Sarandapor Nehri
| Sarandapor Nehri | |
|---|---|
 Sarandapor Nehri (2011)
| |
| Konum | |
| Ülke(ler) | Arnavutluk ve Yunanistan |
| Genel bilgiler | |
| Birleşim (kaynak) | Tre Urat, Arnavutluk |
| Kaynak | Pindus Dağları |
| Ağız | Vyosa Nehri |
| Uzunluk | 50 km² |
| Havza alanı | 870 km² |
| Debi | 6.93 m3/s |
Sarandapor Nehri (Arnavutça: Sarandapor, Yunanca: Σαραντάπορος); Arnavutluk'un güneyi ile Yunanistan'ın kuzeybatısında bulunan bir nehirdir. Vyosa Nehri'nin kollarından biri olan Sarandapor, yaklaşık 50 kilometre uzunluğunda olup son 10 kilometresinde iki ülke arasında doğal bir sınır oluşturur.
İsim
[değiştir | kaynağı değiştir]Osmanlı'dan kalan 1530 yılına ait tahrir defterleri incelendiğinde; Yanya livasında "Sarandapor Nehri" ismi geçmekte ve Cayimoğlu Ali Bey Köprüsü ile birlikte anılmaktadır.[1]
Özellikleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Arnavutluk ile Yunanistan arasındaki sınır bölgelerinden biri olan Tre Urat'ta, Vyosa Nehri'nden çatallanarak ayrı bir akarsu haline gelen Sarandapor; yaklaşık 10 kilometre boyunca doğuya ilerledikten sonra İlia sınırlarındaki Kavasila'dan başlamak üzere 40 kilometre daha Yunan toprakları içinde akmaya devam eder. Koniçe dolaylarında iki kola ayrılan nehrin bir ucu Yanya Bölgesi'ndeki küçük bir kasaba olan Aetomilitsa'da, diğeri ise Grebene Bölgesi'ndeki Samarina yakınlarında son bulur. Havza alanı 870 km²'dir ve yıllık ortalama debisi saniyede 6,93 m³'tür. Zuzuliotiko, Vourbianitiko, Vatsinia, Gotsaniko, Hersotopo, Smixi, Vathylakko ve Vourkopotamos gibi diğer küçük dereler tarafından beslenen nehir; yaklaşık 1.600 hektarlık Melissopetra-Kalovrysi sulama sisteminin ana kaynağıdır.[2]
Çevresel tehditler
[değiştir | kaynağı değiştir]Nehir güzergahı boyunca inşa edilmesi planlanan hidroelektrik santraller, Sarandapor'un etrafındaki bitki ve hayvan varlığını tehlikeye atmaktadır. Bölgedeki ekosistem yerel ve uluslararası yargı düzenlemeleriyle koruma alınmış olsa da geçen yıllarda çok sayıda ruhsat başvurusu yapıldı. Birçok çevre kuruluşu ve sivil toplum örgütü Vyosa Nehri'nin kollarını korumak için mücadele ederken Save the Blue Heart of Europe hareketi de Sarandapor'u gündemine ekledi. Yunanistan'da yayımlanmış olan Nesli Tükenme Tehlikesi Altında Olan Hayvanlar Kitabında da adı geçen Avrasya su samuru ile sadece Vyosa ve Sarandapor nehirlerinde yaşadığı tespit edilen Pindovinos (Oxynoemacheilus pindus) isimli içsu balığı da dahil olmak üzere onlarca canlı türüne ev sahipliği yapan nehir ekosisteminin, söz konusu santrallerin hayata geçirilmesi sonucunda ciddi zarar göreceği belirtilmektedir.[3]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Ahmet Özkılınç, Ali Coşkun, Abdullah Sivridağ, Murat Yüzbaşığlu (2008). 367 Numaralı Muhasebe-i Vilayet-i Rum İli Defteri ile 94 ve 1078 Numaralı Avlonya Livası Tahrir Defterleri (PDF). Ankara: Türkiye Cumhuriyeti Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü. s. 57. 29 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 29 Mart 2024.
- ^ "Σαραντάπορος" [Sarantaporos] (Yunanca). Yunanistan Kırsal Kalkınma ve Gıda Bakanlığı. 20 Mart 2013. 29 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mart 2024.
- ^ "Sarantaporos River at "Save the Blue Heart of Europe" Campaign" ["Avrupa'nın Mavi Kalbini Kurtarın Kampanyası"nda Sarantaporos Nehri] (İngilizce). MedINA. 19 Ocak 2023. 29 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mart 2024.