İçeriğe atla

Rus hükümdarları listesi

Vikipedi, özgür ansiklopedi
(Rus çar ve çariçelerinin listesi sayfasından yönlendirildi)
Rusya hükümdarları
Eski Monarşi
İmparatorluk
Romanov Hanedanı arması
Rus hükümdarlarının yer aldığı görsel (1886)
İlk hükümdar Rurik (Prens)
Son hükümdar II. Nikolay (İmparator)
Resmi konum Kışlık Saray, Kremlin Sarayı
Monarşi başlangıcı 862
Monarşi sonu 15 Mart 1917

Rus hükümdarları listesi; Kiev Knezliği, Vladimir-Suzdal Knezliği, Moskova Knezliği, Rusya Çarlığı ve Rus İmparatorluğu'nun hükümdarlarını içeren bir liste maddesidir. Bu listedeki hükümdarlar değişik dönemlerde Knez (Dük veya Prens), Veliki Knez (Büyük Knez, Grandük veya Yüce Prens), Çar sonra da İmparator ünvanıyla anılmışlardır.

Bazı dönemlerde Rus Ortodoks kilisesinin lideri olan patrikler de Rusya'nın hükümdarlık görevini üstlenmişlerdir. Örneğin 1610-1613 Leh istilası dönemi bunlardan biridir.

(ÖN BİLGİLENDİRME: Türkeçede isimler "İsim-Soyisim" şeklinde sıralanırken Rusçada bu sıra "İsim-Baba Adı-Soyisim" şeklindedir. Son Rus İmparatoru II. Nikolay Aleksandroviç Romanov'u ele alalım. Nikolay kendi adı, Aleksandr babasını adı (-oviç eki oğlu anlamını, -ova eki ise kızı anlamını verir), Romanov ise soyismi/hanedan ismidir. Listede hükümdarların kendi ismi ve baba adı verilmiştir.)

Novgorod Knezleri

[değiştir | kaynağı değiştir]

Bugün Rusya olarak bilinen bölgede 9. yüzyıldan önce Doğu Slav kökenli halklar yaşardı. 9. yüzyılda şu an Rusya olarak bilinen bölgeye giren İskandinav kökenli Varegler’in Rus alt kolu 830 dolaylarında Rus Hanlığı ile başlayan ve bölge üzerinde hüküm süren bir dizi devlet kurdu. Rus Hanlığı’nın sadece varlığı bilinmektedir.

İsim Takma Adı Yerel Adı Ömrü Hüküm Başlangıcı Hüküm Bitişi Hanedan Notlar
Rurik Рюрик 830 – 879 862 879 Rurik Hanedanı Rurik Hanedanı'nın kurucusu
Oleg Kahin Олег Вещий 855 - 912 879 882 Rurik Hanedanı Rurik'in akrabası ve Rurik'in oğlu Igor'un naibi
I. İgor Игорь Рюрикович 878 – 945 914 945 Rurik Hanedanı Rurik'in oğlu
Olga Святая Ольга 890 – 969 945 960 Rurik Hanedanı
(evlilik ile)
I. Igor'un eşi ve I. Svyatoslav'ın naibi
I. Svyatoslav Igoreviç Святослав Игоревич 942 – 972 945 Sonbaharı Mart 972 Rurik Hanedanı I. Igor ve Olga'nın oğlu
I. Vladimir Svyatoslaviç Büyük, Vaftizci Владимир Святославич (Великий) 958 – 1015 969

979

977

988

Rurik Hanedanı I. Svyatoslav ve Maluşa'nın oğlu ve I. Yaropolk'un küçük kardeşi
I. Yaropolk Svyatoslaviç Ярополк Святославич 950 - 980 977 979 Rurik Hanedanı I. Svyatoslav ve Predslava'nın oğlu

Kiev Büyük Knezleri

[değiştir | kaynağı değiştir]

Rurik'in halefi Oleg, başkenti Kiev'e taşıdı ve Kiev Rusları devletini kurdu. Sonraki birkaç yüzyıl boyunca bölgedeki en önemli ünvanlar Kiev Büyük Knezi ve Novgorod Büyük Knezi olmuştu. Genellikle iki ünvan da aynı kişiye ait olmuştu.

İsim Takma Adı Yerel Adı Ömrü Hüküm Başlangıcı Hüküm Bitişi Hanedan Notlar
Askold ve Dir Аскольд и Дир 9. yüzyıl 842[1][2][a] 882 Askold: Kyi Rus kabile şefleri ve halkı Rurik'in ordusunu oluştururdu
Oleg Kahin Олег Вещий 855 – 912 882 912 Sonbaharı Rurik Hanedanı Rurik'in oğlunun naibi ve Askold ve Dir'in selefi
I. İgor Игорь Рюрикович 878 – 945 913 945 Sonbaharı Rurik Hanedanı Rurik'in oğlu
Olga Святая Ольга 890 – 969 945 962 Rurik Hanedanı
(evlilik ile)
I. Igor'un eşi ve I. Svyatoslav'ın naibi
I. Svyatoslav Igoreviç Святослав Игоревич 942 – 972 945 Sonbaharı Mart 972 Rurik Hanedanı I. Igor ve Olga'nın oğlu
I. Yaropolk Svyatoslaviç Ярополк Святославич 950 – 980 Mart 972 11 Haziran 980 Rurik Hanedanı I. Svyatoslav ve Predslava'nın oğlu
I. Vladimir Svyatoslaviç Büyük, Vaftizci Владимир Святославич (Великий) 958 – 1015 11 Haziran 980 15 Temmuz 1015 Rurik Hanedanı I. Svyatoslav ve Maluşa'nın oğlu ve I. Yaropolk'un küçük kardeşi
I. Svyatopolk Vladimiroviç Lanetli Святополк Владимирович (Окаянный) 980 – 1019 15 Haziran 1015 1016 Sonbaharı Rurik Hanedanı I. Vladimir veya I. Yaropolk'un oğlu
I. Yaroslav Vladimiroviç Bilge Ярослав Владимирович (Мудрый) 978 – 1054 1016 Sonbaharı 22 Temmuz 1018 Rurik Hanedanı I. Vladimir ve Polotsklu Rogneda
I. Svyatopolk Vladimiroviç Lanetli Святополк Владимирович (Окаянный) 980 – 1019 14 Ağustos 1018 27 Temmuz 1019 Rurik Hanedanı İkinci saltanatı
I. Yaroslav Vladimiroviç Bilge Ярослав Владимирович (Мудрый) 978 – 1054 27 Temmuz 1019 20 Şubat 1054 Rurik Hanedanı Tantını yeniden aldı ve Mstislav ile beraber hüküm sürdü

Rus devletinin kademeli olarak parçalanması Bilge Yaroslav'ın ölümü ile başladı. Büyük Knez ünvanı güçlenen yerel knezlerin başına buyruklukları ile zayıfladı. 1097'de Liubeç Konseyi'nde alınan kararlarla devlet resmen dağıldı. Bu dönemde Büyük Knez'ler var olmaya devam etse de ne eski güçlerine ne de eski otoritelerine sahiplerdi.

İsim Takma Adı Yerel Adı Ömrü Hüküm Başlangıcı Hüküm Bitişi Hanedan Notlar
I. İzyaslav Yaroslaviç Изяслав Ярославич 1024 – 1078 20 Şubat 1054 15 Eylül 1068 Rurik Hanedanı I. Yaroslav ve Ingegerd Olofsdotter'in ilk oğlu
Vseslav Briaçislaviç Büyücü Всеслав Брячиславич (Чародей) 1039 – 1101 15 Eylül 1068 29 Nisan 1069 Rurik Hanedanı I. Vladimir'in büyük büyük torunu olup taht için ayaklanmıştır
I. İzyaslav Yaroslaviç Изяслав Ярославич 1024 – 1078 2 Mayıs 1069 22 Mart 1073 Rurik Hanedanı İkinci saltanatı
II. Svyatoslav Yaroslaviç Святослав Ярославич 1027 – 1076 22 Mart 1073 27 Aralık 1076 Rurik Hanedanı I. Yaroslav ve Ingegerd Olofsdotter'in üçüncü oğlu
I. Vsevolod Yaroslaviç Всеволод Ярославич 1030 – 1093 1 Ocak 1077 15 Temmuz 1077 Rurik Hanedanı I. Yaroslav ve Ingegerd Olofsdotter'in dördüncü oğlu
I. İzyaslav Yaroslaviç Изяслав Ярославич 1024 – 1078 15 Haziran 1077 3 Ekim 1078 Rurik Hanedanı Üçüncü saltanatı
I. Vsevolod Yaroslaviç Всеволод Ярославич 1030 – 1093 3 Ekim 1078 13 Nisan 1093 Rurik Hanedanı İkinci saltanatı
II. Svyatopolk İzyaslaviç Святополк Изяславич 1050 – 1113 24 Nisan 1093 16 Nisan 1113 Rurik Hanedanı I. İzyaslav'ın oğlu
II. Vladimir Vsevolodoviç Monomakh Владимир Всеволодович (Мономах) 1053 – 1125 20 Nisan 1113 19 Mayıs 1125 Rurik Hanedanı I. Vsevolod ve Bizanslı Anastasia'nın oğlu
I. Mstislav Vladimiroviç Büyük Мстислав Владимирович (Великий) 1076 – 1132 20 Mayıs 1125 15 Nisan 1132 Rurik Hanedanı II. Vladimir ve Wessexli Githa'nın oğlu

I. Mstislav'ın 1132'deki ölümünün ardından Kiev Rusları duraklama ve gerileme dönemine girdi.

İsim Takma Adı Yerel Adı Ömrü Hüküm Başlangıcı Hüküm Bitişi Hanedan Notlar
II. Yaropolk Vladimiroviç Pereyaslavlı
Ярополк Владимирович
1082 – 1139 17 Nisan 1132 18 Şubat 1139 Rurik Hanedanı II. Vladimir ve Wessexli Githa'nın oğlu ve I. Mstislav'ın küçük kardeşi
Viaçeslav Vladimiroviç Smolenskli
Вячеслав Владимирович
1083

2 Şubat 1154
22 Şubat 1139 4 Mart 1139 Rurik Hanedanı II. Vladimir ve Wessexli Githa'nın oğlu ve I. Mstislav ve II. Yaropolk'un küçük kardeşi
II. Vsevolod Olgoviç Çernihivli
Всеволод Ольгович
1084 - 1146 5 Mart 1139 30 Temmuz 1146 Rurik Hanedanı II. Sviatoslav'ın torunu
II. İgor Olgoviç Novgorodlu
Игорь Ольгович
1096

19 Eylül 1146
1 Ağustos 1146 13 Ağustus 1146 Rurik Hanedanı II. Sviatoslav'ın torunu
II. İzyaslav Mstislaviç Изяслав Мстиславич 1097 - 1154 13 Ağustos 1146 23 Ağustos 1149 Rurik Hanedanı I. Mstislav'ın oğlu
I. Yuri Vladimiroviç Uzun Elli Rostovlu ve Suzdallı
Юрий Владимирович (Юрий Долгорукий)
1099 - 1157 28 Ağustos 1149 1150 Yazı Rurik Hanedanı II. Vladimir ve Wessexli Githa'nın oğlu ve I. Mstislav, II. Yaropolk ve Viaçeslav'ın küçük kardeşi
Viaçeslav Vladimiroviç Smolenskli
Вячеслав Владимирович
1083

2 Şubat 1154
1150 Yazı 1150 Yazı Rurik Hanedanı İkinci saltanatı
II. İzyaslav Mstislaviç Изяслав Мстиславич 1097 - 1154 1150 Yazı 1150 Yazı Rurik Hanedanı İkinci saltanatı
I. Yuri Vladimiroviç Uzun Elli Rostovlu ve Suzdallı
Юрий Владимирович (Юрий Долгорукий)
1099 - 1157 Ağustos 1150 1151 Kışı Rurik Hanedanı İkinci saltanatı
II. İzyaslav Mstislaviç Изяслав Мстиславич 1097 - 1154 1151 Kışı 13 Kasım 1154 Rurik Hanedanı Üçüncü saltanatı ve Viaçeslav Vladimiroviç ile eş hükümdar
Viaçeslav Vladimiroviç Smolenskli
Вячеслав Владимирович
1083

2 Şubat 1154
1151 Baharı 6 Şubat 1154 Rurik Hanedanı Üçüncü saltanatı
Rostislav Mstislaviç Smolenskli
Ростислав Мстиславич
1110 - 1167 1154 Ocak 1155 Rurik Hanedanı I. Mstislav'ın oğlu ve II. İzyaslav'ın küçük kardeşi
III. İzyaslav Davidoviç Çernihivli
Изяслав Давыдович
12. yüzyıl Ocak 1155 1155 Rurik Hanedanı II. Sviatoslav'ın torunu
I. Yuri Vladimiroviç Uzun Elli Rostovlu ve Suzdallı
Юрий Владимирович (Юрий Долгорукий)
1099 - 1157 20 Mart 1555 15 Mayıs 1157 Rurik Hanedanı Üçüncü saltanatı
III. İzyaslav Davidoviç Çernihivli
Изяслав Давыдович
12. yüzyıl 19 Mayıs 1157 Aralık 1158 Rurik Hanedanı İkinci saltanatı
II. Mstislav İzyaslaviç Мстислав Изяславич 1125 - 1170 22 Aralık 1158 1159 Baharı Rurik Hanedanı II. İzyaslav'ın oğlu
Rostislav Mstislaviç Smolenskli
Ростислав Мстиславич
1110 - 1167 12 Nisan 1159 8 Şubat 1161 Rurik Hanedanı İkinci saltanatı
III. İzyaslav Davidoviç Çernihivli
Изяслав Давыдович
12. yüzyıl 12 Şubat 1151 6 Mart 1161 Rurik Hanedanı Üçüncü saltanatı
Rostislav Mstislaviç Smolenskli
Ростислав Мстиславич
1110 - 1167 Mart 1161 14 Mart 1167 Rurik Hanedanı Üçüncü saltanatı
II. Mstislav İzyaslaviç Мстислав Изяславич 1125 - 1170 19 Mayıs 1167 12 Mart 1169 Rurik Hanedanı İkinci saltanatı

Mart 1169'da Andrey Bogolyubski önderliğindeki bir dizi yerel knez Kiev'e girdi ve II. Mstislav İzyaslaviç'ı tahtından indirdi. Bu Rusya'nın parçalanmasının kanıtı oldu. Andrey, kardeşi Gleb'i Kiev Knezi atadı ve kendi krallığını Suzdal'dan yönetmeye devam etti. Güneybatıda Galiçya-Volhinya Knezliği kendini Kiev'in halefi ilan etti. 14. yüzyılın ortalarında Galiçya-Volhinya, komşularının baskısı altına girdi ve en sonunda Polonya Haliç'i Livanya ise Kiev'de dahil olmak üzere Volhinya'yı fethetti.

Vladimir- Suzdal Büyük Knezleri

[değiştir | kaynağı değiştir]

12. yüzyıla gelindiğinde Vladimir-Suzdal Knezliği, topraklarına Novgorod ve Kiev'i de ekleyerek Aleksandr Nevski döneminde gücünün doruğuna ulaştı. 1169'da Vladimir Knezi Andrey, Kiev şehrini yağmaladı ve Rusya üzerinde egemenliğini ilan etmek için Büyük Knez ünvanını üzerine aldı.

İsim Takma Adı Yerel Adı Ömrü Hüküm Başlangıcı Hüküm Bitişi Hanedan Notlar
I. Andrey Yurieviç Dindar Андрей Юрьевич (Боголюбский) 1110 - 1174 15 Mayıs 1157 29 Haziran 1174 Rurik Hanedanı I. Yuri'nin oğlu
I. Mikhail Yurieviç Михалко Юрьевич 12. yüzyıl 1174 Eylül 1174 Rurik Hanedanı I. Yuri'nin oğlu ve I. Andrey'in küçük kardeşi
III. Yaropolk Rostislaviç Ярополк Ростиславич 12. yüzyıl 1174 15 Haziran 1175 Rurik Hanedanı I. Yuri'nin torunu
I. Mikhail Yurieviç Михалко Юрьевич 12. yüzyıl 15 Haziran 1175 20 Haziran 1176 Rurik Hanedanı İkinci saltanatı
III. Vsevolod Yurieviç Büyük Yuva Всеволод Юрьевич (Большое Гнездо) 1154 - 1212 Haziran 1176 15 Nisam 1212 Rurik Hanedanı I. Yuri ve Helene'nin oğlu ve I. Andrey ve I. Mikhail'in küçük kardeşi
II. Yuri Vsevolodoviç Юрий Всеволодович 1189 - 1238 1212 27 Nisan 1216 Rurik Hanedanı III. Vsevolod ve Maria Şvarnovna'nın oğlu
I. Konstantin Vsevolodoviç Rostovlu
Константин Всеволодович
1186 - 1218 1216 Baharı 2 Şubat 1218 Rurik Hanedanı III. Vsevolod ve Maria Şvarnovna'nın oğlu ve II. Yuri'nin abisi
II. Yuri Vsevolodoviç Юрий Всеволодович 1189 - 1238 Şubat 1218 4 Mart 1238 Rurik Hanedanı İkinci saltanatı

Rus devleti 1237-1242 Moğol İstilası sırasında baskılara dayanamayarak dağıldı. Halef devletler Altın Orda Hanlığı'nın haraçgüzarı oldular. Rus knezliklerinin 13. yüzyılın ortalarından 15. yüzyılın ortalarına kadar Altın Orda himayesine yaşamaları Vladimir Büyük Knezi ünvanının kurulması ve Rusların merkezinin Kiev'den Vladimir'e taşınması ile sonuçlandı. Birçok gurp iktidarı ele geçirmeye çalıştığı için devlet gitgide daha küçük parçalara ayrıldı. Hepsi Büyük Knez'in otoritesini kabul etse de Büyük Knez'in üzerlerinde oldukça zayıf otoritesi vardı. Yüzyılın sonuna gelindiğinde sadece Moskova Knezliği, Tver Knezliği ve Nijni Novgorod-Suzdal Knezliği ünvan için yarışmaktaydı. Ancak ünvanı ele geçiren Moskova Knezliği başkentini hiçbir zaman Vladimir'e taşımadı.

İsim Takma Adı Yerel Adı Ömrü Hüküm Başlangıcı Hüküm Bitişi Hanedan Notlar
II. Yaroslav Vsevolodoviç Ярослав Всеволодович 1191 - 1246 1238 30 Eylül 1246 Rurik Hanedanı III. Vsevolod ve Maria Şvarnovna'nın oğlu`; II. Yuri ve I. Konstantin'in küçük kardeşi ayrıca 1243'ten beri Kiev Büyük Knezi
III. Svyatoslav Vsevolodoviç Святослав Всеволодович 1196

3 Şubat 1252
1246 1248 Rurik Hanedanı III. Vsevolod ve Maria Şvarnovna'nın oğlu`; II. Yuri, I. Konstantin ve II. Yaroslav'ın küçük kardeşi
II. Mikhail Yaroslaviç Khorobrit (Cesur) Михаил Ярославич (Хоробрит) 1229

15 Ocak 1248
1248 15 Ocak 1248 Rurik Hanedanı II. Yaroslav'ın oğlu
III. Svyatoslav Vsevolodoviç Святослав Всеволодович 1196

3 Şubat 1252
1248 1249 Rurik Hanedanı İkinci saltanatı
II. Andrey Yaroslaviç ндрей Ярославич 1222 - 1264 Aralık 1249 24 Temmuz 1252 Rurik Hanedanı II. Yaroslav'ın oğlu ve II. Mikhail'in abisi
I. Aleksander Yaroslaviç Nevski Александр Ярославич (Невский) 1221 - 1263 1252 14 Kasım 1263 Rurik Hanedanı II. Yaroslav ve Rostislava Mstislava'nın oğlu; II. Mikhail ve II. Andrey'in abisi ve 1249'dan beri Kiev Büyük Knezi
III. Yaroslav Yaroslaviç Tverli
Ярослав Ярославич
1230 - 1272 1264 1271 Rurik Hanedanı II. Yaroslav ve Fedosia İgorevna'nın oğlu; Aleksandr Nevski, II. Andrey ve II. Mikhail'in küçük kardeşi
I. Vasily Yaroslaviç Kostromalı
Василий Ярославич
1241 - 1276 1272 Ocak 1277 Rurik Hanedanı II. Yaroslav'ın oğlu
Dmitri Aleksandroviç Pereyaslavlı
Дмитрий Александрович
1250 - 1294 1277 1281 Rurik Hanedanı Aleksandr Nevski'nin oğlu
III. Andrey Aleksandroviç Gorodetsli
Андрей Александрович
1255 - 1304 1281 Aralık 1283 Rurik Hanedanı Aleksandr Nevski'nin oğlu ve Pereyaslavlı Dmitri'nin küçük kardeşi
Dmitri Aleksandroviç Pereyaslavlı
Дмитрий Александрович
1250 - 1294 Aralık 1283 1293 Rurik Hanedanı İkinci saltanatı
III. Andrey Aleksandroviç of Gorodetsli
Андрей Александрович
1255 - 1304 1293 27 Temmuz 1304 Rurik Hanedanı İkinci saltanatı
III. Mikhail Yaroslaviç Tverli
Михаил Ярославич (Михаил Тверской)
1271 - 1318 1304 Sonbahar 22 Kasım 1318 Rurik Hanedanı III. Yaroslav'ın oğlu
III. Yuri Daniloviç Moskovalı
Юрий Данилович
1281 - 1325 1318 2 Kasım 1322 Rurik Hanedanı Aleksandr Nevski'nin torunu
Dmitri Mikhailoviç Korunç Göz Дмитрий Михайлович (Грозные Очи) 1299 - 1326 1322 15 Eylül 1326 Rurik Hanedanı III. Mikhail ve Kaşinli Anna'nın oğlu
Öldürüldü
II. Aleksander Mikhailoviç Tverli
Александр Михайлович
1301 - 1339 1326 1327 Rurik Hanedanı III. Mikhail ve Kaşinli Anna'nın oğlu ve Korkunç Göz Dmitri'nin küçük kardeşi
III. Aleksander Vasilyeviç Suzdallı
Александр Васильевич
14. yüzyıl 1328 1331 Rurik Hanedanı III. Andrey'in torunu olup I. İvan ile beraber saltanat sürdü
I. İvan Daniloviç Kalita (Para torbası) Moskovalı
Иван Данилович (Иван Калита)
1288 - 1340 1331 31 Mart 1340 Rurik Hanedanı Aleksandr Nevski'nin torunu, I. Daniel'in oğlu ve III. Yuri'nin küçük kardeşi
Simeon İvanoviç Gururlu Moskovalı
Симеон Иванович (Симеон Гордый)
7 Kasım 1316

27 Nisan 1353
1 Ekim 1340 27 Nisan 1353 Rurik Hanedanı I. İvan ve Helena'nın oğlu
II. İvan İvanoviç Adil Moskovalı
Иван Иванович (Иван Красный)
30 Mart 1326

13 Kasım 1359
20 Mart 1354 13 Kasım 1359 Rurik Hanedanı I. İvan ve Helena'nın oğlu ve Simeon'ın küçük kardeşi
Dmitri Konstantinoviç Suzdallı
Дмитрий Константинович
1322

5 Temmuz 1383
22 Haziran 1360 Aralık 1362 Rurik Hanedanı Konstantin Vasilyeviç'in oğlu
Dmitri İvanoviç Donskoy Moskovalı
Дмитрий Иванович (Дмитрий Донской)
12 Ekim 1350

19 Mayıs 1389
Ocak 1363 19 Mayıs 1389 Rurik Hanedanı II. İvan ve Aleksandra Velyaminova'nın oğlu ve 1359'dan beri Moskova Knezi

Dmitri Donskoy'dan sonra Vladimir tahtı temelli Moskova Knezlerinin eline geçti.

Moskova Büyük Knezleri

[değiştir | kaynağı değiştir]

Aleksander Nevki'nin en küçük oğlu Daniel tarafından kurulan Moskova Knezliği 14. yüzyılda tüm Rus toprakları üzerinde kontrolünü pekiştirdi. Ruslar, Moğollardan bağımsız davranmaya başladılar. Bu da III. İvan'ın hanlığa haraç ödemeyi bırakması ve bağımsızlığını ilan etmesi ile sonuçlandı. Oğlu III. Vasili son kalan bağımsız birkaç knezliği de fethederek tüm Rusya'yı bireştirdi.

İsim Takma Adı Yerel Adı Ömrü Hüküm Başlangıcı Hüküm Bitişi Hanedan Notlar
I. Vasili Dmitriyevç Василий Дмитриевич 30 Aralık 1371

27 Şubat 1425
19 Mayıs 1389 27 Şuabt 1425 Rurik Hanedanı I. Dmitri ve Eudoksia Dmitriyevna'nın oğlu
II. Vasili Vasilieviç Василий Васильевич (Василий Тёмный) 10 Mart 1415

27 Mart 1462
27 Şubat 1425 30 Mart 1434 Rurik Hanedanı I. Vasili ve Litvanyalı Sophia'nın oğlu
Yuri Dmitriyeviç Zvenigorodlu
Юрий Дмитриевич
26 Kasım 1374

5 Haziran 1434
31 Mart 1434 5 Haziran 1434 Rurik Hanedanı I. Dmitri ve Eudoksia Dmitriyevna'nın oğlu; I. Vasili'nin küçük kardeşi
Vasili Yuryeviç Şaşı Zvenigorodlu
Василий Юрьевич (Василий Косой)
1421 - 1448 5 Haziran 1434 1435 Rurik Hanedanı Yuri Dmitriyeviç'in oğlu
II. Vasili Vasilieviç Kör Василий Васильевич (Василий Тёмный) 10 Mart 1415

27 Mart 1462
1435 1446 Rurik Hanedanı İkinci saltanatı
Dmitri Yurieviç Şemkaya Дмитрий Юрьевич (Дмитрий Шемяка) 1400s

17 Temmuz 1453
1446 26 Mart 1447 Rurik Hanedanı Yuri Dmitriyeviç'in oğlu; Şaşı Vasili'nin kardeşi ve "Tüm Rusların hükümdarı" ünvanını kullanan ilk kişi
II. Vasili Vasilieviç Kör Василий Васильевич (Василий Тёмный) 10 Mart 1415

27 Mart 1462
27 Şuabt 1447 27 Mart 1462 Rurik Hanedanı Üçünücü saltanatı olup III. İvan ile beraber yönetmiştir.
III. İvan Vasilieviç Büyük Иван Васильевич (Иван Великий) 22 Ocak 1440

6 Kasım 1505
Nisan 1462 6 Kasım 1505 Rurik Hanedanı II. Vasili ve Borovklu Maria'nın oğlu
III. Vasili İvanoviç Василий Иванович 25 Mart 1479

13 Aralık 1533
6 Kasım 1505 13 Aralık 1533 Rurik Hanedanı III. İvan ve Zoi Palaiologina'nın oğlu
IV. İvan Vasilyeviç Korkunç Иван Васильевич 25 Ağustos 1530

28 Mart 1584
13 Aralık 1533 26 Ocak 1547 Rurik Hanedanı III. Vasili ve Elena Glinskaya'nın oğlu

Rusya Çarları

[değiştir | kaynağı değiştir]

Korkunç İvan, 1547'de tüm Rusların Çarı olarak taç giydi ve Rusya Çarlığı ilan edildi.

İsim Takma Adı Yerel Adı Ömrü Hüküm Başlangıcı Hüküm Bitişi Hanedan Notlar
IV. İvan Vasilyeviç Korkunç Иван Васильевич 25 Ağustos 1530

28 Mart 1584
26 Ocak 1547 28 Mart 1584 Rurik Hanedanı III. Vasili ve Elena Glinskaya'nın oğlu
I. Fyodor İvanoviç Kutsanmış Фёдор Иванович (Фёдор Блаженный) 31 Mayıs 1557

17 Ocak 1598
38 Mart 1584 17 Ocak 1598 Rurik Hanedanı IV. İvan ve Anastasya Romanovna'nın oğlu

Karışıklık Dönemi

[değiştir | kaynağı değiştir]

Zayıf ve muhtemelen zihinsel engelli I. Fyodor'un varissiz ölmesi sonucu ülke taht savaşlarına, kıtlığa ve kaosa sürüklendi. Ve 1613'e kadar sürecek olan Karışıklık Dönemi başladı.

İsim Takma Adı Yerel Adı Ömrü Hüküm Başlangıcı Hüküm Bitişi Hanedan Notlar
Boris Feodoroviç Борис Фёдорович Годунов 1551

13 Nisan 1605
21 Şubat 1598 13 Nisan 1605 Godunov Hanedanı I. Fyodor'un kayınbiraderi olup Zemski Sobor tarafından çar seçilmiştir
II. Fyodor Borisoviç Фёдор Борисович Годунов 1589

20 Haziran 1605
13 Nisan 1605 10 Haziran 1605 Godunov Hanedanı Boris Feodoroviç oğlu olup öldürülmüştür.
I. Dmitri Лжедмитрий I 1581

17 Mayıs 1606
10 Haziran 1605 17 Mayıs 1606 Rurik Hanedanı
(iddia ettiğine göre)
IV. İvan'ın oğlu Dmitri İvanoviç olduğunu iddia etmiştir. Lehistan-Litvanya tarafından desteklenmiş ve cinayete kurban gitmiştir.
IV. Vasili İvanoviç Василий Иванович Шуйский 22 Eylül 1552

12 Eylül 1612
19 Mayıs 1606 17 Temmuz 1610 Şuyski Hanedanı II. Andrey'in dokuncu kuşak torunu
Vladislav Zhigimontoviç Владислав Жигимонтович 9 Haziran 1595

20 Mayıs 1648
6 Eylül 1610 Kasım 1612 Vasa Hanedanı 1632'den beri Polonya Kralı olup Yedi Boyarlar tarafından seçilmiştir ancak hiçbir zaman tahta oturamamıştır. II. Aleksandr'ın altıncı kuşak torunu.

Karışıklık Dönemi'nin sonunda Romanovlar tahta geçti.

İsim Takma Adı Yerel Adı Ömrü Hüküm Başlangıcı Hüküm Bitişi Hanedan Notlar
I. Mihail Fyodoroviç Михаил Фёдорович 12 Temmuz 1596

12 Temmuz 1645
26 Haziran 1613 12 Temmuz 1645 Romanov Hanedanı Romanov Hanedanı'nın kurucu ve I. Fyodor'un kuzenidir.
Aleksey Mihayloviç Sessiz Алексей Михайлович (Алексей Тишайший) 9 Mayıs 1629

29 Ocak 1676
12 Temmuz 1645 29 Ocak 1676 Romanov Hanedanı I. Mikhail'in oğlu
III. Fyodor Aleksieviç Фёдор III Алексеевич 9 Haziran 1661

7 Mayıs 1682
29 Ocak 1676 7 Mayıs 1682 Romanov Hanedanı I. Aleksis ve Marya Miloslavskaya
I. Petro Aleksiyeviç Deli, Büyük Пётр I Алексеевич 9 Haziran 1672

8 Şubat 1725
7 Mayıs 1682 2 Kasım 1721 Romanov Hanedanı I. Aleksis ve Natalya Narişkina'nın oğlu
V. İvan Aleksiyeviç Иван V Алексеевич 6 Eylül 1666

8 Şubat 1696
26 Mayıs 1682 8 Şubat 1696 Romanov Hanedanı I. Aleksis ve Marya Miloslavskaya'nın oğlu; III. Fyodor'un küçük kardeşi

Rus İmparatorları

[değiştir | kaynağı değiştir]

I. Petro'nun kendini Rus İmparatoru ilan etmesi ile Rus İmparatorluğu kuruldu.

İsim Takma Adı Yerel Adı Ömrü Hüküm Başlangıcı Hüküm Bitişi Hanedan Notlar
I. Petro Aleksiyeviç Deli, Büyük Пётр I Алексеевич (Пётр Великий) 9 Haziran 1672

8 Şubat 1725
2 Kasım 1721 8 Şubat 1725 Romanov Hanedanı I. Aleksis ve Natalya Narişkina'nın oğlu ve ilk Rus İmparatoru
I. Katerina Aleksiyevna Екатерина I Алексеевна 15 Nisan 1684

17 Mayıs 1727
8 Şubat 1725 17 Mayıs 1727 Romanov Hanedanı (evlilik yoluyla) I. Petro'nun ikinci eşi
II. Petro Aleksiyeviç Пётр II Алексеевич 23 Ekim 1715

30 Ocak 1730
18 Mayıs 1727 30 Ocak 1730 Romanov Hanedanı I. Petro'nun torunu
Anna İvanovna Анна Иоанновна 7 Şubat 1693

28 Ekim 1740
13 Şubat 1730 28 Ekim 1740 Romanov Hanedanı IV. İvan'ın ve Praskovya Saltıkova'nın kızı
VI. İvan Antonoviç Иван VI Антонович 23 Ağustos 1740

16 Temmuz 1764
28 Ekim 1740 6 Aralık 1741 Romanov Hanedanı V. İvan'ın torunu
Elizabeth Petrovna Елизавета Петровна 29 Aralık 1709

5 Ocak 1762
6 Aralık 1741 5 Ocak 1762 Romanov Hanedanı I. Petro ve I. Katerina'nın kızı
III. Petro Fyodoroviç Пётр III Фёдорович 21 Şubat 1728

17 Temmuz 1762
9 Ocak 1762 9 Temmuz 1762 Holstein-Gottorp-Romanov Hanedanı I. Petro'nun torunu ve I. Elizabeth'in yiğeni
II. Katerina Alekseyevna Büyük Екатерина II Алексеевна (Екатерина Великая) 2 Mayıs 1729

17 Kasım 1796
9 Temmuz 1762 17 Kasım 1796 Askanya Hanedanı, Holstein-Gottorp-Romanov Hanedanı III. Petro'nun eşi
I. Pavel Petroviç Павел I Петрович 1 Ekim 1754

23 Mart 1801
17 Kasım 1796 23 Mart 1801 Holstein-Gottorp-Romanov Hanedanı III. Petro ve II. Katerina'nın oğlu
I. Aleksandr Pavloviç Kutsanmış Александр I Павлович (Александр Благословенный) 23 Aralık 1777

1 Aralık 1825
23 Mart 1801 1 Aralık 1825 Holstein-Gottorp-Romanov Hanedanı I. Paul'un oğlu; Polonya Kralı ve Finlandiya Büyük Dükü olan ilk Romanov
Konstantin Pavloviç Константин Павлович 27 Nisan 1779

27 Haziran 1831
1 Aralık 1825 26 Aralık 1825 Holstein-Gottorp-Romanov Hanedanı I. Paul'un oğlu, I. Aleksandr'ın küçük kardeşidir; taç giymemiştir
I. Nikolay Pavloviç Николай Николаевич 6 Haziran 1796

2 Mart 1855
26 Aralık 1825 2 Mart 1855 Holstein-Gottorp-Romanov Hanedanı I. Paul'un oğlu
II. Aleksandr Nikolayeviç Kurtarıcı Александр II Николаевич (Александр Освободитель) 29 Nisan 1818

13 Mart 1881
2 mert 1855 13 Mert 1881 Holstein-Gottorp-Romanov Hanedanı I. Nikolay'ın oğlu, I. Aleksandr'ın yiğeni
III. Aleksandr Aleksandroviç Arabulucu Александр III Александрович (Александр Миротворец) 10 Mart 1845

1 Kasım 1894
13 Mart 1881 1 Kasım 1894 Holstein-Gottorp-Romanov Hanedanı II. Aleksandr'ın oğlu
II. Nikolay Aleksandroviç Николай II Александрович 18 Mayıs 1868

17 Temmuz 1918
1 Kasım 1894 15 Mart 1917 Holstein-Gottorp-Romanov Hanedanı III. Aleksandr'ın oğlu ve Ekim Devrimi sırasında imparatordu

II. Nikolay'ın ölümünden sonra tahtta hak iddia edenler

[değiştir | kaynağı değiştir]
İsim Takma Adı Yerel Adı Ömrü Hüküm Başlangıcı Hüküm Bitişi Hanedan Notlar
Mihail Aleksandroviç Михаил Александрович 4 Aralık 1878

13 Haziran 1918
15 Mart 1917 16 Mart 1917 Holstein-Gottorp-Romanov Hanedanı III. Aleksandr'ın oğlu
Nikolay Nikolayeviç Николай Николаевич 6 Kasım 1856

5 Ocak 1929
8 Ağustos 1922 25 Ekim 1922 Holstein-Gottorp-Romanov Hanedanı I. Nikolay'ın torunu
Kiril Vladimiroviç Кирилл Владимирович 30 Eylül 1876

12 Ekim 1938
31 Ağustos 1924 12 Ekim 1938 Holstein-Gottorp-Romanov Hanedanı II. Aleksandr'ın torunu

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ tarih net olarak belli değil.
  1. ^ Suszko, Henryk (2003). Latopis hustyński. Opracowanie, przekład i komentarze. Slavica Wratislaviensia CXXIV. Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego. 83-229-2412-7.
  2. ^ Tolochko, Oleksiy (2010). The Hustyn' Chronicle. (Harvard Library of Early Ukrainian Literature: Texts) 978-1-932650-03-7.

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]