Polifimos

Polyphemos Odysseia destanında, Odysseus ve adamlanının başına dert açan kiklop. Poseidon ve Nymphe Thoosa'nın oğludur. Ayrıca Nymphe Galatea ile bir ilişkisi vardır.

Odysseia'da

Odysseus Truva Savaşı'ndan dönerken Kikloplar adasına uğrar. Donanmasını adanın karşısındaki korunaklı adada bırakıp Kikloplar adasını keşfetmeye gider, Polyphemos'un dev bir kayayla girişini kapattığı mağarasına girer. Ondan Zeus'un koruduğu konukluk haklarını talep eder. Ama Polyphemos Zeus'la dalga geçip Kikloplar'ın tanrılardan daha güçlü olduğunu, bu yüzden onlardan korkmadıklarını söyler. Odysseus'un adamlarından ikisini yer ve uyur. Ertesi gün koyunlarını otlatmaya götürdüğü sırada Odysseus Polifemos'un kurutup değnek yapmak için ayırdığı, "bir gemiye direk olabilecek kadar büyük" bir dal keşfeder. Bu daldan uzunca bir kulaç keser ve sivriltir. Polyphemos geri gelince iki adamını daha yedikten sonra Odysseus ona yanında hediye olarak getirdiği, su katmadan içilemeyen, sert şaraptan biraz ikram eder ve buna karşılık canını bağışlamasını ister. Birkaç çanak şarap daha içtikten sonra Polyphemos ona adını sorar. Odysseus adının "hiç kimse" olduğunu söyleyerek onu kandırır. Sarhoş Kiklop onu yemek için en sona saklayacağını, bunun ona vereceği konukluk hediyesi olduğunu söyler ve uyuya kalır. Dev uyur uyumaz Odysseus ve arkadaşları daldan kestikleri kazığı ateşte kızdırırlar ve gözüne saplarlar. Polyphemos çığlık atarak uyanır ve kazığı çekip atar. Bağrışını duyan diğer Kikloplar hemen mağarasının önüne gelirler ve ne olduğunu sorarlar. Polyphemos Hiç Kimsenin kendisini öldürmeye çalıştığını söyler. Bunu duyan Kikloplar Tanrıların onu delirttiğini düşünürler ve babası Poseidon'a yakarmasını öğütleyip giderler. Sabahı bekleyen Polyphemos koyunların çıkması için kapıyı açtığında girişe oturup hepsinin sırtını kontrol eder. Odysseus ve adamları koyunların altına saklanıp kaçarlar ve hemen gemilerine atlayıp denize açılırlar. Kaçtıklarını anlayan Polyphemos sahile gelip peşlerinden kayalar atar. Ama ıskalar. Odysseus ona bir gün gözünü kimin kör ettiği sorulursa onun İthakeli, kentler yıkan, Laertes oğlu Odysseus olduğunu söyler. Bunu duyan Polyphemos bir zamanlar oraya gelen bir kahinin Odysseus adlı birinin gözünü oyacağını söylediğini, ama kendisinin beklediği kişini daha iri ve güçlü birisi olduğunu onun gibi bir cüce olmadığını söyler. Ayrıca tekrar Odysseus'a seslenip geri gelmesini, yaptığı hatayı telafi edip onu ve adamlarını gerektiği gibi ağırlayacağını ve babası Poseidon'un da gözünü iyileştirebileceğini söyler.Ama Odysseus onun çağrısını reddedip ona hakaret eder ve artık babası Poseidon'un bile gözünü iyileştiremeyeceğini söyler Bunun üzerine Polyphemos babası Poseidon'a yakarıp onu lanetler. Odysseus'un asla evine dönememesini, ama kaderinde bu varsa evine tüm adamlarını yitirmiş, yalnız, yorgun ve mutsuz olarak geri dönmesini diler. Babası Poseidon da bu dileği duyar ve korunaklı adada filosuyla birleşip yeniden denize açılan Odysseus'un başına çeşitli dertler açar.

Odysseys ve Polyphemos Galerisi

Arnold Böcklin - Odysseus and Polyphemus
Eckersberg, Christoffer Wilhelm, Odysseus, Polyphemos'un mağarasından kaçarken, 1812
Odysseus, Polyphemos'un mağarasından kaçarken, Nationalmuseum
Constantin Hansen, Polyphemos ve Ulysses, 1835
Jacob Jordaens, Odysseus, Polyphemos'un mağarasından kaçarken, 1635
Ulysses Polyphemos ile dalga geçiyor, Joseph Mallord Wiliam Turner, Londra Ulusal Galerisi
Ulysses ve Polyphemos, Villa Eomana del Casale Antresi, İtalya
Ulysses'in Hikâyesi, Pellegrino Tibaldi, Palazzo Poggi, Bologna
Polyphemos'u kör ederken