İçeriğe atla

Salix caprea

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Salix caprea
Korunma durumu

Asgari endişe altında (IUCN 3.1)
Biyolojik sınıflandırma Bu sınıflandırmayı düzenle
Âlem: Plantae
Şube: Tracheophyta
Sınıf: Magnoliopsida
Klad: Eudicots
Klad: Rosids
Takım: Malpighiales
Familya: Salicaceae
Cins: Salix
Tür: S. caprea
İkili adlandırma
Salix caprea
L., Sp. Pl.: 1020 (1753).
Dağılımı
Kabuk
Olgunlaşmış dağılmaya hazır tohumlar

Salix caprea (Keçi söğüdü), Salicaceae (söğütgiller) familyasından 5–15 m'ye kadar boylanabilen ağaç, ağaççık veya çalı formunda olan bir söğüt türü. Kışın yaprağını döken İki evcikli süs ve orman ağaçlarıdır. İsmini erken baharda açan yapraklarla beslenen keçilerden alır. Erkenden çiçek açarak ürettiği polen ve nektarla çok sayıda arı ve böceği kendine çeker. 266 böcek türüne ev sahipliği yapar.

Tanımlama

[değiştir | kaynağı değiştir]

Sürgünler sarımsı yeşil ila sarımsı kızıl renkte tüylü veya tüysüzdür. Kulakçıklar yarım daire şeklinde ucu sivridir. Yaprak sapı 1 cm uzunluğundadır, sarmal dizili yapraklar yumurtamsı eliptik veya geniş yumurtamsı eliptik 5-7 × 2.5–4 cm, biraz kalınca, alt yüzeyi keçemsi tüylü (tomentose) veya tüylü, üst kısmı donuk yeşil ve tüysüzdür. Taze iken yaprakların buruşuk şekli göze çarpar. Yaprak dibi yuvarlak, kenarlar düzensiz dişli (dalgalı) veya tamdır, genellikle geriye doğru eğilmiştir. Ucu sivri veya damla uçlu olup genellikle çarpıktır; yaprak damarları ağsı yapıda olur.

Çiçekler erken gelişir. Erkek kedicikler elipsoid veya geniş elipsoid, 1.5-2.5 × 1.5 cm kadar olup sapsızdır. Brahteler 2 renklidir, yakında olanlar açık, merkezden uzakta olanlar siyah, hepsi de mızraksı yapıda 2 mm uzunluğunda tüylüdür. Erkek çiçeklerde Stamen sayısı 2 adettir ve üst yüzeyinde salgı bezleri bulunur. Flamentler 6–8 mm kadar, ince; anterler ise sarı renkli eliptiktir. Dişi kedicikler kısadır; meyve 2 × 0.8–1 cm ila 6 × 1.8 cm boyutunda, salkım şeklinde kısadır. Dişi çiçeklerde brahte ve salgı bezi erkek çiçekte olduğu gibidir. Ovaryum dar konik, 2.5–3 mm, tüylüdür. Stigma 2-4 loplu, kapsül 9 mm uzunluğundadır. Kromozom sayısı 2n = 38'dir.[1]

IUCN kırmızı listesi

[değiştir | kaynağı değiştir]

Salix caprea, 12–15 m'ye kadar bir ağaç, bazen bir çalıdır. Avrupa ülkelerinin çoğunda ve ayrıca Kafkaslar, Orta Doğu, Çin ve Rusya'da bulunur. Asgari endişe altında olarak değerlendirilir. Bu tür popülasyonun da büyük olması muhtemel olduğundan ve herhangi bir düşüş raporu bulunmadığından, türün geniş bir oluşum alanı vardır. Ayrıca türlere yönelik büyük ölçekli tehditler bulunmamaktadır ve ex situ koleksiyonlarda iyi temsil edilmektedir. Özellikle Asya'daki türler dağılımındaki popülasyon hakkında daha fazla bilgi toplanması önerilir.[2]

Coğrafi dağılım bilgileri

[değiştir | kaynağı değiştir]

Salix caprea, ülkelerin çoğunda bulunduğu Avrupa'ya özgüdür. Ayrıca Kazakistan, Kırgızistan, Tacikistan, Türkmenistan ve Özbekistan'da ve tüm Kafkas ülkelerinde bulunabilir. Tür ayrıca Rusya ve Çin'de[3] (GRIN 2017) Japonya'ya kadar[4] yaygındır. Salix caprea Kuzey Amerika'da tanıtıldı ve doğallaştırıldı.[5] İspanya'da türün bulunduğu rakım 2.700 m'dir.[6][7] Türler için tahmini oluşum alanı, B kriteri kapsamında tehdit altındaki kategori kriterlerini aşmaktadır.

Nüfus bilgileri

[değiştir | kaynağı değiştir]

Avrupa'da Salix caprea tarımsal peyzajlarda yaygındır.[5] Asya'daki nüfus bolluğu bilinmemektedir. Genel olarak, türün yaygın bir doğal aralığı olduğundan, popülasyonunun büyük ve istikrarlı olması muhtemeldir.[2]

Habitat ve ekoloji bilgileri

[değiştir | kaynağı değiştir]

Salix caprea hem kuzey hem de ılıman ormanlarda dağlarda veya nehir kıyısı bölgelerinde bulunur. Tür, kendisini kuru ve ıslak alanlarda kuran ve en iyi açık veya bozuk alanlarda büyüyen bir öncüdür. Hızlı büyüyen ve ışık isteyen bir türdür. Salix caprea birçok önemli liken türüne ev sahipliği yapmaktadır. Ayrıca yılın başlarında çiçek açması nedeniyle böcekler ve kuşlar için önemli bir nektar ve polen kaynağıdır[5]

Tehdit bilgileri

[değiştir | kaynağı değiştir]

Tarihsel olarak kereste ticaretinde tür kaybı vardı, ancak şimdi ağaçlar nadiren doğal meşcerelerden alınıyor, bunun yerine tarlalar kuruldu. Şu anda, İspanya dışında, bu türün ormancılık, yangınlar, aşırı otlatma, hidrolojik modifikasyon ve düşük üreme oranı nedeniyle tehdit altında olması dışında, Avrupa ile birlikte Salix caprea'nın yabani popülasyonları için ciddi bir tehdit bulunmamaktadır.[8] Plantasyonlarda türler patojenlere karşı hassastır, bunlar doğal olarak oluşan türler için ciddi bir tehdit oluşturmaz. Asya'daki türlere yönelik tehditler bilinmemektedir.[2]

Kullanım ve ticaret bilgileri

[değiştir | kaynağı değiştir]

Salix caprea'nın ahşabı yumuşaktır ve yaygın olarak kullanılmaz, ancak elbise askıları ve alet sapları için kaydedilmiştir. Odun ayrıca tabaklama işlemi ve kömür üretimi için de kullanılabilir ayrıca geleneksel tıpta çeşitli hastalıkları tedavi etmek için kullanılır. Hızla büyüdüğü için biyokütle üretiminde kullanılma potansiyeli vardır. Ayrıca türlerin mikro iklim düzenlemesi için kullanılma ve tarımsal peyzajların biyolojik çeşitliliğini iyileştirme potansiyeli de vardır. Zaten tür, ağır metalleri çıkarabildiği için çorak ve kirli toprakları eski haline getirmek için kullanılır. Toprak stabilitesini korumak ve su havzalarını ve ormanları toprak erozyonundan korumak için de dikilir. Salix caprea, bilimsel adını yeşilliklerinin hayvan yemi olarak kullanılmasından almaktadır.[5]

Koruma işlemleri bilgileri

[değiştir | kaynağı değiştir]

Salix caprea 121 ex situ koleksiyonda bulunur.[9] Bölgesel olarak tür, Avrupa'da En Az Endişe Veren olarak değerlendirilir. Ülke düzeyinde, tür tehdit altında değildir İsviçre[10], Çin (Sung ve diğerleri 2004), Estonya[11], Büyük Britanya[12] ve Lüksemburg.[13] Endülüs'te bu tür Nesli Tehlike Altında olarak listelenmiştir.[8] S. caprea'nın belirli bir tür olmamasına rağmen, EC habitat direktifi kapsamında korunan habitatlarda bulunması muhtemeldir. Popülasyon eğilimlerinin özellikle türlerin Asya aralığında izlenmesi ve gerektiğinde türlerin korunması için sahaya dayalı eylemin olması tavsiye edilir.[2]

Sınıflandırma ve kültivarlar

[değiştir | kaynağı değiştir]

Keçi söğüdü sınıflandırmada seksiyon Vetrix içerisine dahil edilir.

Park ve bahçelerde yaygın olarak kullanılan iki önemli kültivarından bahsedilebilir.

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ "Salix caprea in Flora of China @ efloras.org". www.efloras.org. 30 Eylül 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2021. 
  2. ^ a b c d Barstow, M., Matchutadze, I. & Harvey-Brown, Y. 2018. Salix caprea. The IUCN Red List of Threatened Species 2018: e.T19620273A19621176. https://dx.doi.org/10.2305/IUCN.UK.2018-1.RLTS.T19620273A19621176.en.
  3. ^ GRIN. 2017. Germplasm Resources Information Network (GRIN) [Online Database]. Available at: https://npgsweb.ars-grin.gov/gringlobal/taxon/taxonomyquery.aspx 21 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
  4. ^ Ohasi, H. 2001. Salicaceae of Japan. Science reports of the Tohoku University. 4th Series, Biology 40: 269-396.
  5. ^ a b c d Enescu, C.M., Houston Durrant, T., de Rigo, D. and Caudullo, G. 2016. Salix caprea in Europe: distribution, habitat, usage and threats. European Atlas of Forest Tree Species, Publ. Off. EU.
  6. ^ Skvortsov, A.K. 1999. Willows of Russia and adjacent countries. Taxonomical and Geographical Revision. English translation by I.N. Kadis. University of Joensuu Faculty of Mathematics and Natural Sciences Report Series 39, Finland.
  7. ^ Arbolapp (CSIC/FECYT). 2017. Salix caprea. Available at: http://www.arbolapp.es/en/species/info/salix-caprea/ 20 Ocak 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
  8. ^ a b Cabezudo, B., Talavera, S., Blanca, G., Salazar, C., Cueto, M., Valdés, B., Hernandez Bermejo, J.E., Herrera, C.M., Rodriguez Hiraldo, C. and Navas, D. 2005. Lista Roja de la Flora Vascular de Andalucía. Consejeria de Medio Ambiente, Junta de Andalucía, Sevilla.
  9. ^ BGCI 2017. PlantSearch. Botanic Gardens Conservation International, London. Available at: https://www.bgci.org/plant_search.php 31 Mayıs 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
  10. ^ Moser, D., Gygax, A., Bäumler, B., Wyler, N. and Palese, R. 2002. Red List of the Threatened Ferns and Flowering Plants of Switzerland (Rote Liste der gefährdeten Farn- und Blütenpflanzen der Schweiz). Bundesamt für Umwelt, Wald und Landschaft, Bern; Zentrum des Datenverbundnetzes der Schweizer Flora, Chambésy; Conservatoire et Jardin botaniques de la Ville de Genève, Chambésy.
  11. ^ Lilleleht, V. (ed.). 2008. Eesti Punane Raamat [Red Data Book of Estonia]. Commission for Nature Conservation of the Estonian Academy of Sciences, Tartu.
  12. ^ Cheffings, C.M. and Farrell, L. (eds). 2005. The vascular plant Red Data List for Great Britain. Species status No. 7. Joint Nature Conservation Committee, Peterborough.
  13. ^ Colling, G. 2005. Red List of the Vascular Plants of Luxembourg. Ferrantia 42.

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Salix_caprea&oldid=33097132" sayfasından alınmıştır