Satır Arası Analiz Yöntemi
 | Bu madde, öksüz maddedir; zira herhangi bir maddeden bu maddeye verilmiş bir bağlantı yoktur. (Kasım 2023) |
 | Bu madde okuyucuların kafa karıştırıcı bulabileceği içerik veya net olmayan ifadeler bulunduruyor olabilir. (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin) |
 | Bu maddenin mevcut adı tartışmalıdır. (Kasım 2023) |
Satır arası analiz yöntemi veya satır arası şerh/izah yöntemi, genellikle yabancı lisandaki bir ifadenin çözümleyici bir şekilde kelime kelime haşiyesinin yapıldığı pedagojik ve lengüistik bir yöntemidir.[1] Çözümleyici haşiyeler ayrı bir satırda, çözümlenen dilin sözcükleri ile çeviri arasında satır aralarında yazılır. Daha basit olan satır arası çevirinin aksine, tek tek kelimeler genellikle biçimbirim açısından da incelenir ve şerh edilir.[2]
Bir nevi hâmiş(kitabın kenarlarına yazılan açıklama veya ekleme notu, çıkma, hâşiye[3])'in kenar yerine satırlar arasına yazılan ve sistematik bir yazım şekliyle standardize edilmiş çeşididir.
Bu analiz yönteminde her bir kelime ayrı ayrı değerlendirilir, morfolojik ve varsa sentaktik unsurlar kelimeden genellikle tire(-) ile ayrılır ve bu unsurların özellikleri yine alt satırda belirtilir. Bu yöntem sayesinde mütalaa edilen dilin veya varyantın morfolojik ve sentaktik unsurlarını görülmesi kolaylaşır. Basit formlarındaysa satır aralarında sadece kaynak metnin motamo tercümesi yazılır.
Satır arası analiz yönteminin kim tarafından geliştirildiği belli olmamakla birlikte, modern gösterime yakın olarak ilk kullanan kişi Finck’tir ve kendisi Türkçe metinlerin gösterim ve analizinde bu yöntemi uygulamıştır.[1]
Örnekler
[değiştir | kaynağı değiştir]| Örnek | |
| Kaynak dil | Endonezce (Sneddon 1996:237)[4] |
| Metin | Mereka di Jakarta sekarang. |
| Analizi | 3ÇŞ*1 LOC*2 Cakarta şimdi |
| Onlar -de Cakarta şimdi | |
| Onlar şimdi Cakarta'da. |
*13. çoğul şahıs *2Lokatif(bulunma) edatı
| Örnek | |
| Kaynak dil | Latince |
| Metin | Scientia potentia est |
| Analizi | Scientia(f)*1 potentia(f)*2 sum/esse<PRS>[3TŞ]*3 |
| Malumat kuvvet/güç/hegemonya/tesir idir | |
| Tercümesi | Bilgi güçtür |
*11.tasriften Feminen Nominativus(nominatif/ismin yalın hali) *21.tasriften Feminen Nominativus *3sum/esse fiilinin praesens zamanda(geniş/şimdiki zaman) 3. tekil şahısta tasrifi
| Örnek | |
| Kaynak dil | Fransızca |
| Metin | Je t'aime |
| Analizi | Je=te=aime |
| 1TŞ*1=1TŞ*2=sevmek | |
| Ben=Sen=Sevmek | |
| Tercümesi | Seni seviyorum. |
*11. tekil şahıs *22. tekil şahıs
Galeri
[değiştir | kaynağı değiştir]-
-
-
Franz Nikolaus Finck'in Analizi
.png)
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b Sarı, İsa (2019). Türkolojide dil verisi biçimlendirme, gösterim ve işaretleme: satır arası analiz yöntemi. 10. ULUSLARARASI DÜNYA DİLİ TÜRKÇE SEMPOZYUMU. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi. s. 1303. ISBN 978-605-9975-39-1. 2 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2023.
- ^ "Glossing Rules - Glossing Ancient Languages". wikis.hu-berlin.de. 21 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Kasım 2023.
- ^ "Kubbealti Lugati - hamiş kelimesi anlamı, hamiş nedir?". lugatim.com. 14 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2023.
- ^ "Dept. of Linguistics | Resources | Glossing Rules". www.eva.mpg.de. 22 Ocak 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2023.