Piramit
Piramit (Yunancada: πυραμίς 'pyramís')[1] dış yüzeyleri üçgen olan ve üstte tek bir noktada birleşen ve şekli geometrik anlamda kabaca bir piramit halindeki bir yapıdır. Bir piramidin tabanı üçgen, dörtgen veya herhangi bir çokgen şekli olabilir. Bir piramit kütlesinin çoğunluğu yere yakın olup, daha az kütle tepedeki piramite doğru olur. Bunun nedeni, artan yükseklikle birlikte düşey eksen boyunca kesit alanının kademeli olarak azalmasıdır. Bu, ilk uygarlıkların anıtsal yapılar yaratmasına olanak tanıyan bir ağırlık dağılımı sundu.[2] Dünyanın birçok yerindeki medeniyetler piramitler inşa etmişlerdir. Hacimce en büyük piramit, Meksika'nın Puebla eyaletindeki Orta Amerika Büyük Cholula Piramidi'dir. Binlerce yıl boyunca Dünya üzerindeki en büyük yapılar piramitlerdi. Mısır'daki Büyük Khufu Piramidi, Antik Dünyanın Yedi Harikası'nın günümüze ulaşan tek örneğidir.
Mısır Piramitleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Mısır Piramitleri, Mısır'da yer alan piramit şeklindeki yapılardır. Mısır'da 100'den fazla piramit vardır. Piramitlerin çoğu Eski Krallık Dönemi'nden Orta Krallık Dönemi'ne kadar hüküm süren firavunların mezarları olarak inşa edilmiştir. Bilinen en eski piramit 3. Hanedan döneminde inşa edilen Zoser Piramididir. Bu piramit ve etrafını çevreleyen bloklar; mimar İmhotep tarafından tasarlanmıştır. Mısır Piramitleri dünyanın en eski şekilli taşlardan inşa edilmiş yapılarıdırlar. Yapımda çalışan işçiler piramitlerin sırrını bildikleri için yapım bittikten sonra öldürülmüşlerdir.[kaynak belirtilmeli] Gize piramitleri tarih boyunca inşa edilen en büyük yapılar arasındadır. Dünyanın 7 Harikasından yalnızca Gize'de bulunan ve en büyük piramit olan Keops Piramidi ayakta kalabilmiştir.
- Basamak piramidi
- Gize Piramitleri
- Keops Piramidi (145,75 metre, MÖ. 2550)
- Mikerinos Piramidi (66,5 metre)
- Kefren Piramidi (143,56 metre, MÖ. 2520)
- Sfenks Piramidi
- Zoser Piramidi (63,17 metre, MÖ. 2650)
- Maldum Snefru Piramidi (93,26 metre, MÖ. 2000)
- Dahahur Piramidi (104,85 metre, MÖ. 2600)
- Dahahur Snefru Piramidi (103,95 metre, MÖ. 3000)
- Sakkara Pepi II Piramidi (52,555 metre, MÖ. 2250)
Meksika Piramitleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Bolivya Piramitleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Günümüz
[değiştir | kaynağı değiştir]- Louvre Piramiti : Fransa Paris'teki Louvre Müzesi'nin avlusunda bulunan bir cam piramittir.
- Luxor Hotel : Amerika Birleşik Devletleri'nin Las Vegas kentinde, piramit biçimindeki otel ve kumarhane.
- Palace of Peace and Reconciliation : Kazakistan'ın başkenti Astana'da bulunan, piramit biçimindeki bir yapı.
- Antalya Cam Piramit : Sabancı Vakfı tarafından Antalya'ya hediye edilen cam piramit, 4.500 m² taban alanı ve 22.76 metrelik yüksekliğine sahiptir. Kongre ve fuar merkezi olarak kullanımının dışında Hasan Subaşı Kültür Parkı içerisinde yer alan, etrafı dairesel şekilli süs havuzlarıyla çevrili ve 4 cepheden girişi bulunan piramit yapı, her yönüyle çağdaş mimarinin örnekleri arasında yer almakta ve her yıl milyonlarca turist ve yerli halk tarafından ziyaret edilmektedir.
Türkiye'deki piramit benzeri yapılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Harran Evleri
- Eshab-ı Kehf Dağı : Yedi Uyurlar'ın mağarasının bulunduğu dağ
Galeri
[değiştir | kaynağı değiştir]-
Prasat Thom Tapınağı, Kamboçya
-
Uruk şehrinin Anu Zigguratı ve Beyaz Tapınak
-
Giza'nın havadan görünümü
-
Meroe'deki piramitler
-
Hellinikon Piramidi, Yunanistan
-
Güímar Piramitleri, İspanya
-
Cestius Piramidi, İtalya
-
Ay piramidi, Meksika
-
El Castillo Piramidi, Meksika
-
Bir ters piramit örneği, Slovak Radyo Binası, Slovakya
-
Luxor Hotel, Amerika Birleşik Devletleri
-
Stockport Piramidi, İngiltere
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Henry George Liddell, Robert Scott, A Greek-English Lexicon, πυ_ρα^μίς". www.perseus.tufts.edu. 29 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Eylül 2020.
- ^ Centre of volume is one quarter of the way up—see Centre of mass.