Vikipedi, özgür ansiklopedi
Sarrus kuralı , "3x3 " türünden matrislerin determinantını hesaplamak için pratik yoldur. Bu kural Fransız matematikçi Pierre Frédéric Sarrus tarafından keşfedilmiştir.[ 1]
Hesaplanması:[ 1]
|
a
11
a
12
a
13
a
21
a
22
a
23
a
31
a
32
a
33
|
{\displaystyle \left|{\begin{matrix}a_{11}&a_{12}&a_{13}\\a_{21}&a_{22}&a_{23}\\a_{31}&a_{32}&a_{33}\end{matrix}}\right|}
İlk iki sütundaki sayılar kopyalanarak sağ tarafına ilave edilir,[ 1]
"Kırmızı ok" boyunca sayılar çarpılır ve bu üç kırmızı oka ait çarpım sonuçları toplanır."Mavi ok" boyunca sayılar çarpılır ve bu üç mavi oka ait çarpım sonuçları toplanır.[ 1]
(Üç kırmızı oka ait çarpım sonuçlarının toplamı)-(Üç mavi oka ait çarpım sonuçlarının toplamı)
{\displaystyle {\mbox{(Üç kırmızı oka ait çarpım sonuçlarının toplamı)-(Üç mavi oka ait çarpım sonuçlarının toplamı)}}\,}
Yukarıdaki işlemlerin başka bir versiyonu: İlk iki satırdaki sayılar kopyalanarak altına ilave edilir;[ 1]
"Kırmızı ok" boyunca sayılar çarpılır ve bu üç kırmızı oka ait çarpım sonuçları toplanır. "Mavi ok" boyunca sayılar çarpılır ve bu üç mavi oka ait çarpım sonuçları toplanır.[ 1]
(Üç kırmızı oka ait çarpım sonuçlarının toplamı)-(Üç mavi oka ait çarpım sonuçlarının toplamı)
{\displaystyle {\mbox{(Üç kırmızı oka ait çarpım sonuçlarının toplamı)-(Üç mavi oka ait çarpım sonuçlarının toplamı)}}\,}
Genel formülü aşağıdaki biçimdedir:[ 1]
(
a
11
⋅
a
22
⋅
a
33
+
a
12
⋅
a
23
⋅
a
31
+
a
13
⋅
a
21
⋅
a
32
)
−
(
a
13
⋅
a
22
⋅
a
31
+
a
11
⋅
a
23
⋅
a
32
+
a
12
⋅
a
21
⋅
a
33
)
{\displaystyle (a_{11}\cdot a_{22}\cdot a_{33}+a_{12}\cdot a_{23}\cdot a_{31}+a_{13}\cdot a_{21}\cdot a_{32})-(a_{13}\cdot a_{22}\cdot a_{31}+a_{11}\cdot a_{23}\cdot a_{32}+a_{12}\cdot a_{21}\cdot a_{33})\,}
Fakat; büyük türden matrisler için bu kural geçerli değildir. Sarrus kuralı, sadece "3x3 " türünden matrisler için geçerlidir.[ 1]
Sağ tarafa ekleme yöntemi:[ 1]
|
2
3
5
−
1
4
6
3
−
2
7
|
{\displaystyle {\begin{vmatrix}2&3&5\\-1&4&6\\3&-2&7\end{vmatrix}}}
İlk iki sütunu ekleyelim:
|
2
3
5
−
1
4
6
3
−
2
7
|
2
3
−
1
4
3
−
2
{\displaystyle {\begin{vmatrix}2&3&5\\-1&4&6\\3&-2&7\end{vmatrix}}\quad {\begin{matrix}2&3\\-1&4\\3&-2\end{matrix}}}
Ve hesaplayalım: (2·4·7 + 3·6·3 + 5·(-1)·(-2)) – (5·4·3 + 2·6·(-2) + 3·(-1)·7) = 120 – 15 = 105
^ a b c d e f g h i Lehçe Vikipedi "Reguła Sarrusa " maddesi