İçeriğe atla

Sarıkamış Gölü

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Sarıkamış Gölü
Harita
Havza
KonumÖzbekistan, Türkmenistan
Genel bilgiler
Yüzey rakımı5 m
Wikimedia Commons

Sarıkamış Gölü, aynı zamanda Sarıkamış ya da Hasım-Kamysh (TürkmenceSarygamyş köli, ÖzbekçeSariqamish ko‘li, RusçaСарыкамы́шское озеро), Türkmenistan'ın kuzeyinde yer alan göl. Gölün büyük kısmı Türkmenistan'da bir kısmı (1/4'ü) Özbekistan'da, Hazar Denizi ile Aral Gölü arasında yer almaktadır.

Dördüncü Zamanda tektonik çöküntü sonucunda üst mantonun çökmesi ile ortaya çıkmıştır. Türkmenler tarih boyunca bu gölün etrafında yer almışlardır. Göl suların azalana kadar Sarygamyş ve etrafı sığınak bölgesi olarak kullanılmıştır.Göl alanı değişkenlik gösterir. Harezm vahasından gelen suya bağlıdır. 1977'ye kadar 1.500 km² olan göl alanı, 1985'te 3,200 km² ulaştı. Bununla birlikte göl suyunun tuzluluğu binde 7'den binde 15-20'ye yükselmiştir.

Sarıkamış gölü kuvaterner zamanında tektonik çökel sonucunda oluşmuş bir göl. Deniz seviyesinden 38 m alçakta bulunmakta.Golün derinliği 87 m'dir.

15-17 yüzyılda Türkmenlerin çoğu gölün alanında mesken tutmaya başlamış. Çeşitli bilim adamların araştırması sonucunda Sarıkamış gölünün tek beslenme kaynağı Ceyhun nehri olduğunu ileri sürüyorlar ve bir takım araştırmalara göre Ceyhun nehrinin suyu tamamen Aral gölüne akmaya başlıyor. Bu olay 17 yüzyılda gerçekleşiyor. Zaman geçmesiyle gölde mesken tutan halk göl alanın küçülmesi kurumasıyla meskenlerini terk etmek zorunda kalmışlar. 1971 yılında Sovyetlerin tarım projelerinin gerçekleştirebilmek için Sarıkamış Gölünü besleyecek Özbekistan Horezim'den gölü besliyecek kanallar çekmişler ve böylelikle Sarıkamış Tektonik çökeli kurumadan göl halini devam ettirmekte.

Gölün güney kıyısında Gaplangyr milli parkı bulunmakta.Mili park 2822 km2 alan kaplamakta, memelilerin 26, kuşların 147, bitkilerin 918 türü bulunmakta.