Respublika (Kazak gazetesi)
| Tür | haftalık |
|---|---|
| Sahibi | Irina Petrushova |
| Kuruluş tarihi | 2000 |
| Resmî site | http://www.respublika-kaz.biz/ |
Respublika (Rusça: Республика – деловое оброзение ) veya Golos Respubliki (Cumhuriyetin Sesi) haftalık Rusça Kazakistan gazetesiydi. 2000 yılında Irina Petrushova tarafından kurulan gazete, hükûmet yolsuzluklarıyla ilgili haberleriyle ilgili tanınmaktaydı. Kültür, Bilgi ve Spor Bakanlığı tarafından 2002 yılında ve Mayıs 2005'te kapatılması emredilmiş,[1] ancak çeşitli başlıklar altında yayın hayatına devam etmiştir.[2] 2012 yılının sonlarında, Mangystau ayaklanmalarının yıldönümünden önce, Kazakistan makamları Respublika'nın ofisine baskın düzenledi, arama yaptı ve cezai suçlamalarla ilgili bir karara kadar yayınlanmasını yeniden askıya aldı.[3]
Tarihi[değiştir | kaynağı değiştir]
Rus gazeteci Irina Petrushova, 2000 yılında Respublika'yı kurdu. Haftalık olarak, Kazakistan'daki iş ve ekonomi konularını ele almaya odaklandı ve sık sık Nazarbayev rejimini son derece eleştiren içerikler yayınladı. Gazetede finansal skandallar ve yaygın adam kayırma hakkında yazılar da yazılıyordu. Gazetenin ifşa ettiği skandallar arasında Nazarbayev'in akrabalarından birine petrol haklarının verilmesi; eski başkent Almatı'daki bir havaalanı için fonların kaybolması; Kazakistan polisinin, Nazarbayev'in kızının tek başına uçabilmesi için turistleri uçaktan indirmeye zorlaması gibi konular vardı.[4][5]
Kasım 2001'de bir hükümet temsilcisi, Respublika'da kontrol hissesini satın almak için başarısız bir girişimde bulundu. Ocak 2002'de, Kazakistanlı matbaacılar, kapısının önüne bir insan kafatası yerleştirildikten sonra gazeteyi basmayı reddetmeye başladılar.[4]
Petrushova, Respublika'nın kendi baskısını yapabilmesi için bir dijital fotokopi makinesi satın aldı, ancak daha sonra gazetenin ofisleri gözdağı ve tehditlerin hedefi haline geldi. Dünya Kadınlar Günü'nde Petruşova'ya cenaze çelengi gönderildi.[4] Bir başka olayda, Respublika binasına yan tarafına bir tornavida sokulmuş ve "bir dahaki sefere olmayacak" yazan bir notla kafası kesilmiş bir köpek asılmıştı;[6] köpeğin kafası Petrushova'nın evinin dışında kaldı.[7] Köpek olayından üç gün sonra, gazetelerin ofisleri bombalandı ve yerle bir oldu.[5] Temmuz ayında Petrushova vergi suçlamalarından on sekiz ay hapis cezasına çarptırıldı, ancak bir yargıcın davanın af kapsamına girdiğine karar vermesinin ardından hapiste yatmadı.[8]
Petrushova sonunda Rusya'ya gitmek için ülkeyi terk etti ve burada internet üzerinden yayın yapmaya devam etti. Güvenlikleri için ailesinden ayrı yaşadı.[6] Çalışmalarından dolayı Petrushova, ABD merkezli bir Sivil Toplum Kuruluşu olan Gazetecileri Koruma Komitesi tarafından 2002 Uluslararası Basın Özgürlüğü Ödülü'ne layık görüldü.[5]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Kazakhstan: country profile. Recent developments". European commission, external relations. 2005. 5 Ağustos 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2006.
- ^ "Kazakhstan: The News Weekly That Won't Be Silenced". Eurasianet. 29 Mart 2011. 25 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Eylül 2012.
- ^ "Opposition newspapers convicted before court rules on case". Reporters Without Borders. 4 Aralık 2012. 15 Aralık 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Aralık 2012.
- ^ a b c "Bruised, but Still Jabbing Kazakh Heavyweights". The New York Times. 13 Temmuz 2012. 28 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Eylül 2012. Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi: "NYT" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: Kaynak gösterme) - ^ a b c "2002 Awardee: Irina Petrushova". Committee to Protect Journalists. 1 Kasım 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Haziran 2011. Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi: "CPJprofile" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: Kaynak gösterme) - ^ a b "Truth-Tellers in a Time of Terror". The Washington Post. – via HighBeam Research (abonelik gereklidir). 25 Kasım 2012. 11 Haziran 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Eylül 2012. Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi: "WP" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: Kaynak gösterme) - ^ "Police make arrests in firebombing attack on Kazakh newspaper office". Associated Press – via HighBeam Research (abonelik gereklidir). 11 Temmuz 2012. 11 Haziran 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Eylül 2012.
- ^ "Editor of independent Kazakh newspaper sentenced to prison, then amnestied, for alleged business violations". Associated Press – via HighBeam Research (abonelik gereklidir). 4 Temmuz 2002. 11 Haziran 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Eylül 2012.
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
- Respublika'nın web siteleri
- Golos Respubliki 20 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Rusça) – Kasım 2012 ortasından sonraki sayılar için PDF bağlantıları "Azat"ı gösteriyor.
- Respublika (haber analiz portalı) 9 Temmuz 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Rusça; Eylül 2010 – Eylül 2011 için İngilizce özetler)
- Vzglyad (iş dergisi) 9 Temmuz 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Rusça) – aynı etki alanında barındırılıyor
- Diğer
- Gazetecileri Koruma Komitesi – "Respublika" 9 Temmuz 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. veya "Golos Respubliki" etiketli makaleler 29 Kasım 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.