Sıtkı Koçman

Sıtkı Koçman
Doğum	13 Kasım 1912(1912-11-13) Beşiktaş, İstanbul
Ölüm	15 Ekim 2005 (92 yaşında) Zürih, İsviçre
Defin yeri	Feriköy Mezarlığı, İstanbul
Milliyet	Türk
Eğitim	Zonguldak Maden Yüksek Mühendisliği Mektebi
Meslek	İş adamı, Hayırsever
Önemli eser(ler)	Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi
Çocuk(lar)	Ali Koçman
Ödüller

Sıtkı Davut Koçman (13 Kasım 1912, İstanbul - 15 Ekim 2005, Zürih), Türk iş adamı, sanayici ve hayırseverdir.

Madencilik, otomotiv, tavukçuluk, yem, ilaç sanayi sektörlerinde çalışmıştır. Muğla Üniversitesi’ne verdiği destekten ötürü "Muğla'nın Babası" olarak tanınır.

Hayatı

Sıtkı Davut Koçman, 13 Kasım 1912'de İstanbul'un Beşiktaş ilçesinde doğmuştur. Babası Atatürk'ün sınıf arkadaşı Jandarma generali Kuruşcuoğlu Ali Kemâl Bey; annesi de saray doktorlarından Albay İsmail Hakkı Bey'in kızı Behice Hanım'dır.

İlkokula Beşiktaş Şems-i Mekâtib'de başlayan Sıtkı Davut Koçman, babasının Atatürk ile anlaşarak Amasya Jandarma Komutanlığına tayin olunması üzerine 22 Şubat 1919'da Amasya'ya geçmiş; ilk ve orta öğrenimini burada tamamlamıştır. 1923 yılında Kastamonu Lisesine yatılı öğrenci olarak başlayan Sıtkı Davut Koçman, 1926-1927 öğretim yılında sınavla Zonguldak Maden Yüksek Mühendisliği Mektebi'ne girmiş ve bu okuldan 1930-1931 öğretim yılında birincilikle mezun olmuştur.

Sıtkı Davut Koçman, 1932-1939 yılları arasında Türkiye'deki krom madenlerini bulan ve işleten ilk firma olan İngiliz Stanley Paterson firmasının Göcek İşletmelerinde müdürlük ve mühendislik görevlerini yürütmüştür.

1935-1936 yıllarında Çorlu İstihkâm Taburunda Yedek Subay olarak askerlik görevini yapan Sıtkı Davut Koçman, 22 Mayıs 1937 tarihinde Tümgeneral Nazif Kayacık'ın kızı Fatma Mefharet Hanım ile evlenmiştir.

Göcek işletmesinin kapanması üzerine İstanbul'a gelen Koçman, 1940'ta bir nakliyat ve bir ithalat-ihracat şirketi kurarak ticarete atılmıştır.

1941-1945 yıllarında Bursa'da ihtiyat yedek subaylığı yapan Koçman, dönüşünde taahhüt işlerine yönelmiştir. İlk olarak bakırın erimesi için gerekli olan çakmak taşı bulunamadığından kapanmış bulunan Ergani Bakır İşletmelerine, çakmak taşı çıkarma ve nakletme işine girmiştir.

1943-1947 arasında Zonguldak Kömür İşletmelerine maden direği temini ve nakliyesi işini üstlenmiştir.

1948'de Erzurum-Horasan demiryolu inşaatını taşeron olarak yapmıştır. Ayrıca bu yıla kadar çalışmayan krom madenlerinin, Hükûmetin kararıyla işletmeye açılması üzerine, Fethiye Karakaklık krom madeninin işletmesini almış; ama sahile indirilen cevherlerin, gemi bulunmadığı için, sağlıklı biçimde ihracı mümkün olmamıştır. Bunun üzerine Alman Krupp firması ile 1949'dan itibaren gerçekleştirilen mümessillik ve krom anlaşması sonucu Krupp, İran'dan almakta olduğu krom madenlerinin tamamını Türkiye'den almayı ve karşılığında, Koçman'a gemi yapmayı kabul etmiş; ancak o tarihlerde hükûmetçe yasaklanmış olan ticarette takas işlemine daha sonra Başbakan Adnan Menderes Hükûmeti tarafından verilen izin üzerine Türkiye nakliye gemilerine kavuşmuş ve böylece 1952'de Koçtuğ Denizcilik ve Ticaret A.Ş. kurulmuştur.

Sıtkı Davut Koçman, 1952'den itibaren peş peşe Köyceğiz Kromları A.Ş., Bursa Toros Kromları A.Ş. ve Kıyra Kromları Ltd. Şti.'lerini kurmuştur.

Sıtkı Davut Koçman'ın Türk sanayiindeki asıl büyük atılımı otomotiv sektöründedir. Koçman, 1957'de İngilizlerle ortak olarak İzmir'de BMC Sanayi ve Ticaret A.Ş. ve tesislerini kurmuştur. Bu tesisler, Türkiye'de ilk kurulan entegre otomotiv üretim tesisidir. Burada ilk defa dizel oto-motor dökümhanesi kurulmuş ve ilk dizel motoru üretilmiştir. Ayrıca otomobil, kamyon, kamyonet ve traktör imalatı gerçekleştirilmiştir. Bu alandaki başarısı nedeniyle 1973'te İngiliz Kraliçesi II. Elizabeth tarafından Liyakat Nişanı verilmiştir.

1960 yılından itibaren tavukçuluk sektörüne öncülük eden Koçman, İsrail Yavne Kibutzu ile ortak Güneşli Tavuk Çiftliğini ve Türkiye'de paketlenmiş, mamul ve yarı mamul tavuk etini tanıtarak yaygınlaştıran Bandırma Banvit A.Ş.'ni; yine İsrail Habic firması ile ortak fenni tavuk yemi üreten İstanbul'da Topkapı Yem Sanayi A.Ş.; Bandırma'da Banvit Vitaminli Yem Sanayi A.Ş.; Bursa'da Bursa Vitaminli Yem Sanayi A.Ş.; Bolu'da Bolu Vitaminli Yem Sanayi A.Ş.'ni kurmuştur. Bugün bunlardan Bandırma ve Bursa tesisleri faaldir.

Sıtkı Davut Koçman, tavukçuluk yanında Türkiye'de yine ilk olarak kanatlı hayvanlar için ilâç üretimine de girmiş ve İsrail Habic firması sahibi Dr. Benthovim ile ortak Topkapı Kimya İlâç Sanayii A.Ş. (TOPKİM)'i kurmuştur. Daha sonra ziraî ilaç alanında Topkapı Agrokim A.Ş. ile beşerî ilaç alanında da Med İlâç A.Ş.'ni; Sabancı grubu ile otomotiv yan sanayi mamulleri için Akkardan-Sa; Koç grubu ile de kamyon jantı üretimi yapan Tekersan A.Ş.'yi kurmuştur.

Eğitim alanına büyük önem veren Sıtkı Davut Koçman, 1932 yılından başlayarak Türkiye'nin pek çok il ve ilçesinde okul, hastahane, sağlık ocağı ve benzeri kurumları yaptırıp hizmete sunmuş; verdiği burslarla pek çok gencin üniversite ve hatta yurt dışı öğrenimlerini tamamlamalarını sağlamıştır.

Bu arada Muğla Üniversitesini himayesine alan Sıtkı Davut Koçman, 80.000 m²'yi aşan kapalı alanlı bir yapılaşmayı gerçekleştirmiştir.

Bakanlar Kurulu tarafından 2000 yılında Devlet Üstün Hizmet Madalyası ile ödüllendirilen Sıtkı Davut Koçman’a Muğla Üniversitesi tarafından 2000 yılında "Fahri Doktor" unvanı verilmiştir.

Sıtkı Koçman, 15 Ekim 2005’te Zürih’te hayatını kaybetmiş, İstanbul’da Feriköy mezarlığına gömülmüştür.

Okşan Perese ve eski TÜSİAD Başkanlarından Ali Koçman’ın babasıdır.

Dış bağlantılar

• http://www.mu.edu.tr/tr/genel-bilgiler/sitki-kocman-vakfi/sitki-kocman-kimdir7 Ekim 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.