Sadettin Dilbilgen
Sadettin Dilbilgen, Makedonya doğumlu İzmirli filatelist, Atatürk'ün çocukluk arkadaşı.
Çocukluğu ve gençliği
[değiştir | kaynağı değiştir]Manastır yakınındaki Markova Sušica'da ailesinin sahip olduğu büyük çiftlikte doğdu. Mustafa Kemal de gençlik yıllarında bu çiftlikte bulunmuş, Sadettin Dilbilgen'in eşraftan olan ailesini de tanımıştı[1]
Gençliğinde Fransa'da 16 yıl kaldı ve Fransızca ve Slav dilleri üzerinde eğitim gördü. Türk Kurtuluş Savaşı sonrasında aile bireylerinin neredeyse tamamı vefat ettiği ve Markova Sušica çiftliği dağıldığı için İzmir'e yerleşti.
Dilbilgen'in Çankaya'da Atatürk'ü ziyareti
[değiştir | kaynağı değiştir]Sadettin Dilbilgen ortak tanıdıkları Naci Paşa aracılığıyla bir gün Ankara'ya giderek Atatürk'ün huzuruna çıktı. Ancak Çankaya Köşkü'nün merdivenlerinde çocukluk arkadaşını karşılamaya gelmiş Atatürk'ü gördüğü anda düşüp bayıldı. Yardımına Atatürk bizzat koştu ve sakat hemşehrisinin koluna girerek onu yerden kaldırdı. Hemşehrileri ile konuşurken tercih ettiği Rumeli şivesiyle,
- "N'uldu sana be çucuğum?" diye sordu. Sadettin Dilbilgen'in hayatındaki en heyecanlı cevabı,
- "Güneş beni büyüledi Paşam" oldu.
İzmir yılları
[değiştir | kaynağı değiştir]Buca'da Fransızca öğretmenliği ve sonradan ayrıca rehberlik yaptı. Hobi faaliyeti olarak başladığı pul koleksiyonculuğu alanında zamanla Türkiye'deki sayılı bilgi kaynaklarından biri oldu ve oluşturduğu zengin koleksiyonu gelir kaynağı olarak da kullandı.[2] İsviçre'de Cenevre şehrinde çıkan bir uluslararası filateli dergisinde yazıları yayınlandı.
Küçük yaşta geçirdiği bir felç olayı nedeniyle bir eli ve bir ayağı hayatının sonuna kadar sakat kalmıştı. Sakatlık yüzünün bir kısmında da kendini göstermişti. Bastona mahkûm kalmış olmakla birlikte kentinin aydın çevreleri içinde faal bir sosyal hayat sürme iradesini göstermişti. Uluslararası filateli çevrelerinde kazandığı itibardan dolayı Vatikan'ın verdiği özel bir izinle ve sakatlığının da etkisiyle uzun süre İzmir'de bir kilisede kaldı. Kalp yetmezliğinden öldü.
Sadettin Dilbilgen ve Kraliçe II. Elisabeth
[değiştir | kaynağı değiştir]Şeref Üsküp'ün aktardığına göre, filatelistlerin en büyük zevklerinden biri olan aralarında "change" (pul değiştokuşu) yapmaya olağan şartlarda kapalı olan Büyük Britanya Kraliçesi II. Elizabeth'in son derece nadir (belki de tek) bir pul "change"ini yaptığı kişidir. Kendisine gönderdiği bir pula karşılık Kraliçe de Sadettin Dilbilgen'e bir pul göndermiş, operasyon Birleşik Krallık İzmir Konsolusluğu aracılığı ile gerçekleşti.
| “ | Ben o yıllarda Ticaret Gazetesi'nde çalışıyordum. "Konyalı" diye çağırdığımız kahveci, yukarı kata çay getirdiğinde bize, "Sadettin Bey'e yabancı milletten birileri geldi, hepeyi konuşup kahve içtiler. Sadettin Bey onları uğurlamak için otomobillerine kadar gitti. Otomobilin kapısını resmi kıyafetli bir şoför açtı..." Bu malumatı alınca merakla gazetenin giriş merdiveninin sahanlığına bakan odasına inip kendisine durumu sordum. Bana verdiği malumatta: Gelenlerin İngiltere İzmir Konsolosu olduğunu, Kraliçe Hazretleri'nin, gönderdiği bir pula karşılık kendilerinden istediği pulu konsolos vasıtası ile elden gönderdiğini, büyük bir sevinç içinde söyledi. (Şinasi Revi'nin "İzmir'de 55 yıl" kitabında Sadettin Dilbilgen ile Kraliçe II. Elisabeth'in pul değiştokuşunu anlatışı. | „ |
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Dipnotlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Bu çiftlik Elveda Rumeli dizisinin çekimlerinin yapıldığı mekanlardan biridir. Bkz: Esra Cengiz (27 Ocak 2008). "Röportaj:Erdal Özyağcılar - Dizi başlayınca Üsküp'te sokaklar boşalıyor". Star Gazetesi.[ölü/kırık bağlantı]
- ^ Dilbilgen, İzmir Ticaret Gazetesi sahibi Süha Sükuti Tükel'in himayesinde, gazete binası girişinde, kahve ocağının bardak sürahi damacanalarının berisindeki ilginç bir mekanda senelerce "pulculuk" yaptı. Şinasi Revi (1993). İzmir'de 55 yıl. Tükelmat.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- Şeref Üsküp (1992). Ege'de ilginç olaylar. Hür Efe Gazete ve Matbaası.