İçeriğe atla

Roma askeri diploması

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Roma askeri diploması, sahibinin Roma ordusundan onurlu bir şekilde terhis edildiğini ve / veya hizmet ödülü olarak İmparatordan Roma vatandaşlığı aldığını belgeleyen, bronzdan olan, yazılı bir belgeydi.[1]

Diploma, uygun gazileri alay (veya birime) göre listeleyen, Roma'daki imparator tarafından verilen orijinal bir constitutio'nun (kararname) noter tasdikli bir kopyasıydı. Büyük bir bronz levha üzerine kaydedilen constitutiolar, Roma'daki askeri arşive yerleştirilirdi. (Ancak bunlardan hiçbiri bulunamadı, muhtemelen ilerleyen zamanlarda eritildiler).

Tarih

[değiştir | kaynağı değiştir]
Roma askeri diploması MS 80 (Carnuntum Müzesi)

Principatus döneminde (MS 52-284), Roma ordusunda görev yapan ve hizmet süresi bittiğinde terhis olan peregrinilere yani Roma vatandaşı olmayan Roma imparatorluğunun sakinlerine, diplomalar verildi. (Bu sınıf imparatorluğun 1. ve 2. yüzyıllarda nüfusun çoğunluğunu oluşturuyordu.) Peregriniler bazı birliklerde askere alınırdı. Bu tür birlikler şunlardı: Auxilialar ; Roma donanması, Praetorian muhafızlarının süvarileri(equites singulares August)); ve cohortes urbanae (Roma şehrinin asayiş taburları).[2]

Bilinen ilk diploma, 25 yıllık hizmetten sonra (donanmada 26) vatandaş olmayan auxilialara Roma vatandaşlığı verme uygulamasını düzenli hale getiren İmparator Claudius (h. 41-54) döneminde MS 52'de verilmiştir.

Lejyonlar yalnızca Roma vatandaşlarını askere aldığından, normal olarak terhis edilen lejyonerler zaten vatandaş olduğu için, onlara diplomalar verilmedi. Bununla birlikte, lejyonere diplomalar istisnai olarak MS 68/69 İç Savaşından sonra verildi. Savaş sırasında acil bir önlem olarak, 2 yeni lejyon, I ve II Classica (Bu lejyonlar daha sonra yeniden oluşturuldu ve daha sonra sırasıyla I ve II Adiutrix olarak yeniden adlandırıldı), çoğu vatandaşlığa sahip olmayan donanmadaki denizcilerinden oluşturuldu. İç savaşın sonunda bunların hepsi Roma vatandaşlığı ile ödüllendirildi.[3]

212 yılında, İmparator Caracalla tarafından çıkarılan Constitutio Antoniniana (Antoninianus Anayasası), imparatorluğun tüm sakinlerine Roma vatandaşlığı vererek ikinci sınıf vatandaş olarak görülen peregrini statüsüne sona verdi. Bu, askeri diplomaları büyük ölçüde gereksiz hale getirdi ve gerçekten auxilialara verilen son diplomalarMS 203'ten kalma. Ancak donanmada yapılan hizmet için verilen diplomalar, Praetorian Muhafız süvarileri ve Roma asayiş taburlarındaki hizmetler için verilen diplomalar 3. yüzyılın sonlarına kadar verilmeye devam etti. Bu, barbarların (Roma imparatorluğunun dışından gelen yabancılar) hâlâ bu birimlerde askere alınmasıyla açıklanabilir.

Verilen haklar

[değiştir | kaynağı değiştir]

Ordudan emekli olan ancak vatandaş olmayan gazilere, imparatorluğun tüm vatandaş olmayan tebaasının ödediği kelle vergisinden (tributum capitis) muafiyet de dahil olmak üzere önemli yasal ve mali avantajlar sağlayan Roma vatandaşlığı verilirdi. Gazinin öz çocuklarına da vatandaşlık verilirdi, ancak eşine verilmezdi. 140 yılına kadar hizmet süresi boyunca gaziden doğan tüm çocuklar hak sahibiydi. Bu tarihten sonra, bu hakkın lejyonerin terhis edilmesinden sonra doğan çocuklarıyla sınırlı olduğu görülmektedir (Lejyoner askere alınmadan önce doğan çocukları kaydettirmediği sürece). Bu görünüşte geriye dönük adım, bazı tarihçiler tarafından şüpheyle karşılandı ve mevcut kanıtların çarpıtılması mümkün.

İmparator Septimius Severus (h. 197-211) dönemine kadar hizmet sırasında askerlerin evlenmeleri yasal olarak yasaktı. Ancak uygulamada, askerlerin birçoğu yerel kadınlarla uzun süreli ilişkiler kurdu ve ailelerini büyüttü. Diplomalar, terhis edilen gazilere vatandaşlığa ek olarak, normalde Roma vatandaşı olmayanların, Roma vatandaşlarıyla evlenmesine izin verilmediği için bu hakka sahip olmak için gerekli olan connubium ("ara evlilik") hakkını da diploma sahibine verirdi.

İmparator Hadrian'ın (hüküm: 117-38) istisnai bir kararnamesi, diploma almaya hak kazananların çocuklarına ek olarak, ebeveynlerine ve kardeşlerine vatandaşlık veren 3 diplomadan bahsetmektedir.

Açıklama

[değiştir | kaynağı değiştir]

Diploma, birbirine menteşelenmiş iki bronz tabletten oluşuyordu. Yazıtlar, her iki levhanın her iki yanına işleniyordu. Bir diplomanın tam metni, 1 numaralı levhanın dış tarafına işlenirken, 2 numaralı levhanın dış tarafında, mühürleri metal şeritlerle kaplanmış ve korunan 7 tanığın adı yer almaktadır (bu tür mühürler organik madde içerdiği için nadiren günümüze ulaşmıştır.) 1 numaralı levhanın metni tam olarak iki iç tarafta yeniden yazılırdı. Plakalar daha sonra katlanarak kapatılacak ve birlikte mühürlenecekti, böylece dış yazı, mühürler kırılmadan okunabilecekti. İç yazıt, Roma'da yayınlanan constitutio metninin resmi noter tasdikli kopyasıydı. Çifte yazıt ve mühürler muhtemelen sahteciliği veya tahribatı önlemek içindi.[1]

Muhtemel bir senaryoda, diploma sahibi mühürlü diplomayı emekli olarak yaşamayı planladığı eyalete veya civitas'a (şehir/ilçe) götürecektir. Daha sonra diplomayı ya eyalet valiliğinin karargahında (ya da belki yerel sivil bürolarında) arşiv görevlisine sunardı. Arşivci, mühürleri kırabilir ve iç yazıttaki verilerin dıştakiyle eşleşip eşleşmediğini kontrol edebilirdi. Her şey yolundaysa, diploma sahibinin adını o bölgedeki yerleşik Roma vatandaşlarının siciline yazardı.

Araştırmanın önemi

[değiştir | kaynağı değiştir]

Principate döneminden kalan 800'den fazla diploma bulundu ve bunların 650'den fazlası yayınlandı (çoğunluğu sadece parça parça olarak günümüze ulaşsa da). Bu diplomalar papirüs, ahşap veya balmumu gibi bozunabilir malzemelerden ziyade metalden yapılmış olmaları nedeniyle günümüze ulaştılar. Bu, Roma döneminden kalan eserler içerisinde nadir görülen bir durumdur. Diplomaların tarihçiler için özel bir avantajı, tarihlenmiş olmalarıdır. Kararnamelerin tarihi imparatorun tribunicia potestas yılı olarak girilmiş; noter kopyası (diploma) kesim tarihinin ayı ve günü, aynı zamanda da görevdeki konsüllerin ismi yazılırdı.(Bu diplomaların konsüllerin adları için önemli bir kaynak olması ile sonuçlandı.)Bu belgeler aynı zamanda eyalet valisinin adını da listelediğinden, senatörlerin kariyer yolları hakkında değerli veriler sağlarlar. Buna ek olarak, diplomalar genellikle aynı eyalette aynı anda görev yapan birkaç auxilianın adlarını kaydeder, çünkü bunlar normalde gruplar halinde verilir. Böylece tek bir diploma, aynı kararnamede yer alan en fazla 25 birimin adını, imparatorluğun çeşitli eyaletlerinde farklı zamanlarda auxiliaların konuşlandırılmasıyla ilgili kritik verileri verebilir.

Diploma sahibi hakkında aşağıdaki bilgiler genellikle diplomaya kaydedilirdi: diploma sahibinin alayı, alay komutanının adı, diploma sahibinin askeri rütbesi, diploma sahibinin babasının adı ve diploma sahibinin kökeni (ulus, kabile veya şehir); aynı zamanda karısının adı ve onun babasının adı ve kökeni; ve vatandaşlık verilen çocukların isimleri.

Notlar

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ a b "Military Diplomas Online: Introduction". 11 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Temmuz 2021. 
  2. ^ Burton (1988) 427
  3. ^ "Military Diplomas for Italian Units". 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Temmuz 2021. 

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]

Birincil kaynaklar

[değiştir | kaynağı değiştir]

İkincil kaynaklar

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Werner Eck, Hartmut Wolff (Hrsg.): Heer und Integrationspolitik. Die römischen Militärdiplome als historische Quelle . Böhlau, Köln [ua] 1986. (Passauer historische Forschungen, 2)3-412-06686-9
  • "Die Rolle des Militärs für den sozialen Aufstieg in der römischen Kaiserzeit" (Barbara Pferdehirt) Mainz, RGZM (2002) 2) I3-88467-069-7
  • "Römische Militärdiplome und Entlassungsurkunden in der Sammlung des Römisch-Germanischen Zentralmuseums" (Barbara Pferdehirt) Mainz, RGZM (2004) 2)3-88467-086-7

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Roma_askeri_diploması&oldid=33073637" sayfasından alınmıştır