Peter Pond
Peter Pond | |
|---|---|
| Doğum | 18 Ocak 1739 Milford, Connecticut |
| Ölüm | 1807 Milford, Connecticut |
| Vatandaşlık | Amerikalı |
| Meslek | Kâşif, kartograf, tüccar, asker |
Peter Pond (18 Ocak 1739 – 1807) Kuzey Batı Şirketi ve Beaver Kulübü'nün kurucu üyesi olan Amerikalı bir kaşif, kartograf, tüccar ve asker. Milford, Connecticut'ta doğmuş ve ölmüş olmasına karşın, yaşamının büyük bir bölümünü Kuzey Amerika'nın kuzeybatısında, Mississippi'nin yukarı kesimlerinde ve Kanada'nın batısında geçirdi.
İlk yılları
[değiştir | kaynağı değiştir]
18 Ocak 1739'da Milford, Connecticut'ta doğan Pond, kürk ticareti kariyerine babasıyla birlikte Fort Detroit'te başladı.[1] Superior Gölü'nün güneyinde ve Michigan Gölü'nün batısında, daha sonra Minnesota ve Wisconsin adını alan bölgelerde ticaret yaptı. Fransız-Kızılderili Savaşı sırasında Pond, eyalet piyade birliği olan Connecticut Alayı'na katıldı. Yaşamının ilk dönemlerinin anlatısı 1933 yılında Five Fur Traders of the Northwest adlı kitapta yayımlandı.[2]
İşi aracılığıyla Alexander Henry, Simon McTavish ve Thomas, Benjamin ve Joseph Frobisher kardeşlerle tanıştı. 1779'da Hudson Körfezi Şirketi (HBC) ile şiddetli bir rekabete giren Kuzey Batı Şirketi'nin (NWC) kurucuları oldular. Grup için çalışan Pond, yeni kürk kaynakları arayışında Büyük Göller'in batısındaki bölgeye gitti. 1776-1778 yıllarında, günümüzdeki Prince Albert, Saskatchewan yakınlarında Sturgeon Nehri ile Kuzey Saskatchewan Nehri'nin birleştiği noktada kurduğu bir kürk karakolunda kışladı.[3] Burası bugün Ulusal Tarihi Alan olarak kabul ediliyor.[4]
Dört kanoyu kuzeye, Athabasca bölgesine götürmek üzere seçildi.[2] Grubu, Portage La Loche'den (Methye portage) geçirdi. Grubun yaklaşık 12 mil yol alması sekiz gün sürdü.[5] 1778-1779 yıllarında Athabasca Gölü'ne 60 km uzaklıkta, Athabasca Nehri üzerinde inşa ettiği Pond House adlı karakolda kışladı. Muhtemelen burası günümüz Alberta'sındaki ilk kürk ticaret merkeziydi.[6] O kadar çok kürk toplamıştı ki hepsini tek seferde taşımaya gücü yetmiyordu. Günümüzde Alberta'da beyaz adamın ilk binası olan bu karakolu on yıl boyunca işletti.[7]
Jean-Étienne Waddens, Lac La Ronge'da Athabasca Gölü'nden gelen "Kuzey Kızılderilileri" ile kazançlı bir ticaret yaptı. 1781'in sonlarında şirketin çıkarlarını temsil eden Pond da ona katıldı. Ancak araları pek iyi değildi. Mart 1782'de Pond, Waddens'ı bir kavgada ölümcül şekilde yaraladı. Bu eylem cinayet olarak adlandırıldı. 1783 yılında Bayan Waddens, Quebec valisi Frederick Haldimand'dan, Waddens'ın adamlarından birinin yeminli ifadesini sunarak Pond'un tutuklanmasını talep etti. Pond 1785 yılında sorgulandı ancak yargılanmadı; bunun en büyük nedeni Lac La Ronge'un Quebec Eyaleti'nin yargı yetkisi dışında, HBC topraklarında yer almasıydı.
Keşifler
[değiştir | kaynağı değiştir]1783 yılında Pond'un keşifleri onu tekrar Lac Île-à-la-Crosse'dan Peace Nehri'ne kadar uzanan bir bölge olan Athabasca'ya götürdü. Burada Athabasca Gölü etrafındaki su yollarını araştırdı ve bölgedeki Kanada Kızılderililerinin yardımıyla Büyük Esir Gölü ve Büyük Ayı Gölü'nün yaklaşık konumlarını belirledi. Peter Pond notlarından ve günlüklerinden yola çıkıp Hudson Körfezi'nden Rocky Dağları'na kadar tüm bölge hakkında bilinenleri de içeren, bilgilerini Arktik Okyanusu veya Kuzeybatı Geçidi'ne kadar genişleten ve Athabasca bölgesindeki nehirleri ve gölleri gösteren bir harita çizdi.
1785 yılında, Pond'un haritasının bir kopyası ayrıntılı bir raporla birlikte Amerika Birleşik Devletleri Kongresi'ne[8] ve ikincisi de Quebec Vali Yardımcısı Henry Hamilton'a sunuldu. Pond, keşiflerini Kuzey Amerika'nın kuzeybatısına taşıyabilmek için finansal desteğe ihtiyaç duyuyordu, ancak İngiliz hükümeti bu konuda yardımcı olmadı. 1784 yılında kurulan NWC'nin ortağıydı ve şirketin Athabasca ve Peace River bölgelerindeki işlerinden sorumluydu. Şiddetli bir mizaca sahip olduğu bilinen hırslı bir adamdı, iki cinayete karışmıştı (biri rakip bir tüccara ait): Cinayet suçlamalarından aklanmasına rağmen, şirket onu Alexander Mackenzie ile değiştirdi. İşletmenin yönetimini devralma sürecinde Mackenzie, Peter Pond'dan Athabasca ve Peace Nehri bölgesi hakkında çok şey öğrendi. Pond 1788 yılında NWC'den ayrıldı.
Sonraki yaşamı ve ölümü
[değiştir | kaynağı değiştir]Mackenzie, Pond'un, kuzeybatıya doğru akan büyük bir nehirde toplandığı görülebilen bu bölgenin kollarının Kuzeybatı Geçidi'ne aktığı düşüncesinden etkilenmişti. Mackenzie, Pond'un fikrinin takip edilmesine önayak oldu ve bu büyük nehri ağzına kadar takip etti; şimdi Mackenzie Nehri olarak adlandırılan su yolu, aslında Arktik Okyanusu'nun Kuzeybatı Geçidi bölümüne akıyordu. Peter Pond, Mackenzie'nin 1789'da kaydettiği nehir havzasının genel hatlarını çizerek Kanada'nın haritalanmasına katkıda bulunmuştu. Peter Pond'un yaptığı keşiflere ve kendisine Kanada Kızılderililerinin sağladığı bilgilere dayanarak sonradan çizdiği haritalar, 18. yüzyılın sonunda Pond'un uluslararası alanda tanınmasını sağladı.
1790 yılında Pond, NWC'deki hisselerini William McGillivray'a sattı. 1807'de öldüğü Milford, Connecticut'a döndü.[9]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Fedirchuk, Gloria (June 1990). "Peter Pond: Map Maker of the Northwest (1740-1807)" (PDF). Arctic. Calgary: Arctic Institute of North America. 43 (2): 184-186. CiteSeerX live $2
|citeseerx=değerini kontrol edin (yardım). doi:10.14430/arctic1609. 31 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ağustos 2013. - ^ a b "Peel 66, p. 12". peel.library.ualberta.ca. 28 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Eylül 2023.
- ^ "Peter Pond". Alberta: How the West was Young, Fur Trade and Mission History. Collections Canada. 16 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ağustos 2013.
- ^ "Pond, Peter National Historic Person". www.pc.gc.ca (İngilizce). 14 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Kasım 2024.
- ^ "Peter Pond". www.thecanadianencyclopedia.ca (İngilizce). 10 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Eylül 2023.
- ^ "Alberta: How the West was Young - Fur Trade and Mission History - Peter Pond". 16 Mart 2016. 16 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Eylül 2023.
- ^ MacGregor, James (1972). A History of Alberta (English). Edmonton: Hurtig Publishers. ss. 36.
- ^ Hayes, Derek (2006). Historical Atlas of Canada: Canada's History Illustrated with Original Maps. illustrated. Vancouver: Douglas and McIntyre. s. 141. ISBN 978-1-55365-077-5.
- ^ "Peter Pond - Milford, CT - Connecticut Historical Markers". Waymarking.com. Milford Preservation Trust. October 2010. 2 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ağustos 2013.
