İçeriğe atla

Sıcak, tozla gizlenmiş galaksi

Vikipedi, özgür ansiklopedi
WISE tarafından görüntülenen sıcak, tozla gizlenmiş bir gökada
Tozla gizlenmiş gökadalar ve prototipik parlak kızılötesi gökada için parlaklık grafiği

Sıcak, tozla gizlenmiş gökada, nadir görülen bir kuasar türüdür.[1][2][3] Bu tür gökadaların merkezindeki kara delik, muazzam miktarda radyasyon yayar ve bu radyasyon, gökadanın içine çekilen toz ve gazı ısıtarak Samanyolu'ndan yaklaşık 1000 kat daha fazla oranda kızılötesi ışık üretir. Bu da onları evrendeki en parlak gökadalardan biri yapar.[4] Bununla birlikte, çevreleyen tozun yoğunluğu o kadar yüksektir ki bu ışığın çoğu gizlenir.[4] Ortalama sıcaklıkları 60 ila 120 K (-213 ila -153 °C; -352 ila -244 °F) arasındadır[5] ve bu da ortalama bir gökadanın 30 ila 40 K (-243 ila -233 °C; -406 ila -388 °F) olan sıcaklığından belirgin şekilde daha yüksektir.[4] Ayrıca, bu gökadalar galaktik kütlelerinin çok daha büyük bir kısmını merkezlerindeki kara delikte yoğunlaştırmış gibi görünmektedir ve bu durum, normal gökadalarda gözlemlenenden farklıdır.[4]

Araştırmacılar, bu tür gökadaların merkezindeki kara deliğin yeni yıldızların oluşma hızından daha hızlı bir şekilde madde yakaladığını, fakat bu hızlı emilimden kaynaklanan radyasyon basıncının çevredeki maddenin büyük bir kısmını uzaklaştırdığı bir galaktik evrim aşamasını temsil ettiğine inanmaktadırlar. Kara delik, sonunda etrafındaki aşırı toz ve gazı temizleyerek gökadanın normal, görünür bir gökada haline gelmesine neden olacaktır.[4]

Bu nesneler ilk kez 2010 yılında Geniş Alan Kızılötesi Araştırma Gezgini (WISE) tarafından tespit edildi[4] ve WISE tarafından gözlemlenen her 3000 kuasardan sadece biri bu türdendir.[1] Wu ve diğerleri (2012) bu gökadaları, WISE'ın W1 (3,4 μm) ve W2 (4,6 μm) algılama bantlarında soluk ya da görünmez olduğu için "W1W2-dropouts" ("W1W2-kayıpları") olarak adlandırmaktadır.[5]

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ a b "Extreme Turbulence Roiling 'Most Luminous Galaxy' in the Universe" (Basın açıklaması). ABD Ulusal Radyo Astronomi Gözlemevi. 15 Ocak 2016. 24 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2016. 
  2. ^ Díaz-Santos, T.; Assef, R. J.; Blain, A. W.; Tsai, C.-W.; Aravena, M.; ve diğerleri. (Ocak 2016). "The Strikingly Uniform, Highly Turbulent Interstellar Medium of the Most Luminous Galaxy in the Universe". The Astrophysical Journal Letters. 816 (1). L6. arXiv:1511.04079 $2. Bibcode:2016ApJ...816L...6D. doi:10.3847/2041-8205/816/1/L6Özgürce erişilebilir. 
  3. ^ "The Turbulent Birth of a Quasar" (Basın açıklaması). Avrupa Güney Rasathanesi. 15 Ocak 2016. 9 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2016. 
  4. ^ a b c d e f Grossman, Lisa (30 Ağustos 2012). "Hot DOG surprise reveals new stage in galaxy evolution". New Scientist. 9 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ocak 2017. 
  5. ^ a b Wu, Jingwen; Tsai, Chao-Wei; Sayers, Jack; Benford, Dominic; Bridge, Carrie; ve diğerleri. (Eylül 2012). "Submillimeter Follow-up of WISE-selected Hyperluminous Galaxies". The Astrophysical Journal. 756 (1). 96. arXiv:1208.5518 $2. Bibcode:2012ApJ...756...96W. doi:10.1088/0004-637X/756/1/96. 

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]

Wikimedia Commons'ta Sıcak, tozla gizlenmiş gökadalar ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur