Pantokrator Kilisesi

Pantokrator Kilisesi
Ιερός Ναός Παντοκράτορος
	Pantokrator Kilisesi
Temel bilgiler
Konum	Patras, Yunanistan
Koordinatlar	38°14′35″K 21°44′25″D / 38.24306°K 21.74028°D
İnanç	Yunan Ortodoks
Mimari
Mimari tür	Kilise
Tamamlanma	1840
Özellikler
Kubbe sayısı	22

Pantokrator Kilisesi (Yunanca: Ιερός Ναός Παντοκράτορος, romanize: Yeros Naos Pandokratoros), Yunanistan'ın Patras kentinde bulunan bir Yunan Ortodoks kilisesidır. Günümüz kilise, Yunanistan'ın Osmanlı İmparatorluğu'ndan bağımsızlığını kazanmasından kısa bir süre sonra, 19. yüzyılın ortalarında inşa edilmiştir ve Pantokrator'a adanmıştır. Kilise, kurşun kaplı kubbeleriyle dikkat çeker ve Patras'ın üst kentinin bir simgesi olarak kabul edilir.

Tarihi

İlk kilise

Mevcut tapınağın inşa edildiği yer, antik çağlardan beri, yani İsa'dan çok önce kutsaldı. Kilisenin tarihinin çoğu, Patraslı geç tarihçi Stefanos Thomopulos tarafından belgelenmiştir. Ona göre, Patras'ın antik agorasının merkezinde, Filemon, Plinius ve Pausanias'ın eserlerinde de belirtildiği gibi, Olimposlu Zeus'a adanmış antik bir tapınak duruyordu. Ancak, Olimposlu Zeus'un bu tapınağı, Roma İmparatorluğu'nun Hristiyanlaşmasının ilk yıllarında yıkıldı; kalıntıları üzerine, MS 900 yılı civarında Pantokrator Mesih'e adanmış yeni bir dini yapı inşa edildi.^[1]

Patras'ın on beşinci yüzyılda Venedik yönetimi altında olduğu dönemde, bir Katolik kilisesine dönüştürüldü ve Aziz Mark'a yeniden adandı.^[1] Çok daha sonra, Patras Osmanlı İmparatorluğu'nun eline geçtikten sonra camiye çevrildi ve kilisenin kubbesi kurşunla kaplı olduğu için Kurşunlu Camii olarak adlandırıldı.^[1]^[2] Diğer kaynaklara göre Fethiye Camii olarak da adlandırıldı.^[3]

1821'de Yunan Bağımsızlık Savaşı'nın başlangıcında, Patras'ta Osmanlılara karşı düşen ilk kurşunların caminin kubbesinden alınan kurşunla yapıldığı söyleniyordu. Savaşın yedinci yılında, 1828'de cami Fransız ordusu başkomutanı Maison'un hastanesi olarak kullanılmaya başlandı.^[1]

İkinci kilise

Yunanistan Osmanlı İmparatorluğu'ndan bağımsızlığını kazandıktan sonra, orijinal bina yıkıldı ve günümüzdeki daha büyük kilise inşa edildi. Mevcut Pantokrator kilisesinin bugünkü haliyle inşa edilmesinin (mevcut verilere dayanarak) Yunanistan'ın bağımsızlığının ilk yıllarında, 1835-1840 yılları civarında gerçekleştiği hesaplanmıştır.^[1] Bir zamanlar binanın güney tarafında bulunan eski caminin minaresi yıkılmıştır.^[2]

Mevcut kilisenin inşası tamamlandığından beri zaman zaman çeşitli eklemeler ve onarımlar yapılmıştır, bunların en dikkat çekeni 1951'de çatının tüm büyük ve küçük kubbelerinin bakırla kaplanmasıdır.^[1] Bu, Pantokrator'un iç kısmındaki tüm resimlerin ve süslemelerin nemden korunmasını sağlamak için yapılmıştır.^[1] 1864 yılında Epiruslu mimar Yeoryos Psillas tarafından yenilenmiş, bu yenilemede binaya benzer şekilde bakır levhalarla kaplı daha küçük kubbeler eklenmiştir.^[2]

Patras şehrindeki en etkileyici yapılardan biri olan Pantokrator Kilisesi, belgelerinde kiliseye birçok kez atıfta bulunan ve 19. yüzyıla ait gravür ve çizimlerde kilisenin birçok tasvirini yapan birçok yabancı gezgin ve hacı tarafından ilgiyle karşılanmıştır.^[2] Pantokrator Kilisesi, Patras için büyük estetik, dini ve tarihi değere sahip özel bir dini anıt olarak kabul edilir.^[2]

Mimarisi

19. yüzyıldan kalma ilk kilise binası, dönemin tasarım trendlerine göre inşa edilmiş daha küçük bir yapıydı.^[1] Camiye dönüştürüldükten sonra, eski kilisenin güney köşesine ince, kalem benzeri bir minare eklendi.

Bizans esintili bu kilise, kubbelerle kaplı üç nefli bir bazilikadır; merkezi, daha büyük kubbe dört küresel üçgenin üzerinde dururken, doğu ve batıda yükleri taşımak için dörtgen bir kubbe vardır.^[2] Bir dereceye kadar İstanbul'daki Ayasofya'nın tasarımını taklit etmek için inşa edilmiştir; dış tonozlar, Yunanistan'daki birçok Ortodoks kilisesinde bulunması nadir olan kuzeye ve güneye bakmaktadır.^[1]