Rada Akbar
Rada Akbar | |
|---|---|
| Doğum | 1988 (35-36 yaşında) Afganistan |
| Milliyet | Afgan |
| Meslek | Kavramsal sanatçı, fotoğrafçı |
| Ödüller |
|
Rada Akbar, (d. 1988) Afganistan'da doğup büyümüş bir aktivist, küratör ve sanatçıdır.
Afgan halkının günlük yaşamını belgeleyen fotoğrafları ile tanınır. Sanatı, kadın düşmanlığına ve baskıya karşı sesini yükseltmek için bir araç olarak kullanmıştır.
Yaşamı
[değiştir | kaynağı değiştir]1988'de Afganistan'ın Cüzcan[1] şehrinde doğdu. Sovyet- Afgan Savaşı yüzünden çocukluğu, bombalardan korunabilmek için evlerinin bodrumunda saklanarak geçti. 1996'da Taliban iktidara gelince ailesiyle birlikte Pakistan'a kaçtı. Akbar ve ailesi Pakistan'da 6 yıl kaldıktan sonra, ABD güçlerinin Taliban hükûmetini devirmesinden sonraki yıl olan 2002'de Afganistan'a geri döndüler.[2]
Akbar, görsel sanatlar alanında çalışmalarına resim ile başladı. 2007'de Afganistan Çağdaş Sanat Merkezi'ne üye oldu ve Kabil'de İlk Kadın Resim Sergisi ve Kadın Modern Resim Sergisinin düzenlenmesinde yer aldı.[3] Zamanla resim sanatından fotoğrafçılığa geçti; kamerasıyla Afgan halkının günlük yaşamını belgeledi.[4] Fotoğraf, onun sanatının başlıca aracı oldu.
Akbar, Afgan kadınlarının hayatını ve zorluklarıyla ilgili iki de belgesel film yaptı. Paramparça Umutlar adlı belgeseli, 2009 yılında Almanya'nın Köln kentinde düzenlenen Panorama Hindukusch-Film Festivali'ne seçildi. Sanatçı, 2015 yılında Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu (UNICEF) Yılın Fotoğrafı yarışmasında Mansiyon ödülü kazandı.
2013 yılında serbest fotoğrafçı olarak çalışmaya ve Kabil'de modern sanat sergileri düzenlemeye başladı. 2019- 2021 yıllarında 8 Mart Dünya Kadınlar Günü'nü kutlamak ve ülkesinin kadınlarının Afgan tarihine katkılarını onurlandırmak için "Abarzanan" (Süper Kadın) adlı yıllık bir sanat sergisi başlattı. Sergisi, New York Times gazetesine konu oldu.[5] Kabil'de ya da başka bir yerde kadınların tarihiyle ilgili müze açmak için girişimleri oldu.[6] Ancak Taliban'ın yeniden Kabil'de gücü ele geçirmesi ile ülkeyi terk etti. Fransa Büyükelçiliği tarafından ülkeden tahliye edilenler arasındaydı. Elçilikten havaalanına kadar otobüsle getirilmiş, Paris'e vardığında Covid-19 nedeniyle bir otelde karantinaya alınmıştı. ailesi ise Almanya, ABD, Fransa ve Türkiye'ye dağılmış durumdaydı.[7][8]
Ajabar, 2021'de Hollanda Prensi Claus von Amsberg adına verilen Prens Claus Ödülü'ne değer bulundu Aynı yıl BBC 100 Kadı listesinde yer aldı.[6]
Rada Akbar'ın çalışmaları, 2022 tarihli Before Silence: Afghan Artists in Exile adlı karma sergide yer almıştır.[9]
Rada Akbar, Afganistan'da gönüllülüğü teşvik etmek, desteklemek ve harekete geçirmek ve Afgan gönüllülerin kapasite geliştirmesine yardımcı olmak için çalışan, kâr amacı gütmeyen bağımsız bir kuruluş olan Afghan Volunteers'ın yönetim kurulu üyesidir.[1]
Sergileri [10]
[değiştir | kaynağı değiştir]- Kabil, Hindistan, Çin, Almanya, İtalya ve ABD'de Birinci Afgan Çağdaş Sanat Sergisi 2008 – 2012
- Kabil'de Fotoğraf Sergisi 2008 Almanya
- Köln'de Panorama Hindukusch-Film Festivali'nde “Paramparça Umutlar” belgeseli gösterildi 2009
- Alman Büyükelçiliği'nde Fotoğraf Sergisi Kabul 2011
- İsviçre'de Fotoğraf Sergisi 2013
- Institut Français d'Afghanistan'da Fotoğraf Sergisi 2014
- New York City'deki Munch Gallery'de
- Fotoğraf Sergisi 2014 Nikolaj Kunsthal'da Fotoğraf Sergisi – Kopenhag Çağdaş Sanat Merkezi 2014
- Danimarka Fotoğraf Müzesi'nde Fotoğraf Sergisi, Herning (DK) 2015
- Art Center Mississippi Fotoğraf Sergisi, Thyholm (DK) 2015
- Ulusal Sanat Kültürleri Müzesi'nde Gelecek Fotoğraf Sergisi, Göteborg, İsveç Nisan 2016 – Ocak 2017
- Berlin, Almanya'da düzenlenen Afgan-Alman dostluğunun 100. yılı kültür haftasında Fotoğraf Sergisi, Almanya 2015
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b imagenationparis.com. "Rada Akbar (Afghanistan)". ImageNation Paris (İtalyanca). 3 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2023.
- ^ Artdaily. "From victims to superwomen: Honoring female strength in Afghanistan". artdaily.cc (İngilizce). 20 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2023.
- ^ "RADA AKBAR SEED AWARDS RECIPIENT". Prince Claus Fund (İngilizce). 25 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2023.
- ^ "Rada Akbar". Imagination Paris. 3 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2023.
- ^ "From Victims to Superwomen:Honoring Femalge Strenght in Afghanistan". New York Times. 19 Mart 2020. 25 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Kasım 2024.
- ^ a b "BBC'nin 2021 yılı 100 Kadın listesi yayımlandı: Bu yılki listede Sevda Altunoluk ve Elif Şafak da var". BBC News Türkçe. 18 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2023.
- ^ "These women fled Afghanistan. What's at stake for those left behind?". Culture (İngilizce). 27 Ağustos 2021. 27 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2023.
- ^ Jackson, Lauren (20 Ağustos 2021). "Leaving a Life in Kabul". The New York Times (İngilizce). ISSN 0362-4331. 9 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2023.
- ^ Cristi, A. A. "Artists At Risk Connection & Art At A Time Like This Present BEFORE SILENCE: AFGHAN ARTISTS IN EXILE". BroadwayWorld.com (İngilizce). 9 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2023.
- ^ "Rada Akbar, Honorable Mention | UNICEF Photo of the Year 2015". www.unicef.de. 17 Aralık 2015. 8 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2023.