Ricinulei
Ricinulei | |||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Biyolojik sınıflandırma | |||||||||||
| |||||||||||
Çeşitlilik[4] | |||||||||||
Nesli tükenmiş: 5 familya 8 cins Günümüzde yaşayan: 1 familya 3 cins | |||||||||||
Ricinuleidlerin dağılımı. | |||||||||||
Sinonimler [5][6] | |||||||||||
|
Ricinulei, Örümceğimsiler (Arachnida) sınıfına bağlı bir hayvan takımıdır.[7] Günümüzde yaşayan 1 familyası yaklaşık 100 türü bulunur.[4]
Özellikler
[değiştir | kaynağı değiştir]Boyları bazı kaynaklara göre 5–10 mm[8][9], bazı kaynaklara göre 3–10 mm[10] arası değişir.
Ucunda küçük kıskaç bulunan 2 kısa pedipalpları bulunur.[8][9][11] Örümceğimsilerin vücutları kafa (prosoma) ve karın (opisthosoma) olmak üzere iki ana parçadan oluşur. Ricinuleidlerde sırt tarafını örten ve özel kaslarla aşağı-yukarı hareket ettirilebilen ve hayvanın iki segmentli keliserlerini örten "Cucullus" adlı bir yapı bulunur.[2][8][9][11] Takip edilen av pedipalplar ile yakalanır, cucullus kaldırılır, av keliserlerde çiğnenip yenir ve cucullus geri indirilir.[11]
Karın (Opisthosoma) 9 segmentten oluşur, en öndeki 2 segment kafanın (Prosoma) altında kaldıkları için, en arkadaki 3 segment ise küçük oldukları ve yine altta kaldıkları için karınları sadece 4 segmentten oluşuyormuş gibi görünür.[9][12]
Gözleri yoktur.[9][12] Bazı türlerin kafalarında ışığa duyarlı olduğu düşünülen bir çift soluk leke bulunur.[2][8][13]
Prosomanın alt kısmından çıkan 6 çift uzuvdan ilk 2 çifti beslenmede, kalan 4 çifti hareket etmede kullanılır.[12] Birinci çift yürüme bacakları en kısaları, 2. çift yürüme bacakları ise en uzun bacaklarıdır.[9][12] Erkeklerin 3. bacak çiftinin ucunda üreme organları bulunur.[2][8][9][10][11][12][14] Bu üreme organı da erkek örümceklerin pedipalpları gibi türe özeldir, üreme organının fotoğrafı tür tanımı için çok önemlidir.[2]
İki cinsiyette de prosoma ve opisthosoma'yı birbirine bağlayan ve tek parça halinde kalmalarını sağlayan bir "kilit mekanizması" bulunur. Çoğu zaman birbirine "kenetlenmiş" haldeki prosoma ve opisthosoma bu yapı kullanılarak çiftleşme ve yumurtlama sırasında "açılır".[2][8][11]
Yayılımı
[değiştir | kaynağı değiştir]Pek çok türü fazlasıyla yereldir ve küçük dağılımlara sahiptir.[2]
Taksonomi
[değiştir | kaynağı değiştir]Ricinulei takımına bağlı taksonlar (2024)[1][15][16][17]:
- Neoricinulei - Selden, 1992
- Ricinoidoidea - Ewing, 1929
- Ricinoididae - Ewing, 1929
- Ricinoidoidea - Ewing, 1929
- †Primoricinulei - Selden, 1992
- †Hirsutisomidae - Wunderlich, 2017
- †Primoricinuleidae - Wunderlich, 2015
- †Sigillaricinuleidae - Wunderlich, 2022
- †Posteriorricinulei - Wunderlich, 2015
- †Curculioididae - Cockerell, 1916
- †Poliocheridae - Scudder, 1884
Galeri
[değiştir | kaynağı değiştir]-
Ricinoides atewa, yavru
-
Curculioides cinsi fosil
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b Dunlop, J. A.; Penney, D.; Jekel, D. (2023), "A summary list of fossil spiders and their relatives." (PDF), World Spider Catalog, version 23.5, Natural History Museum Bern, 7 Ekim 2024 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi, erişim tarihi: 21 Ekim 2024
- ^ a b c d e f g Harvey, M. S. (2003). Catalogue of the Smaller Arachnid Orders of the World: Amblypygi, Uropygi, Schizomida, Palpigradi, Ricinulei and Solifugae (PDF). CSIRO Publishing. ss. 175-195. doi:10.1071/9780643090071. ISBN 9780643090071. 7 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 24 Ekim 2024.
- ^ Harvey, M.S. (2013). "Ricinulei – the fossil fauna". Ricinuleids of the World. version 1.0. Western Australian Museum. 21 Ekim 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ekim 2024.
- ^ a b World Ricinulei Catalog (2022). "World Ricinulei Catalog". Natural History Museum Bern. 24 Ekim 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ekim 2024.
- ^ World Ricinulei Catalog (2022). "Ricinulei Thorell, 1876". World Ricinulei Catalog. Natural History Museum Bern. 24 Ekim 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ekim 2024.
- ^ Harvey, M.S. (2013). "Ricinulei Thorell 1876". Ricinuleids of the World. version 1.0. Western Australian Museum. 24 Ekim 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ekim 2024.
- ^ "ITIS - Report: Ricinulei". Integrated Taxonomic Information System. 24 Ekim 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ekim 2024.
- ^ a b c d e f "Hooded Tick-Spiders (Arachnida: Ricinulei)". The American Arachnological Society. 24 Ekim 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ekim 2024.
- ^ a b c d e f g Salman, S. (2013). Omurgasız Hayvanlar Biyolojisi (5 bas.). Palme Yayıncılık. ss. 268-269. ISBN 9789758982042.
- ^ a b "Ricinulei". International Society of Arachnology. Museum für Naturkunde. 24 Ekim 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ekim 2024.
- ^ a b c d e "Hooded Tickspiders (Ricinulei)". British Arachnological Society. 24 Ekim 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ekim 2024.
- ^ a b c d e Demirsoy, A. (1999). Yaşamın Temel Kuralları (Omurgasızlar=İnvertebrata) –Böcekler dışında–, Cilt:2 kısım-1 (3 bas.). METEKSAN Yayınları. ss. 771-772. ISBN 975-7746-26-6.
- ^ Selden, P. A. (2017). "Arachnids ☆". Reference Module in Life Sciences. doi:10.1016/B978-0-12-809633-8.02243-3.
- ^ Harvey, M.S. (2013). "Ricinuleids of the World". Ricinuleids of the World. version 1.0. Western Australian Museum. 24 Ekim 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ekim 2024.
- ^ "Ricinulei (hooded tickspider)". The Paleobiology Database. 7 Ekim 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ekim 2024.
- ^ World Ricinulei Catalog (2022). "Families". World Ricinulei Catalog. Natural History Museum Bern. 7 Ekim 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ekim 2024.
- ^ "ITIS - Report: Ricinoididae". Integrated Taxonomic Information System. 24 Ekim 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ekim 2024.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Wikimedia Commons'ta Ricinulei ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.
- Vikitür'de Ricinulei ile ilgili ayrıntılı taksonomik bilgiler bulunur.