Samsun Saat Kulesi
.jpg) | |
 | |
| Genel bilgiler | |
|---|---|
| Tür | Saat kulesi |
| Mimari tarz | Osmanlı mimarisi |
| Konum | İlkadım, Samsun |
| Koordinatlar | 41°17′41″K 36°19′55″D / 41.29472°K 36.33194°D |
| Başlama | 1886 |
| Tamamlanma | 9 Mayıs 1887) |
| Yıkılma | 26 Kasım 1948 |
| Yükseklik | 16.50 m |
| Ölçüler | |
| Genişlik | 2 m dış çap |
| Teknik ayrıntılar | |
| Yapı sistemi | Bindirme taş örgü |
Samsun Saat Kulesi, Samsun'un İlkadım ilçesinde bulunan Saathane Meydanı'na adını veren kule.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]1876 yılında tahta çıkan II. Abdülhamit tahta çıkışının onuncu yıldönümü olan 1886 yılında valilere bir talimatname göndererek şehirlere saat kuleleri dikilmesini emreder. O dönemde adı Trabzon vilayet salnamelerinde İskele Meydanı olarak geçen alana yapılmaya başlanan saat kulesinin inşaatı 1887 yılında sonlanır, 9 Mayıs 1887 pazartesi günü açılışı yapılır. Belçika asıllı Fransız bir mühendis tarafından yapılan saat kulesinde malzeme olarak Ünye taşı kullanılmış, yapım tekniği olarak ise bindirme taş örgü sistemi tercih edilmiştir. Çokgen kaideli ve gövdeli biçimde inşa edilen kule zamanı göstermesinin yanı sıra evlerden yüksek inşa edildiğinden dolayı gözcü kulesi olarak da kullanılmaktaydı.
İlk yenileme işlemini 1933 yılında gören saat kulesinin bu işlem sırasında saati yenilenmiştir. Dönemin teknolojisinin gerisinde kalan saat kaldırılarak yerine elektrikle çalışan yeni sistem saat takılmıştır. Ayrıca yangın gibi durumlarda halkı uyarmak amacıyla siren sistemi de kuleye eklenmiştir.
1943 Ladik Depremi sonrasında büyük hasar gören saat kulesinin tamiratı için bir komisyon oluşturulmuştur. Komisyon tarafından 27 Haziran 1944 tarihinde dönemin Samsun Valisi Rüknettin Nasuhioğlu'na verilen raporda "saat kulesinin onarımı veya olduğu gibi korunması olanağı bulunmadığından ufak bir depremle ya da kendiliğinden yıkılarak mal ve can kaybına neden olacağı" belirtilmiş, bunun üzerine 3 Ağustos 1948 tarihinde kulenin sökülme işlemine başlanmıştır. Kulenin saatiyse aynı yıl Ladik Saat Kulesi'ne takılması amacıyla Ladik Belediyesi'ne 550 liraya satılmıştır.
1977 yılına dek Saathane Meydanı'na yeni bir saat kulesi inşa edilmemiştir. 1977 yılında ise Mimar Kemal Taner'in çizdiği saat kulesi projesi kapsamında yeni bir saat kulesi inşa edilmiş ve saatleri de İsviçre'den getirtilerek takılmıştır.
1 Eylül 2000 tarihindeyse Samsun Büyükşehir Belediyesi tarafından saat kulesinin yeniden inşa edilme çalışmaları başlatılmıştır. 1977 yılında diktirilen saat kulesinin 1887'deki özgün haline benzememesi nedeniyle başlatılan bu çalışma yaklaşık beş ay sürmüştür. Aslına sadık kalınarak inşa edilen yeni saat kulesinin açılışı ise 30 Ocak 2001 tarihinde yapılmıştır. Yeni kulede malzeme olarak Ladik andezit taşı kullanılmış, yapım tekniği olarak ise kenetli taş örgü sistemi kullanılmıştır. İç gövde betonarme yapılmış ve 4 adet 15 metrelik fore kazık ile temel atılmıştır. Yeni kulenin iç çapı 1.20, dış çapı ise 2 metre iken yüksekliği 16.50 metredir.
Etkileri
[değiştir | kaynağı değiştir]Safranbolu'da bulunan ve 2012'de açılan Zamanın Tanığı Saat Kuleleri Parkı'nda Samsun Saat Kulesi'nin bir maketi de yer alır.[1][2]
Galeri
[değiştir | kaynağı değiştir]-
Cumhuriyetin ilk yıllarına ait bir fotoğraf. Saathane Meydanı'nın ortasında saat kulesi görünüyor. -
1920'li yıllarda meydandan bir görünüm. Saat kulesinin dibinde satıcılar yer alıyor. -
Samsun Saat Kulesi ve Büyük Cami görünümü. -
Orijinal saat kulesinin 1930'lu yıllara ait bir fotoğrafı. -
Orijinal saat kulesinin 1938 yılına ait bir fotoğrafı. -
Depremden hasar gören saat kulesinin tamamen yıkıldığı yıllara ait bir fotoğraf. Kulenin bulunduğu noktada ufak bir saat direği var.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- Sarısakal, Baki. "Samsun Saat Kulesi açılış merasimi" (PDF). Saathane Meydanı: bakisarisakal.com. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Haziran 2011.
- ^ "Zamanın Tanığı Saat Kuleleri Safranbolu'ya Renk Katacak". Haberler.com. İhlas Haber Ajansı. 31 Mayıs 2012. 25 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Nisan 2022.
- ^ Satıroğlu, Damla (5 Ekim 2021). "Zamanın Tanığı: Saat Kuleleri Parkı". Söylenti. 6 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- WowTurkey.com'da 1977 yılında inşa edilen saat kulesi[ölü/kırık bağlantı]
- YouTube.com'da Saathane'nin Tiktakları28 Eylül 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., saat kulesi belgeseli.
