliydi, her 15 veya 18 metrede bir savunma maksatlı kuleler bulunuyordu. Şehirde, değişik binalar içinde, saray olduğu zannedilen 400 metrekare büyüklüğünde bir yapı kalıntısı da bulunmuştur. Şehir, sonuncusu MÖ II-I. asır kavşağında olmak üzere üç kez yağmalanıp yakılmış, bazı sakinleri de esir alınmıştır.
Yörede açılan höyüklerdeki mezarların hemen tamamının daha önceleri mezar soyguncuları tarafından soyuldukları görülmüştür. Fakat Semibrantnı'da 15 metre yüksekliğindeki bir höyük içindeki bir mezardan, daha evvel soyulmuş olmasına rağmen, yerli yapımı altın ve gümüşten hayvan heykelleri, ayrıca Grek (Yunanistan) ve Küçük Asya'dan (Anadolu) getirilme eşyalar bulunmuştur. Mezarın mazisinin MÖ 470-460 yıllarına uzandığı düşünülmektedir.
1908'de, Anapa'nın hemen Güney Doğu'sundaki Anapskaya stanitsası (köy) civarında, N.İ. Veselovski'nin açtırdığı ve yine, daha önce soyulmuş olan bir höyükte, sıvalı bir duvar ve üstündeki fresklerle karşılaşılmıştır. Ayrıca daha doğudaki Belaya (Шъхьэгуащэ) Nehrinin kolu olan Kurcıps Nehri (Къурджыпс) dolaylarında açılan höyüklerden de MÖ V. yüzyıla ait Grek ve Meotlardan kalma eşyalar çıkarılmıştır.[1][2][3][4][5]
Krallığın son bulması
[değiştir | kaynağı değiştir]Sindika idarecileri ile üst varlıklı sınıf, giderek Grek hayat tarzını sahiplendi. Sindika, sonunda Bosporos kralı LevkonI'in hükümdarlığı devresinde (MÖ 349-348) Bosporos Krallığı'na katıldı. Bu tarihten sonra, Sindler, faaliyet ve hayatlarını Bosporos Krallığı içinde devam ettirdiler.[1][2][3][4][5]
Sınıf yapısı
[değiştir | kaynağı değiştir]Hükümdar ve çevresindeki aristokrasi ve üst sınıf haricinde, ziraatle geçinen köylüler, balıkçılar, zanaatkarlar ve köleler bulunuyordu. Sindler, öteki Meot topluluklarına göre daha ileri ve gelişmiş münasebetler içindeydiler. Sindler buğday, arpa ve tahıl imalatı yanında, meyve ve şarap imalatında da gelişmişlerdi. Sığır, koyun, keçi, domuz ve at besliyor; bol miktarda buğday, hayvan, kurutulmuş ve tuzlanmış balık ile köle ihraç ediyorlardı. Sindika'da çeşitli el sanatları ile maden sanayi de gelişmişti.
Bir hikâye:
MÖ II. asırda yaşamış Grek yazarı Polien'in Sindler'e ait bir hikâyesi günümüze erişmiştir: Sind Kralı Hegatey, bir Meot şefinin kızı Tırğatave (Тыргъэтао) ile evlidir. Ama bir müddet sonra tahtını kaybeder. Komşu Bosporos kralı Satir I (MÖ 432-388), karısı Tırğatave'yi öldürtmesi ve kızı ile evlenip onu kraliçe yapması şartıyla Hegatay'a yardım eder ve yeniden tahtını elde etmesini temin eder. Hegatey, çok sevdiği Tırğatave'ye kıyamaz, onu gizli bir yerde gözlem altına aldırır. Tırğatave, muhafızları atlatır ve heyecanlı bir kaçıştan sonra, Meotlar'ın arasına dönmeyi başarır. Orada, başka bir Meot şefiyle evlenip Sindika ve Bosporos'a yönelik saldırılar başlatır; komplo ve suikast teşebbüslerine rağmen, daima kurtulmayı başarır. Satir I'in ölümünden sonra, yerine geçen oğlu Gorgipts, Meotlar'a kıymetli hediyeler göndererek, sonunda Tırğatave ve Meotlarla sulh temin eder.[1][2][3][4][5]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c d Генрих Ананенко,Сыд фэдагъа Синдикэр?,Адыгэ макъ gazetesi,07.01.1992.
- ^ a b c d V.Diakov-S.Kovalev,İlkçağ Tarihi,Ankara,1987,s.345-355,506-514.
- ^ a b c d General İsmail Berkok,Tarihte Kafkasya,İstanbul,1958,s.135-136.
- ^ a b c d Turabi Saltık,Sindika Krallığı,Jineps,Ocak 2007,s.5.
- ^ a b c d Tamara V.Polovinkina,Çerkesya,Gönül Yaram,Ankara,2007,s.21-45.