Savaşın Yüceltilmesi
| |
| Sanatçı | Vasili Vereşçagin |
|---|---|
| Yıl | 1871 |
| Tür | Tuval üzerine yağlı boya |
| Boyutlar | 127 cm × 197 cm (50 in × 78 in) |
| Konum | Tretyakov Devlet Galerisi, Moskova |
Savaşın Yüceltilmesi veya Savaşın Tanrılaştırılması, Rus ressam Vasili Vereşçagin'in 1871 yılında yaptığı bir tablodur. Vereşçagin tabloyu tamamladıktan sonra eserini "geçmişteki, günümüzdeki ve gelecekteki tüm büyük fatihlere" ithaf etmiştir.[1] Tuval üzerine yağlı boya olarak yapılan tablo, Orta Asya'daki bir şehrin duvarlarının dışında bir kafatası yığınını tasvir etmektedir.[1] Vereşçagin'in Türkistan Serisi'nin bir parçası olarak kabul edilir.
Ressamın en bilinen, felsefi ve pasifist tablolarından biri olan tablo, 1874 yılında Pavel Tretyakov tarafından satın alındı.[1] Tablo, Tretyakov'un kurduğu Moskova'daki Tretyakov Devlet Galerisi'nde sergilenmektedir.[1]
Tablo
[değiştir | kaynağı değiştir]Arkaplan
[değiştir | kaynağı değiştir]Vereşçagin tabloyu 1869-1870 yıllarında Rus İmparatorluk Ordusu ile Türkistan'a yaptığı ikinci yolculuğun ardından 1871'de Münih'teyken yaptı.[1] Ressam Münih'te bulunduğu sırada Rusya'nın Orta Asya'ya yaptığı seferlerde gördüklerinden esinlenerek bu tablo da dahil olmak üzere 13 tablo yaptı. Klasik eğitim almış bir savaş ressamı olan Vereşçagin'in eserlerinin çoğu Rus ordusu ile Hive ve Hokand hanlıkları arasındaki savaş sahnelerine odaklanmıştır.[2]
Vereşçagin başlangıçta tabloya "Timur'un Yüceltilmesi" adını vermeyi ve sadece Timur'un zalimliğine ithaf etmeyi planlamıştı.[1] Ancak daha sonra konuyu ve eserin adını daha anlamlı ve genel hale getirmeye karar verdi ve eserin adını Savaşın Yüceltilmesi olarak değiştirdi.[1]
Tasvir
[değiştir | kaynağı değiştir]Savaşın Yüceltilmesi, bir savaş ya da kuşatmanın ardından çorak toprak üzerine yerleştirilmiş insan kafatası yığınını tasvir eder. Bir leş kargası sürüsünün yığının üzerini eşelemekle meşgul olduğu görülmektedir. Bazı kargalar çoktan yere inmiş, diğerleri ise uçmakta ya da yakındaki ağaçlara tünemiştir. Yer, kısmen ağarmış kafataslarının kirli fildişi rengini tamamlayan, otlarla kaplı solgun, toprak sarısı bir renktedir. Yığının oluşturduğu gölge, boş çene ve göz çukurlarının yarattığı çok sayıda siyah delik ile birleştiğinde tabloya derinlik hissi katmakta ve yığının ölçeğini daha da büyütmektedir.
Bir dizi dağ, bozkırların uçsuz bucaksızlığını gökyüzünün boşluğundan ayırarak tabloda bir ayrım çizgisi görevi görürken Semerkant şehri tablonun sağında görülebilmektedir. Şehrin surlarında gözle görülür bir gedik açılmıştır. Bu gedik, 1868 yazında Rus garnizonunun Buharalıların saldırısını püskürttüğü Semerkant Kuşatması'na bir göndermedir.[2][3] Vereşçagin eserin çerçevesine tabloyu "geçmişteki, günümüzdeki ve gelecekteki tüm büyük fatihlere" ithaf ettiğini yazmıştır.[2]
Karşılama
[değiştir | kaynağı değiştir]Vereşçagin 1870'ler ve 1880'lerde tablosunu çeşitli mekânlarda sergiledi. Daha geleneksel çalışmaları iyi eleştiriler alırken savaşı anlatan iki eseri önemli tartışmalara yol açtı.[2] Özellikle Savaşın Yüceltilmesi ve Geride Kalanlar’ın son derece savaş karşıtı olduğu ve bazı eleştirmenler tarafından Rus ordusunu kötü bir şekilde tasvir ettiği ileri sürüldü. Bu eleştiriler Rus hükümetinin bu iki tablonun Vereşçagin'in Rusya'daki sergilerinde sergilenmesini yasaklamasıyla sonuçlandı. Sanatçı, eserlerini Almanya'da sergilediğinde de benzer bir tepkiyle karşılaştı.[4] Vereşçagin, Berlin'deki sergisini ziyaret eden Alman mareşal Helmuth von Moltke'yi bilinçli olarak Savaşın Yüceltilmesi tablosuna yönlendirdi.[4] Tablo Moltke'de kafa karışıklığına neden oldu ve Alman askerlerinin tabloyu görmelerinin yasaklanmasını emretti.[4] Bu emre Avusturya İmparatorluğu Savaş Bakanı da benzer bir yasak getirerek destek verdi.[2][4]
Rusya'da da Vereşçagin'in eserlerinin sergilenmesi ve Rus ordusuna iftira atıldığı gerekçesiyle tabloların kitap ve dergilerde çoğaltılması yasaklandı. Ressam bu suçlamalara tepki olarak Unutulmuş Asker, Kuşattılar ve Takip Ettiler ve Girdiler adlı üç tablosunu yaktı.[4] Vereşçagin bazı eserlerine yapılan eleştirilere rağmen, Rus-Japon Savaşı sırasında ölene kadar savaşları resmetmeye devam etti.[2]
Vereşçagin göre, güneşin kavurduğu bozkırın ortasında insan kafalarından oluşan "piramit" herhangi bir savaşın sonucudur. Kıyametin habercisi olan kargalar, tüm yaşamın yıkımı ve ölümüne dair bir tür "anıt" üzerinde gezinmektedir. Arka plandaki kale kalıntıları, dünyanın ve insan yaratımlarının ne kadar kırılgan olduğunu ve insan çekişmelerinin çiçek açan ve değerli insan yaşamını ne kadar kolay yok edebileceğini hatırlatmaktadır.[1] Vereşçagin sonraki yaşamını ve eserlerini tüm savaşları protesto etmeye adamıştır.[1]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c d e f g h i "THE APOTHEOSIS OF WAR (1871)". tretyakov.ru. 12 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2024.
- ^ a b c d e f
Chisholm, Hugh, (Ed.) (1911). "Vereshchagin, Vassili Vassilievich". Encyclopædia Britannica. 27 (11. bas.). Cambridge University Press. s. 1021.
- ^ Shahrisabz, Katti-Kurgan, Hussein Bek of Urgut, Omar Bek of Chilek, Jura Bek, Baba Bek and others.
- ^ a b c d e "VASILY VERESHCHAGIN". artchallenge.ru. 12 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2024.
