İçeriğe atla

Roma kubbeleri listesi

Vikipedi, özgür ansiklopedi
The Panteon, Roma, Roma. 1700 yıldan daha fazla dünyadaki en büyük kubbe.
Pantheon'un gözü

Romalılar, mimarlık tarihinde geniş ve iyi tanımlanmış iç alanlar yaratmak için kubbe potansiyalini gerçekleştiren ilk inşaacılardır.[1] Kubbeler, birkaç Roma yapı tiplerinden olan tapınaklar, termal, Saray, mozele ve daha sonra Kiliselerde oluşturuldu. Yarım kubbe ayrıca favori mimari unsur oldu ve Hristiyan dini mimarisinde apse olarak benimsendi.

Anıtsal kubbeler, 1. yüzyılda Roma'da ve Akdeniz etrafında Roma bölgesinde görünmeye başladı. Kubbelerin yapımı, Roma İmparatorluğu döneminde inşaat yapımında kullanılan ve “Roma Mimari Devrimi” olarak isimlendirilen betonun icadıyla büyük bir şekilde kolaylaştı.[2] Onların koskocaman çapları, 19. yüzyıl sonlarında yapıya ait çelik çerçevenin takdimine kadar üstün, eşiz kalıyordu. (bakınız Dünya’nın en büyük kubbeleri listesi).[1][3][4]

Kubbeler

[değiştir | kaynağı değiştir]

Bütün çaplar metre cinsindedir. Çok köşeli kubbeler için dairesel çapa başvurulur. Ana kaynak Jürgen Rasch'ın Roma kubbeleri (1985) çalışmasıdır.

Çap ⌀ İsim,
Part 		Yer Yapım Kubbe biçimi,
Zemin planı 		Materyal,
Çatı inşaatı 		İskelet
kalınlığı (ST)
ST to ⌀ 		Perde duvar
kalınlığı (CWT)
CWT to ⌀ 		Çap göz (DO)
DO to ⌀ 		Yorumlar/
Diğer karakteristikler
~ 43.45 [5] Panteon, Roma Roma ~ 2. y. Rotunda Concrete,
Kurşun levha çatı 		~ 1.35
~ 1:32 		~ 5.93
~ 1:7.3 		~ 8.95
~ 1:4.9 		1881 yılına kadar dünyanın en büyük kubbesi; günümüze kadar en büyük kubbe;[6] Bu güne Batı kubbe kemer tipi inşası[3][7]
~ 38.20 [8] "Apollo Tapınağı" Avernus Gölü ~ 1st c.
~ 35.08 [4] Caracalla Hamamı,
Caldarium 		Roma ~ 3. y. Amforas Sekiz dikme; Seramik holloware dışında dünyanın en büyük kubbesi
~ 29.50 [9] "Temple of Diana" Baiae ~ 2nd c. ~ 1.20
~ 1:25 		~ 5,70 [10]
~ 1:5.2
~ 26.30 [9] "Venüs Tapinağı" Baiae ~ 2nd c. ~ - ~ 2.90 [11]
~ 1:9.1 		Dış duvar dikmeleri
~ 25.04 [12] Maxentius'un anıtkabri Roma ~ 4th c.
~ 25.00 [13] Agrippa Hamamları,
'Arco della Ciambella' 		Roma ~ 1st c. BC Kubbeli bina Roma'da ilk merkezi kubbeli Thermae;[13] Dünyanın en büyük kubbeleri
~ 24.15 [9] Aziz George'un kubbeli odası Selanik ~ 4. y. Tuğla ~ 1
~ 1:24 		~ 6.00
~ 1:4 		Dünyanın en büyük tuğla kubbesi
~ 23.85 [9] Sanctuary of Asclepius Pergamon ~ 2. y. Tuğla ~ - ~ 3.35
~ 1:7.1 		En erken anıtsal tuğla kubbe;[14] Dünyanın en büyük tuğla kubbesi
~ 23.70 to
~ 19.80 [15] 		Aziz Gereon Bazilikası Köln ~ 4. y. Oval, sekiz Niş ve apse li Aya Sofya ve Floransa Katetrali kubbeleri arasında Roma yapı dokulu geç Orta Çağ en büyük batı dünyası yapısı[16]
~ 23.65 [9] "Minerva Medica Tapınağı" Roma ~ 4. y. Ongen Concrete with brick rips ~ 0.56
~ 1:42 		~ 2.60 [11]
~ 1:9.1 		Dış duvar dikmeleri
~ 22.00 [17] Antoninus Hamamları Kartaca ~ 2. y. Çokgen Yedi kubbe, çapları 17 ve 22 m arasında[17]
~ 22.00 [18] Hipodrom'da rotunda Konstantinopolis ~ 5th c. Rotunda with ten niches
~ 22.00[19] Baths of Diocletian,
San Bernardo 		Roma ~ 300 Concrete with brick rips
~ 21.65 or
~ 21.25 [20][21] 		Baths of Diocletian,
'Planetarium' 		Roma ~ 300 Şemsiye kubbe,
Octagon 		Concrete iç kısım tuğla kaplı ~ 4.20
~ 1:5.1
~ 21.55 [21] "Mercury Tapınağı" Baiae ~ 1st c. BC Concrete[22] ~ 3.65
~ 1:5.9 		En erken anıtsal kubbe;[23] Dünyanın en büyük kubbesi
~ 20.18 [9] Helena mozelesi Roma ~ 4nci y. Kubbenin zeminine birleştirilmiş seramik amfora ~ 0.90
~ 1:22 		~ 2.40
~ 1:8.4
~ 19.80 [20] Caracalla Hamamları,
Side building 		Roma ~ 3. y. Sekizgenn pendentive kubbe'nin başlangıç formu [20]
~ 19.40 [20] Bacucco Hamamları Viterbo yakını ~ 4th c. Şemsiye kubbe,
Sekizgen
~ 19.30 [21] Diocletian Hamamları,
Tepidarium 		Roma ~ 300 ~ 3.68
~ 1:5.2
~ 18.38 [9] Pantheon Ostia ~ 3. y. ~ - ~ 1.98
~ 1:9.3
~ 18.00 [15] Euphemia Kilisesi Konstantinopolis ~ 5. y. Altıgen
~ 16.75 [24] Hadrian Villası,
'Serapeum' 		Tivoli ~ 2. y. Şemsiye kubbe Concrete Oyuk alan sistemi
~ 16.45 [17] İmparatorluk Banyoları,
Tepidarium 		Trier ~ 4nci y. Concrete
~ 15.70 [17] San Vitale Basilikası Ravenna ~ 6. y. Balçık kil,
Ağaç çatı inşaatı
~ 15.60 [21] Nymphaeum, Albano ? ~ 1st c. Concrete ~ 2.08
~ 1:7.6 		Ağırlığı azaltmak için kubbenin zemininde oyuk alanların en erken kanıtı[25]
~15.00 to
~13.00 [14] 		Güney banyoları Bostra ~ 3.-4. y. Sekizgen Concrete
~ 15.00 [15] Batı banyoları Gerasa ~ 2. y. Kare Voussoir Kare planlı taş kubbelerin en eskilerinden biri;[15] Dünyanın en büyük taş kubbesi
~ 14.70 [9] Roma Forumu'nda "Heroon of Romulus" ]] Roma ~ 4. y. Kurşun plaka çatı ~ 0.90
~ 1:16 		~ 1.80
~ 1:8.2 		~ 3,70
~ 1:4.0
~ 14.50 [9] "Portunus Tapınağı" Porto ~ 3. y. Concrete iç kısım tuğla kaplı ~ - ~ 2.20
~ 1:6.6
~ 13.71 [9] Tor de' Schiavi Mozelesi Via Prenestina ~ 4. y. ~ 0.60
~ 1:23 		~ 2.60
~ 1:5.3 		Kubbenin zemininde dört açıklık
~ 13.48 [23] Domus Aurea Roma ~ 1st c. Cloister vault,
Sekizgen 		Concrete ~ 5.99
~ 1:2.3 		Sekizgen planlı ilk kubbe; saray mimarisinde en erken[23]
~ 13.35 [9] Diocletian Mozelesi Split ~ 300 Tuğla,
Kiremit kaplı çatı 		~ 0.68
~ 1:20 		~ 3.40 [10]
~ 1:3.9 		Çift-duvarlı kubbe[12]
~ 12.90 [12] Chapel of Saint Aquilino Milano ~ 4. y. Tuğla
~ 12.33 [26] "Tempio della Tosse" Tivoli ~ 4. y. Concrete with brick rips ~ 1.30
~ 1:9 		~ 2.08
~ 1:5.9 		~ 2.10
~ 1:5.9
~ 12.00 [19] Hadrian Villası,
Summer Triclinium (Exedra) 		Tivoli ~ 2. y. Concrete iç kısım tuğla kaplı
~ 12.00 [17] Aquae Flavianae Hamamları El Hammam ~ 3rd c. Balçık kil Seramik holloware dışında dünyanın en büyük kubbesi
~ 12.00 [15] Hodegetria Kilisesi Constantinople ~ 5ni y. Altıgen
~ 12.00 [15] Skeuophylakion Konstantinopolis ~ 5. c. Onikigen
~ 11.90 [9] Baptistery Nocera Inferiore,
Campania 		~ 6th c. Sekiz dikdörtgen kubbe pencereleri
~ 11.90 [27] Hadrian Villası,
'Heliocaminus' 		Tivoli ~ 2. y. Merkezi ısıtma sistemi için çift-duvarlı kubbe.[27]
~ 11.50 [28] "Kırmızı Basilika" Pergamon ~ 2. y. Tuğla İki Rotunda (Kubbeli bina veya oda); Dünyanın en büyük tuğla kubbesi
~ 11.50 [26] Santa Costanza Roma ~ 4. y. Concrete with brick rips,
Tiled roof directly resting on dome shell 		~ 0.70
~ 1:16 		~ 1.45
~ 1:7.9 		Kasnak[29]
~ 11.50 [15] Mor Gabriel Manastırı Tur Abdin ~ 6. y. Tuğla ~ evet
~ 11.47 [26] Praetorium Köln ~ 4. y. Sekizgen ~ - ~ 2.00 [10]
~ 1:5.7
~ 11.10 [26] Gordian Villası Roma,
Via Prenestina 		~ 3. y. Sekizgen ~ - ~ 1.35 [10]
~ 1:8.2 		Pendentive kubbe'nin başlangıç forumu;[20] Kubbenin zemininde sekiz açıklık
~ 11.00 [4] Allance Termali ? ~ ?
~ 10.80 [26] Gallien Mozelesi Roma,
Via Appia 		~ 3rd c. Rotunda altı nişli ~ - ~ 1.60
~ 1:6.8
~ 10.70[26] "Centocelle Mozelesi" Centcelles,
Tarragonayakını 		~ 4. y. Tuğla ve taş ~ 0.40
~ 1:27 		~ 1.90
~ 1:5.6
~ 10.40 to
~ 9.40 [24] 		Hadrian Villası,
küçük banyolar 		Tivoli ~ 2. y. Dalga benzeri kenarlı oval kubbe
~ 10.00 [24] Gordian Villası,
Salon 		Via Prenestina ~ 2. y.
~ 10.00 [25] "Villa delle Vignacce" Via Latina ~ 2. y. Kubbenin zemininde seramik amfora en erken bilinen, Kubbe zeminde amfora kullanımı[25]
~ 9.85 [17] Katedral,
Baptistery 		Ravenna ~ 5. y.
~ 9.50[20] Hadrian Villası,
Altın Alan (vestibule) 		Tivoli ~ 2. y. Şamsiye kubbe ~ 1,90
~ 1:5.0
~ 9.50 [18] Praetextat catacomb,
'Calventier mezar' 		Roma ~ 3rd c. Rotunda altı niş li
~ 9.00 [14] Capito Thermae,
Laconicum 		Milet ~ 1. y. Concrete
~ 9.00 [15] Küçük yuvarlak tapınak Baalbek ~ 3. y.
~ 8.50 [18] Domus Augustana Roma ~ 1. y. Cloister vault,
Octagon 		Sekizgen perde duvarlı en erken dehliz kemerlerden biri[18]
~ 8.10 [26] "Torraccio del Palombaro" Roma,
Via Appia 		~ 4. y. ~ 0.90
~ 1:9 		~ 2,30
~ 1:3.5 		~ 1.50
~ 1:5.4
~ 7.70[20] Maxentius Hamamları Roma ~ 4. y. Şmesiye kubbe,
Sekizgen
~ 7.60 [4] Domus Flavia Roma ~ 1. y.
~ 7.60 to
~ 6.20 [18] 		Hadrian Villası,
'Heliocaminus' 		? ~ 2. y. Cloister vault,
Eğri (Düz olmayan) Sekizgen
~ 6.80 [15] Nymphaeum Riza,
Epirus 		~ 250-350 Onikigen
~ 6.75[20] "Venus Tapınağı",
Annex building 		Baiae ~ 2. y. Düz şemsiye kubbe,
Sekizgen
~ 6.65 [21] Thermae Pisa Salonu ? ~ 2. y. Cloister vault with eight windows,
Octagon 		~ 2.00
~ 1:3.3
~ 6.52 [23] Stabian Thermae,
Laconicum 		Pompeii ~ 1st c. BC Kozalak kemer (kubbenin erken şekli) Concrete ~ evet Bilinen en eski beton kubbeler[23]
~ 6.00 [17] Hunting Thermae Leptis Magna ~ 200 Dehliz kemer sekiz pencereli
~ 5.86 [17] Marcus Aurelius Kemeri Tripoli ~ ? Dehliz Kemer Voussoir
~ 5.70 [9] Water Castellum Pompeii ~30 BC-
~14 AD 		Düz kubbe
~ 5.40 [20] Sekizgen 'Mercury Tapınağı' bitişiği Baiae ~ 2. y. Şemsiye kubbe,
Sekizgen
~ 5.40 [12] San Vitale,
Merdiven kuleler 		Ravenna ~ 6. y. Tuğla
~ 5.20 [15] "Sedia del Diavolo",
Tomb 		Roma,
Via Nomentana 		~ 2. y. Kare
~ 4.70 [18] Tabularium Roma ~ 1st c. BC Dehliz Kemer,
Kare 		En eski dehliz kemer[15]
~ 4.41 [24] "Venus Tapınağı",
Ek yapı 		Baiae ~ 2. y. Dairesel zemin plan üzeri şemsiye kubbe ~ 0.59
~ 1:7.5
~ 4.40 [30] Galla Placidia Mozelesi Ravenna ~ 5. y. Kiremit çatı
~ 4.00 [9] Casal de' Pazzi'de mezar Roma,
Via Nomentana 		~ 2. y. Dairesel kubbe,
Kare 		Concrete Pendentive Kubbe ön şekli;[9] Oyuk alan sistemi
~ 1.65 [23] "Gizemler Villası",
Laconicum 		Pompeii ~ 1st c. BC Kozalak Kemer (kubbenin erken formu) Tuğla ve kil (üst calotte) Beton duvar iskeleti[31]
~? [18] Havariyyun kilisesi'nde Constantine Mozelesi Konstantinopolis ~ 4. y. Rotunda on iki nişli farzolunur

Yarı-kubbeler

[değiştir | kaynağı değiştir]
Çap ⌀ İsim,
Part 		Yer Yapım Kubbe biçimi,
Zemin planı 		Materyal,
Çatı inşası 		İskelet
kalınlığı (ST)
ST to ⌀ 		Perde duvar
kalınlığı (CWT)
CWT to ⌀ 		Yorumlar/
Diğer karakteristikler
~ 30.00 [5] Trajan Hamamları Roma ~ ? Dünyanın en büyük kubbeleri
~ 22.00 [5] Diocletian Hamamları,
Two apse halls 		Roma ~ 300
~ 18.50 [5] Trajan Forumu Roma ~ ?
~ 15.80 [17] Santi Cosma e Damiano,
Apse 		Roma ~ 6. y.
~ 11.00 [14] Nymphaeum Jerash ~ 2. y. Beton
~ 9.60 [14] Basilika,
Apse 		Bostra ~ 3nü y. Beton, içerisi taş taş işçiliği ile kaplıdır
~ 8.00 [14] Katedral,
Annex rooms 		Bostra ~ 6. y. Beton
~ 5.70 [12] Panteon, Roma,
Front niches 		Roma ~ 2. y.

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ a b Rasch 1985, s. 117
  2. ^ Lechtman & Hobbs 1986
  3. ^ a b Mark & Hutchinson 1986, s. 24
  4. ^ a b c d Heinle & Schlaich 1996, s. 27
  5. ^ a b c d Rasch 1985, s. 119
  6. ^ "Romanconcrete.com". 5 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2010. 
  7. ^ Müller 2005, s. 253
  8. ^ Bishop 1977, s. 92
  9. ^ a b c d e f g h i j k l m n o Rasch 1985, s. 129
  10. ^ a b c d Corner
  11. ^ a b Pillar
  12. ^ a b c d e Rasch 1985, s. 123
  13. ^ a b Heinz 1983, ss. 60–64
  14. ^ a b c d e f Rasch 1985, s. 125
  15. ^ a b c d e f g h i j k Rasch 1985, s. 126
  16. ^ Schäfke 1985, ss. 100 & 118
  17. ^ a b c d e f g h i Rasch 1985, s. 124
  18. ^ a b c d e f g Rasch 1985, s. 127
  19. ^ a b Rasch 1985, s. 138
  20. ^ a b c d e f g h i Rasch 1985, s. 130
  21. ^ a b c d e Rasch 1985, s. 136
  22. ^ Mark & Hutchinson 1986, s. 33
  23. ^ a b c d e f Rasch 1985, s. 118
  24. ^ a b c d Rasch 1985, s. 133
  25. ^ a b c Rasch 1985, s. 135
  26. ^ a b c d e f g Rasch 1985, s. 128
  27. ^ a b Rasch 1985, s. 139
  28. ^ Rasch 1985, s. 137
  29. ^ Rasch 1985, s. 120
  30. ^ Rasch 1985, s. 134
  31. ^ Rasch 1985, s. 122

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]

Main source

  • Rasch, Jürgen (1985), "Die Kuppel in der römischen Architektur. Entwicklung, Formgebung, Konstruktion", Architectura, 15, ss. 117-139 

Further sources

  • Bishop, John (1977), "The Pantheon: Design, Meaning, and Progeny (Review)", Art Journal, 37 (1), s. 92 
  • Heinle, Erwin; Schlaich, Jörg (1996), Kuppeln aller Zeiten, aller Kulturen, Stuttgart, ISBN 3-421-03062-6 
  • Heinz, Werner (1983), Römische Thermen. Badewesen und Badeluxus im römischen Reich, München, ss. 60-64, ISBN 3-7774-3540-6 
  • Lechtman, Heather; Hobbs, Linn (1986), "Roman Concrete and the Roman Architectural Revolution. Ceramics and Civilization", Kingery, W. D. (Ed.), High Technology Ceramics: Past, Present, Future, 3, American Ceramics Society 
  • Mark, Robert; Hutchinson, Paul (1986), "On the Structure of the Roman Pantheon", Art Bulletin, 68 (1), ss. 24-34 
  • Müller, Werner (2005), dtv-Atlas Baukunst I. Allgemeiner Teil: Baugeschichte von Mesopotamien bis Byzanz (14.14 isbn = 3423030208 bas.), München 
  • Schäfke, Werner (1985), Kölns romanische Kirchen. Architektur, Ausstattung, Geschichte (5.5 isbn = 3-7701-1360-8 bas.), Köln 

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Roma_kubbeleri_listesi&oldid=32599770" sayfasından alınmıştır