Seyid Şuşinski
| Seyid Şuşinski | |
|---|---|
 Seyid Şuşinski (1919) | |
| Genel bilgiler | |
| Doğum | Mir Möhsün 12 Nisan 1889 Füzuli Rayonu, Horadiz kenti |
| Ölüm | 1 Kasım 1965 (76 yaşında) Bakü |
Seyid Şuşinski (d. 1889 - ö. 1965), Azerbaycan hanendesi, Şuşa hanendelik okulunun en parlak temsilcisiydi. Cabbar Qaryağdıoğlu ona "Doğu müziğinin incisi" adını vermişti.
Hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]Seyid Şuşinski 1889 yılında şimdiki Fuzuli ilinin Horadiz kentinde doğmuştur.[1] Ender ve güzel sese sahip Seyid Şuşinski hanendelik sanatının sırlarını öğrenmek için en önce iki Möhsün Nevvab'ın yanında okumuştu. Sonraki hocası Cabbar Qaryağdıoğlu olmuştur.Seyid Şuşinski ifa için karmaşık muğam olan "Çahargah'ı" özellikle büyük ustalıkla okurdu, üstelik hep onu "Maye"den değil, "Mensuriyye" den başlardı.Sonra "Maye" kaynağına inerdi. İlginçtir, hayatının son yıllarında, yaşı artık 74 geçmiş Seyyid "Mensuriyye" ni aynı şevkle okuyordu.Seyid Şuşinski yaradıcılığında Hafiz Şirazi, Muhammed Fuzuli, Seyid Azim Şirvani gazellerile yanı sıra, Hüseyin Cavid'in ve Mirze Alekber Sabir'in şiirlerine de hitap ediyordu. Sabir'in "Millet nasıl tarac olursa olsun, ne işim var" şiirini "Muhalif" de okurdu. Seyid Şuşinski sosyo-politik konuda şiir ve gazel okuyan, halkı mücadeleye çağıran ilk hanende olmuştur."Uyan ey millet "," Ben bir türküm", "Millet isterse" vb. Seyid Şuşinski, Mirza Celil, Abdurrahim bey Hakverdiyev, Hüseyin Cavid, Hüseyin Arablinski gimi sanatçılarla arkadaşlık ediyordu.Molla Nesreddin'in birkaç sayısının çıkmasında maddi yardımda bulunmuştu. Genel olarak, Seyid Şuşinski büyük mesenat, o dönemin tiyatro oyuncularına çok yardım etmiştir, üstelik oyuncu gibi bazı rolleri oynamıştı.Şuşinski "Çahargah"dan başqa "Mahur", "Neva", "Mesnevi", "Osmanı", "Arazbarı", "Heyratı" gibi muğamlarınında hakkını veriyordu. O, novator senetkar olarak,birden fazla muğamları birleştirib onları yeni bir biçimde söylemiştir.[2]
"Rast-Humayun "," Katar-Bayatı", "Şur-Şahnaz" "Rast" da ve "Kürdi-Şahnaz" da "Dilkeş" i ilk kez Seyid Şuşinski söylemiştir.Seyid Şuşinski ünlü besteci Fikret Emirov'un ilk defa yarattığı ve dünyada şöhret kazandığı "Şur" ve "Kürdi-Ovşarı" senfonik makamlarının yazılmasında danışman gibi büyük yardımı olmuştu.
Ödülleri
[değiştir | kaynağı değiştir]- "Şeref Nişanı" nişanı (09.06.1959)
Filmoqrafiya
[değiştir | kaynağı değiştir]- Muğamlar (film, 1965)
- Karabağ'a seyahat (film, 1968)
- Meclisi üns (film, 2006)
- Seyid Şuşinski (film, 2012)
- Hurşit Natevan (film, 2012)
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Сеид Шушинский (1889—1965)". 22 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2018.
- ^ (Rusça) Seyid Shushinski[ölü/kırık bağlantı]. Axtar.az
