Recep Mitrovica
Recep Mitrovica (d. 1887 – ö. 21 Mayıs 1967), Nazi Almanyası'na bağlı Arnavutluk hükûmetinin Başbakanıydı. Sadık bir milliyetçi olan Prizren İkinci Ligi'nin başına seçildi.
Gençliği
[değiştir | kaynağı değiştir]Osmanlı İmparatorluğunda, Mitroviça'dan (şu anda Mitroviça, Kosova) zengin bir toprak sahibi ailede doğdu. Üsküp ve İstanbul'da okudu.[1] 1912 Kosova isyanının liderlerinden biri olan İsa Boletini ve Priştineli Hasan Bey ile birlikteydi. Ayrıca 1912'de, Peja'nın temsilcisi olarak Arnavutluk bağımsızlığının ilan edilmesinde yer aldı. 1921-1923 yılları arasında Arnavutluk Eğitim Bakanı olarak görev yaptı.
1921 yılına gelindiğinde Kosova toprakları, Arnavut nüfusun iradesine karşı Yugoslavya Krallığı'ndaydı.[2] Kasım 1920'de Drenica]]'da Arnavut direnişi büyük oranda ezildi. Sırp hükûmetinin Yeni Güney topraklarının Sömürümü Hakkında Kararname, artık büyük Osmanlı mülklerine ve Arnavut isyancılardan ele geçirilen toprakların Sırp sömürgecilere devrini kolaylaştırdı. Bu bağlamda Recep Mitrovica, Bedri Pejani ile birlikte batı güçlerinden yardım istemeye çalıştı.
Aralık 1924'te Fan Noli hükûmetinin devrilmesinden sonra Ahmet Zogu'yu devirmek için başarısız bir plana katıldı, Avusturya ve Fransa'da birkaç yıl sürgün edilmekle birlikte 21 Eylül 1927'de yetmiş kişi ile beraber affedildi.[1][3]
İtalyan istilasından sonra Arnavutluk'a geri döndü ve 1942'de Balli Kombëtar'in direniş hareketine katıldı. Durras yakınlarındaki Porto Romano'da, İtalyan döneminin çoğunu hapishanede geçirdi.
Başbakanlığı
[değiştir | kaynağı değiştir]İtalya'nın teslim olmasından sonra, Büyük Arnavutluk'u destekleyen Prizren'in İkinci Lideri'nin başında, diğer bir deyişle, tüm bölgelerin önemli Arnavut nüfusu ile birleşmesini destekledi. Almanlar, 6 Kasım 1943'te Arnavutluk'u işgal ettikten sonra Berlin, Kosova'dan Balli Kombëtar'ın aktif üyesi Recep Mitrovica'nın başını çektiği bir hükûmeti kurduğunu açıkladı. Avusturya eğitimli Vehbi Fraşeri dışişleri bakanlığına atandı.
Ulusal Meclis'e yaptığı ilk konuşmada Mitrovica, dört buçuk yılın İtalyan egemenliğinin Arnavutluk'ta anarşi ve kargaşadan kurtulduğunu kaydetti. 1939 öncesi devlet aygıtı tamamen sökülmüştü. İtalyanlar ordu, jandarma, polis ve Dışişleri Bakanlığı'nı yok ettiler; Bayrağını değiştirmiş, şehirleri yeniden adlandırmışlar ve hatta soyadlarını değiştirmişlerdi.
Devleti yeniden kurmak isteyen Mitrovica, yerel yönetimin 1939 öncesi yeniden kurulması, yabancı ülkeler tarafından tanınması, ekonominin yeniden düzenlenmesi, etkili tarım reformu yapılması ve askeri bir güç oluşturulması gibi iddialı bir plan hazırladı. Hükûmetin genel amacı, bunu mümkün olan her fırsatta tekrarlamaktı. Arnavutluk'un toprak bütünlüğünü etnik sınırları dahilinde korumaktı. Köylüler için arazi reformları ve Kosova'nın geri dönüşünü vurgulayan çok etkili bir Alman propagandasıyla Alman rejiminden önemli miktarda destek çıkardı.
Mitrovica, Kosovalıları kontrolü altına aldı ve Arnavutluk Bağımsız Devleti'nin kurulmasıyla Sırplardan[4] intikam aldı ve binlerce Sırp'ı öldürdü ve katletti.
18 Temmuz 1944'te Recep Mitrovica hastalıği nedeniyle istifa etti.[5] Hitler'in Balkan sorunlarıyla ilgili siyasi uzmanı Hermann Neubacher, Tiran'a geldi ve bir sonraki hükûmeti kurmak için Fikri Dine'yi ikna etti.
Sürgün ve ölümü
[değiştir | kaynağı değiştir]Kasım 1944'te komünistlerin iktidarı devr alması sırasında tüberküloz hastası olmasına rağmen Xhafer Deva ve Recep Krasniki ile Hırvatistan'a kaçmayı başardı ve o yılın Aralık ayında dağlar üzerinden Viyana'ya ulaşmak için Avusturya'ya taşındı. Deva'nın yardımıyla, sağlığı kötü olan Mitrovica, Batı Avusturya'da, Feldkirch'deki bir sanatoryumda vakit geçirdi. 1947'de Deva ve Krasniki ile birlikte Cenevre'ye eşlik etti; burada Arnavut asıllı bir Türk diplomatının yardımıyla Türkiye'ye göç edebildi. İstanbul'daki Alman hastanesinde sürgünde bulunan Arnavut topluluğunun başkanı olarak öldü.
Torunu Recep Mitrovitsa, Comédie-Française'in bir oyuncusudur.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b Elsie, Robert (2012). A Biographical Dictionary of Albanian History. 6 salem road london w2 4bu: ib tauris & co ltd. s. 314. ISBN 978 1 78076 431 3. 26 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mart 2013.
- ^ Robert Elsie. "Rexhep Mitrovica and Bedri Pejani: A Kosovar Protest". 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2014.
- ^ Robert Elsie. Historical dictionary of Kosovo (1 bas.). s. 122. 27 Haziran 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Şubat 2011.
- ^ Cyprian Blamires. World fascism: a historical encyclopedia, Volume 1. 2 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Şubat 2011.
- ^ the east european revolution. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2011.
| Bağımsız Arnavutluk (1912-1914) | |
|---|---|
| Arnavutluk Prensliği (1914-1925) | |
| Birinci Arnavutluk Cumhuriyeti (1925-1928) | .svg) |
| Arnavutluk Krallığı (1928-1939) | |
| İtalyan İşgali (1939-1943) | |
| Alman İşgali (1943-1944) | |
| Komünist Arnavutluk (1944-1991) | |
| Arnavutluk Cumhuriyeti (1991-günümüz) | |
.svg)
.svg)
.svg)
.svg)
