İçeriğe atla

Amanat (parti)

Vikipedi, özgür ansiklopedi
(Otan sayfasından yönlendirildi)
Amanat
Аманат
Genel başkanYerlan Koşanov
Genel sekreterAshat Oralov
Parlamento başkanıYerlan Koşanov
KurucuNursultan Nazarbayev
Kuruluş tarihi
  • 12 Şubat 1999 (Otan olarak)
  • 22 Aralık 2006 (Nur Otan olarak)
  • 1 Mart 2022 (Amanat olarak)
Birleşme
MerkezAstana
Gençlik koluJastar Ruhy
Üyelik (2015)850,000
İdeoloji
Ulusal üyelikHalk Koalisyonu
Resmî renkler    Turkuaz ve beyaz
Meclis
62 / 98
Yerel meclisler
399 / 489
Belediye meclisleri
2,286 / 2,757
İnternet sitesi
amanatpartiasy.kz
Kazakistan

Amanat (Kazakça: Аманат, Türkçe: Emanet) ya da eski ismiyle Nur Otan (Kazakça: Нұр Отан, Türkçe: Parlak Anavatan), 850.000 üyesiyle Kazakistan'ın en büyük siyasi ve 1999 yılından beri iktidar partisidir.[1] Partinin Genel başkanlığı görevini 26 Nisan 2022 tarihinden beri Yerlan Koşanov yürütmektedir.[2]

Kazakistan'ın Kurucu cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev'in 21 yıllık iktidarı boyunca parti, her seçimden birinci olarak çıkmıştır.

Parti ilk kez 12 Şubat 1999 tarihinde Otan (Kazakça: Отан; Anavatan) adıyla birinci Kazakistan başbakanı Sergey Tereshchenko tarafından; Halkın Kazakistan Birliği, Kazakistan Liberal Hareketi ve "Kazakistan için - 2030" Hareketi'nin birleşmesiyle kurulmuştur.[3] İlerleyen yıllarda Otan, Demokratik Parti, Halkın Kooperatif Partisi, Asar ve 2006'da Sivil ve Tarım partileri gibi diğer partilerle birleşerek Kazakistan'daki en büyük ve en güçlü parti durumuna geldi. Aynı yılın Aralık ayında partinin adı Nur Otan (Kaz. Нұр Отан) olarak değiştirildi. 2007 parlamento seçimlerinde parti, Meclis'teki baskınlığını kaybetmekle birlikte, 2012 yılındaki seçimlerden sonra meclisteki sandalyelerin tamamına sahip oldu.

Amanat, ülke çapındaki başkanlıklarıyla faaliyet gösteren ve 16 ülkede ofisleri bulunan otoriter bir yönetim biçimiyle,[4] laik ve muhafazakâr[5] ideolojiye sahip büyük çadır pozisyonunda yer alan bir parti olarak tanımlanmaktadır.[6] Ayrıca Kazakistan'ın idari yapılanmasının yanı sıra partinin varlığına büyük katkı sağlayan 241 yerel ofisi de bulunmaktadır.[7][8] Parti ise kendisini kamu hizmetinde reformları, ekonomik çeşitliliği, açık hükûmeti, hukukun üstünlüğünü ve ulusal çıkarları destekleyen bir parti olarak görmektedir.[8]

Tarihçe

[değiştir | kaynağı değiştir]

Nazarbayev dönemi (1999-2022)

[değiştir | kaynağı değiştir]
Nursultan Nazarbayev, 1997

1998-1999: Kuruluş

[değiştir | kaynağı değiştir]

Amanat'ın kökleri, eski Başbakan Sergey Tereshchenko'nun başkanlığını yaptığı Otan'ın 1999 seçimlerinde Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev'in seçim kampanyasını destekleyen bir kamu derneği olarak Ekim 1998'de kurulmasına kadar uzanmaktadır. Parti, adını Arapça nūr (ışık) ve vatan sözcüklerinden almaktadır ve bu sözcükler Kazakçada otan olarak yazılır.[9] 19 Ocak 1999 tarihinde yapılan toplantıda, kampanya kadrosunun 12 Şubat 1999 tarihinde siyasi partiye dönüştürülmesine karar verildi.[9]

1 Mart 1999'da Almatı'da, ülkenin tüm bölge, şehir ve ilçelerinden yaklaşık 400 delegenin katıldığı 1. Otan Kuruluş Kongresi gerçekleştirildi. Katılımcıların arasında 17 milletten temsilci, 104 girişimci ve iş insanı, 67 kamu çalışanı ve 122 memur bulunuyordu.[9] Parti, delegeler tarafından 385 oyla Otan başkanlığına seçilen Nursultan Nazarbayev'i destekleyen bir program belirledi.[10] Ancak Nazarbayev başkanlığı anayasal temelde devralmayı reddetti ve bunun sonucunda Tereshchenko, Başkan Vekili olurken üstlenirken Nazarbayev'in kendisi fiilen Genel Başkan olarak görev aldı.[11] Kongrede konuşan Nazarbayev şunları söyledi:

"Ülke, modern dünyanın zorluklarından nispeten acısız bir şekilde kurtulabilir, yalnızca iç ekonomiyi, iç siyasi istikrarı güçlendirerek, yalnızca sivil konsolidasyon ve dayanışma sergileyebilir. Bu bağlamda, bugün "Otan" (Vatan) demeye karar verdiğimiz siyasi parti için özel umutlarım var. Asıl olarak, ülkemizin tüm yerleşim yerlerinde Cumhurbaşkanlığı adaylığımı destekleyen binlerce gönüllünün inisiyatifiyle partinin oluşmasıdır."[9]
- Genel Başkan Nursultan Nazarbayev, 1 Mart 1999

Kongrede, Nazarbayev'in kampanyasını destekleyen birkaç parti (Kazakistan Halk Birliği, Kazakistan Liberal Hareketi, Demokrat Parti ve Kazakistan için - 2030 Hareketi) Otan ile birleşti.[12] 23 Nisan 1999'da parti Adalet Bakanlığı'na yeniden kaydoldu.

1999-2006: Gelişme dönemi

[değiştir | kaynağı değiştir]
Nur Otan partisinin Astana'daki genel merkezi
Otan'a ait bir parti afişi

Otan ilk kez girdiği 1999 seçimlerine, tek üyeli bölgelerden 54 aday ve Meclis için parti listesinden 18 adayla katıldı.[13] Parti, 77 sandalyeden 23'lük bir azınlığı, parlamento grubuna bağlı bağımsızların ve siyasi ortakların çoğunluğuyla birlikte oyların %30.9'unu alarak kazandı.[14] 14 Aralık 1999'da Meclis Bürosu, Otan'ın parlamento grubunu 13 Senatör, 26 Meclis üyesinden oluşan 39 milletvekili ile kaydetti. Partinin Siyasi Konsey Bürosu kararnamesi ile Quanyşbek Böltaev hizip başkanı olarak, Urazalinov Ş.A. ise vekil olarak kabul edildi. Ayrıca partinin yerel medyada da %60 odak konusu olduğu belirtilmiştir.[15]

20 Nisan 2001'de, Partinin 3. Olağan Kongre'de Nazarbayev, partinin çalışmalarının sonuçlarını şöyle özetledi: "Parti iyi bir iş tecrübesi kazandı ve geçtiğimiz yıllarda adının hakkını verdiğini, devleti güçlendirmek, toplumu pekiştirmek ve vatandaşların çıkarlarını korumak için çalışabileceğini gösterdi, "[16]

9 Kasım 2002'de yapılan 4. Olağanüstü Kongre'de Otan'ın parti tüzüğünde değişiklik ve eklemeler yapılmış, 2003-2005 yılları için küçük ve orta ölçekli işletmelerin geliştirilmesi programı onaylanmıştır.[9][17] Nazarbayev, kongre gündeminin üç ana temasını; siyasi modernleşme sorunları, siyasi sistemin iyileştirilmesi – ekonominin daha da geliştirilmesi ve buna bağlı olarak sosyal programların çözümü olarak ilan etti.[17] Ayrıca Nazarbayev, Otan'ı "yaratıcı bir potansiyel, sosyal yönelimli bir piyasa ekonomisine sahip, yüksek sosyal istikrar ve gelişmiş bir sosyal altyapıya sahip bir devleti savunan" olarak övdüğü sosyal demokrat platforma sahip merkezci bir parti olması gerektiğini önerdi. Ardından Kazakistan Halk Kooperatif Partisi ve Cumhuriyetçi İşçi Partisi de Otan ile birleşti.[9][17] O zamana kadar, Otan'ın 206 ilçe ve şehir ofisinin tamamında ve 16 başkanlıkta hazır 7.000 örgütü vardı.[16]

2003 yılında, Otan'ın 2.240 üyesi mäslihat'lara (yerel meclisler) seçildi. Her düzeyde temsili iktidar organlarında baskın birçoğunluğa sahip olan parti, devletin sosyo-ekonomik politikasını bölgelere göre etkileme fırsatını elde etti. Otan'ın 15 Haziran 2004 tarihinde yapılan kongresinde Nursultan Nazarbayev, "birlik, halkımızın ve devletimizin refahının temel şartıdır" dedi ve Otan'ın, parti temsilcilerinin 2004 yerel seçimleri için aday gösterilen toplam 1.755 adayın sadece yüzde altısını oluşturduğunu iddia etti.[18] 2004 Kazakistan parlamento seçimlerinde parti, halk oylarının %60.6'sını ve 77 sandalyenin 42'sini, ayrıca 35'i tek üyeli bölgelerden olmak üzere, Meclislerde de çoğunluk haline geldi. Meclis başkanı ve partili olan Zharmakhan Tuyakbay, hükûmeti seçimlere parti lehine hile karıştırmakla eleştirdikten sonra Otan üyeliğinden ayrıldı ve Meclis Başkanlığı görevinden istifa etti.[19][20] Tuyakbay daha sonra muhalefete katıldı ve 2005 cumhurbaşkanlığı seçimlerinde Nazarbayev'e karşı yarışarak Adil Kazakistan ittifakına liderlik edecekti.

9 Eylül 2005'te Parti lideri ve Devlet başkanı Nursultan Nazarbayev'in katılımıyla 8. Otan Olağanüstü Kongresi yapıldı. Delegeler ilk kez Nazarbayev'i cumhurbaşkanlığı adayı olarak gösterdiler. Parti, ülkedeki tüm yapıcı sivil güçleri Nazarbayev'e destek platformunda birleştirmeyi ve ona siyasi reformları tamamlaması için yeni fırsatlar sağlamayı amaçlıyordu.[21] Otan, Nazarbayev'in kırsal köyleri canlandırmak, tarımsal üretimi, yerli sanayiyi, küçük ve orta ölçekli işletmeleri geliştirmek olan girişimlerini de hayata geçirme sözü verdi.[16]

Otan, 4 Temmuz 2006'da Dariga Nazarbayeva'nın Genel başkanı olduğu Asar partisi ile birleşerek partinin sandalyelerini 46'ya çıkardı.[1] Dariga, 19 Haziran 2006'da, tüm hükûmet yanlısı partilerin "gelecek 50 yıl içinde başka hiçbir partinin rekabet edemeyeceği" bir grup oluşturmak için birleşmesi gerektiğini söyledi.[22]

Kasım 2006'da Kazakistan Sivil Partisi ve Tarım Partisi'nin Asar'ın yolunu izleyeceği ve aynı zamanda Otan ile birleşerek partinin payını 57'ye çıkaracağı açıklandı. Nazarbayev, diğer partilerin de Otan'la birleştiğini beklediğini ve "nüfusun çıkarlarını etkin bir şekilde savunan" daha az, daha güçlü parti olması gerektiğini söyledi.[23] 22 Aralık 2006'daki parti kongresinde delegeler, Otan'ın adını Nur Otan Halkın Demokratik Partisi olarak değiştirmek için oy kullandı.

2006-2013: Yenilenme ve daha fazla gelişme

[değiştir | kaynağı değiştir]

4 Temmuz 2007'de 11. Nur Otan Olağanüstü Kongresi'nde Nazarbayev kendisini partinin tek lideri olarak ilan etti.[24] Bu, Haziran 2007'de 3. Meclis'in feshedilmesinden ve cumhurbaşkanının görev süresi boyunca siyasi partilerle faaliyetlerine ilişkin sınırlamayı kaldıran Kazakistan Anayasası'nda yapılan değişikliklerden sonra meydana geldi.[24] Kongrede Bakytjan Jumagulov Birinci Başkan Yardımcısı olurken, Kairat Kelimbetov ve Sergey Gromov da başkan yardımcılığına seçildiler.[25] Kazakistan'ın seçim sistemini değiştiren anayasa değişiklikleri ile Nur Otan, ilk kez nispi temsil sistemiyle seçilmesi planlanan parti listesinde 127 kişiyi aday olarak sundu. Ağustos 2007 genel seçimlerinde Nur Otan, oyların %88.1'ini alarak tüm sandalyeleri kazandı. Bu oy oranı parti tarihinin en yüksek oranı olarak tarihe geçmiştir. Diğer partiler ise seçim barajını aşamayarak geride kalmıştır. Bu, partiyi, muhalefet tarafından Sovyetler Birliği Komünist Partisi ile karşılaştırılarak, hükûmet içindeki siyasi karar alma sürecinde merkezi bir faktör haline getirdi.[26]

Jas Otan
14. Nur Otan Kongresi'nde konuşan parti Genel başkanı Nursultan Nazarbayev, 2011

2008'de Nur Otan, Jas Otan adlı gençlik kolunu kurdu ve aynı yıl Şubat ayında, Ekonomik ve Yolsuzluk Suçlarıyla Mücadele Ajansı ile bir işbirliği anlaşması imzaladı.[27] Bir ay sonra, 3 Mart 2008'de, parti altında yolsuzlukla mücadele amaçlı bir danışma organı olan Nur Otan Cumhuriyet Kamu Yolsuzlukla Mücadele Kurulu kuruldu.[28]

6 Kasım 2008'de düzenlenen Nur Otan Yolsuzlukla Mücadele Forumu'nda Nazarbayev, kamuoyu desteği sağlayacak ve Nur Otan'ın yolsuzlukla mücadelesine yardımcı olacak Parti Kontrol Komitesi'nin kurulmasını önerdi. Ayrıca partiyi sivil toplum kuruluşlarıyla (STK'ler) işbirliği yapmaya ve Nur Otan'ın sağlık ve adalet sistemindeki yolsuzluk konularını gündemde tutması çağrısında bulundu.[29] Aynı gün parti içinde partide bir takım değişiklikler oldu. Partinin denetim komitesi başkanlığına Boran Raqymbekov atanırken, Nur Otan örgüt ve kitle çalışması için yeni sekreterlikler oluşturuldu ve bu sekreterliklere Sergey Gromov ve Erlan Karin atandı.

15 Mayıs 2009'da 12. Nur Otan Olağanüstü Kongresi düzenlendi. Kongrede Nazarbayev, Kazakistan'ın Büyük Durgunluk'tan kurtulması için bir plan sundu ve parti üyelerini yenilikçi kalkınma geliştirmeye, yaşam standardını yükseltmeye ve toplumda istikrarı sağlamaya çağırdı. Ayrıca tarım sektörünün bu amaca büyük katkı sağlayacağını iddia ederek ekonomide çeşitlendirme çağrısında bulundu. Kongrede ayrıca hükûmet sisteminin iyileştirilmesi, yolsuzlukla mücadele ve partinin kendisinin etkinliğinin artırılması konuları da ele alındı.[30][31]

Mayıs 2010'da parti bünyesinde, partinin siyasi çalışmalarını geliştirmeyi amaçlayan bir Yüksek Parti Okulu kuruldu.[32]

Parti, 25 Kasım 2011 tarihinde düzenlenen 14. Olağanüstü Kurultayı'nda "Kazakistan 2017 Hedefleri Ulusal Eylem Planı" adlı seçim platformunu kamuoyuna açıkladı. Nazarbayev kongrede "21. yüzyılda sadece güçlü devletler başarılı bir şekilde gelişebilir. Siyasi liderlik partisi Nur Otan olarak, önümüzdeki yıllarda ülkenin geleceği, toplumun istikrarı ve siyasi seyrin devamlılığı için sorumluluk alıyor." dedi.[33] 2007 seçimlerinden sonra Nur Otan, muhalefet ve uluslararası örgütlerce çeşitli tepkiler aldı.[34][35] Bu tepkiler, nihayetinde Nur Otan'ın kontrol ettiği Parlamento'nun, muhalefet partisinin, gerekli olan %7'lik seçim barajına ulaşıp ulaşmadığını, Nur Otan'dan milletvekilleriyle birlikte Meclis'te bir yetkiye sahip olmasını garanti edecek bir değişikliği geçirmesine yol açtı.[36][37] Nur Otan 2012 parlamento seçimlerinde oyların %80.9'unu ve 98 sandalyeden 83'ünü alarak üstün çoğunluğu elde etti, ancak 2007'ye kıyasla en kötü 15 sandalye kaybı yaşadı.[38] İki parti: Ak Yol ve Kazakistan Komünist Halk Partisi, hükûmete sadık olarak görülmelerine rağmen Parlamento'daki varlığını kazandı.[38]

2013-2022: Ekonomik ve politik reformlar

[değiştir | kaynağı değiştir]
Nur Otan partisinin 2019-2022 yılları arasında kullandığı logosu

17-18 Ekim 2013 tarihlerinde Astana'da partinin tüm bölge başkanlıklarını temsil eden 1.200 delege ve 1000'den fazla davetlinin katıldığı 15. Nur Otan Olağanüstü Kongresi gerçekleşti.[39] Nur Otan, yasalara saygılı ve çalışkan vatandaşın kendisine ve topluma fayda sağlayacağı demokratik, müreffeh, rekabetçi ve sosyal yönelimli bir devlet inşa etmek için evrimsel gelişme çağrısında bulunan doktrinini sundu.[40] Kongrede, Birinci başkan yardımcısı Bauyrjan Baibek'in siyasi partilerin "ideolojik aidiyet" koymadığını savunduğu "Halkın Demokratik" ibaresi kaldırılarak, partinin yeni tam adının "Nur Otan" olarak kabul edilmesine karar verildiğini açıkladı.[41]

11 Kasım 2014'teki Nur Otan Siyasi Konseyi toplantısında Nazarbayev, ulusa Nurly Jol (Nurlu Yol) ekonomik planı hakkında açıklamalar yaptı ve Baibek'e göre programın etkililiğinin ana göstergesinin olduğuna dikkat çeken 2015-2025 için Yolsuzlukla Mücadele Programı kabul edildi. Bu programın Kazakistan'ın dünyanın en gelişmiş 30 ekonomisine giriş sebebi olacağı da belirtilmiştir.[42][43]

11 Mart 2015'te Bağımsızlık Sarayı'nda düzenlenen 16. Olağan Kongrede, ilk kez %20'den fazlasının birincil parti örgütlerinin başkanı olduğu yaklaşık 1.200 delege yer aldı.[44] Kongrede katılımcılar, Siyasi Konsey, Merkez Kontrol, Denetim Komisyonu'nun yaptığı çalışmaların sonuçlarında yer alan konuların yanı sıra 2015 cumhurbaşkanlığı seçimleri için aday adaylığını tartıştı.[44] Nazarbayev son kez Nur Otan için cumhurbaşkanı adayı oldu ve kongrede, modern, profesyonel ve özerk bir devlet aygıtının oluşumu olan ekonomik zorluklara yanıt olarak önerdiği beş kurumsal reformu öne sürdü; hukukun üstünlüğünü sağlamak; çeşitlendirmeye dayalı sanayileşme ve ekonomik büyüme; ortak bir geleceğin ulusu; ve şeffaf ve hesap verebilir bir devlet.[45] Nazarbayev, önerilerinin ülkeyi güçlendireceği ve dünyanın en gelişmiş 30 ülkesi arasına girmesi konusunda ısrar etti.[45] Nazarbayev, cumhurbaşkanlığı seçimlerinde resmî olarak oyların %97.7'sini alarak tekrar Cumhurbaşkanı seçildi.[46]

Meclis için erken seçimlerin açıklanmasının ardından 29 Ocak 2016'da Nazarbayev'in "tarihi bir an" olarak ilan ettiği 17. Nur Otan Olağanüstü Kongresi gerçekleşti.[47] Kongrede bir parti listesi ve Kazakistan-2021: Birlik. İstikrar. Nazarbayev'in kriz karşıtı istikrarın kilit alanlarını belirlediği bir seçim programı oluşturması onaylandı. Ayrıca ekonominin yapısal modernizasyonu; Kazak vatandaşları için yeni yaşam kalitesi standartları; anayasal vatanseverlik; bölgesel istikrar, entegrasyon ve güvenlik. gibi reformlar da açıklandı.[48] 2016 seçimlerinin ardından Nur Otan, Nazarbayev'in "demokrasimizin büyük bir başarısı" olarak nitelendirdiği 2012 yılına kıyasla biraz daha fazla bir farkla fazladan bir sandalye ve oyların %82.2'sini kazandı.[49] Nazarbayev'in kızı Dariga Nazarbayeva, parti listesinden milletvekili oldu ve bu da olası siyasi spekülasyonların başlamasına sebep oldu.[49]

3 Kasım 2017'de, Nazarbayev'in Nur Otan'ın anayasa reformlarındaki rolüne dikkat çektiği ve partinin "sadece reformun anlamını açıklamak için bir tribün olması değil, aynı zamanda onun her seviyede aktif rehber" olduğunu belirtti.[50] Toplantıda parti, 2017 yılının ilk 10 ayı faaliyetlerinden elde ettiği sonuçları tartıştı ve Siyasi Konsey Bürosu'ndaki bileşiminde değişiklikler yaptı.[50] Ulusal Güvenlik Kurulu başkanı Kerim Mesimov, Nur Otan Parti sekreteri Kanıbek Jumaşev'e göre, kişilerin kolluk sisteminde çalışmasını ve aynı anda partiye üye olmasını yasaklayan parti tüzüğü nedeniyle meclis üyeliğinden çıkarıldı.[51] Mesimov'un yerine oybirliğiyle desteklenen Cumhurbaşkanlığı İdaresi başkanı Adilbek Zhaksybekov atandı.[51]

Tokayev dönemi (Ocak-Nisan 2022)

[değiştir | kaynağı değiştir]
Kasım Cömert Tokayev

23 Kasım 2021'de Kazakistan'ın Birinci cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev'in sözcüsü Aidos Ukibai, eski Cumhurbaşkanının Nur Otan partisi başkanının yetkilerini şimdiki Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev'e devredeceğini duyurdu.[52]

1 Mart 2022'de Nur Otan'ın olağanüstü toplantısında, partinin adının yeni adı olan "Amanat" olarak değiştirilmesi için önerge sunuldu. Bu önerge, Genel başkan Kasım Cömert Tokayev tarafından desteklendi ve onaylandı. Tokayev ayrıca, "Partinin yeniden markalaşması sadece onu yeniden adlandırmak ve bir tabelayı değiştirmekle ilgili değil, aynı zamanda tüm partinin çalışmasında da reform yapmalıyız" dedi.[53][54]

Koşanov dönemi (2022-günümüz)

[değiştir | kaynağı değiştir]
Partinin Astana'daki genel merkezi

Tokayev 26 Nisan 2022'de partiden ayrıldı.[55] Aynı gün, yeni başkan olarak Yerlan Koşanov seçildi.

Yapılanma

[değiştir | kaynağı değiştir]

Genel Başkanlar

[değiştir | kaynağı değiştir]
No. Resim İsim

(doğum-ölüm)

Görev başlangıcı Görev bitişi Görev süresi Seçim Geçici Görev başlangıcı Görev bitişi
1. Nursultan Nazarbayev(1930-) 1 Mart 1999 28 Ocak 2022 22 yıl, 333 gün 1999 Sergey Tereshchenko 1 Mart 1999 21 Ekim 2002
Amangeldı Ermegiaev 21 Ekim 2002 12 Mart 2004
Baqytjan Jumagulov 18 Nisan 2005 4 Temmuz 2007
Vekil Görev başlangıcı Görev bitişi
Zharmakhan Tuyakbay 12 Mart 2004 18 Ekim 2004
Aleksandr Pavlov 4 Temmuz 2006
Amangeldı Ermegiaev 4 Temmuz 2007
Birinci Yardımcı Görev başlangıcı Görev bitişi
Baqytjan Jumagulov 4 Temmuz 2007 23 Ocak 2008
Adilbek Jaqsybekov 23 Ocak 2008 13 Ekim 2008
Darhan Kaletaev 13 Ekim 2008 19 Kasım 2009
Nurlan Nigmatulin 19 Kasım 2009 24 Eylül 2012
Bakıtcan Sağıntayev 24 Eylül 2012 16 Ocak 2013
Bauyrjan Baibek 16 Ocak 2013 8 Ağustos 2015
Asqar Myrzahmetov 8 Ağustos 2015 6 Mayıs 2016
Muhtar Kul-Muhammed 6 Mayıs 2016 1 Şubat 2018
Maulen Aşimbayev 1 Şubat 2018 29 Haziran 2019
Bauyrjan Baibek 29 Haziran 2019 2 Şubat 2022
2. Kasım Cömert Tokayev(1953-) 28 Ocak 2022 26 Nisan 2022 2 yıl, 332 gün 2022
Sekreter Görev başlangıcı Görev bitişi
Ashat Oralov 2 Şubat 2022 4 Ocak 2023
3. Yerlan Koşanov(1962-) 26 Nisan 2022 Görevde 2 yıl, 243 gün 2022
Elnur Beisenbayev 4 Ocak 2023 Görevde

Uluslararası partnerler

[değiştir | kaynağı değiştir]

Herhangi bir uluslararası siyasal sistemlerle bağlantısı olmamasına rağmen Nur Otan, dünya çapında diğer siyasi partilerle çok sayıda işbirliği anlaşması imzalamıştır.

Parti Ülke İşbirliği başlangıç tarihi
Birleşik Rusya  Rusya 12 Haziran 2004[56]
Çin Komünist Partisi  Çin 22 Haziran 2009[57][58]
Adalet ve Kalkınma Partisi  Türkiye 21 Ekim 2009[59]
Bölgeler Partisi  Ukrayna 24 Kasım 2011[60]
Tacikistan Demokratik Halk Partisi  Tacikistan 22 Nisan 2014[61]

Seçimler

[değiştir | kaynağı değiştir]

Cumhurbaşkanlığı

[değiştir | kaynağı değiştir]
Seçim Parti adayı Oy sayısı % Sonuç
2005 Nursultan Nazarbayev 6,147,517 %91.15 Seçildi Evet
2011 7,850,958 %95.55 Seçildi Evet
2015 8,833,250 %97.75 Seçildi Evet
2019 Kasım Cömert Tokayev 6,504,024 %70.76 Seçildi Evet
2022 6,456,392 %81.31 Seçildi Evet

Parlamento

[değiştir | kaynağı değiştir]
Seçim Parti lideri Oy sayısı % Sandalye +/– Sıra Sonuç
1999 Nursultan Nazarbayev 1,622,895 %30.90
23 / 77
 artış 23 artış 1. Azınlık hükûmeti
2004 5,621,436 %60.60
42 / 77
 artış 19 Sabit 1. Çoğunluk hükûmeti
2007 5,247,720 %88.40
98 / 98
 artış 41 artış 1. Hükûmet
2012 5,621,436 %80.99
83 / 98
 azalış 15 Sabit 1. Hükûmet
2016 6,183,757 %82.20
84 / 98
 artış 1 Sabit 1. Hükûmet
2021 5,148,074 %71.09
76 / 98
 azalış 8 Sabit 1. Hükûmet
2023 Yerlan Koşanov 3,431,510 %53.90
62 / 98
 azalış 14 Sabit 1. Çoğunluk hükûmeti

Genel başkanlık

[değiştir | kaynağı değiştir]
Seçim Parti adayı Oy sayısı % Sonuç
1999 Nursultan Nazarbayev 385 %100.00 Seçildi Evet
Ocak 2022 Kasım Cömert Tokayev 389 %100.00 Seçildi Evet
Nisan 2022 Yerlan Koşanov N/A %100.00 Seçildi Evet

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ a b "Ruling Party Gets Even Bigger". RadioFreeEurope/RadioLiberty (İngilizce). 22 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mart 2022. 
  2. ^ "Kazakistan Cumhurbaşkanı Tokayev, iktidar partisi Amanat'ın genel başkanlığından çekildi". Anadolu Ajansı. 26 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2022. 
  3. ^ "Former president of Kazakhstan Nursultan Nazarbayev decides to give up leadership of ruling party | Tajikistan News ASIA-Plus". asiaplustj.info. 2 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mart 2022. 
  4. ^ Isaacs, Rico (21 Mart 2011). Party System Formation in Kazakhstan: Between Formal and Informal Politics (İngilizce). Routledge. ISBN 978-1-136-79108-6. 2 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2022. 
  5. ^ "OSCE Yearbook 2019". Organization for Security and Co-Operation in Europe (OSCE). University of Hamburg. 25: 81. 6 July 2020 – via Institute for Peace Research and Security Policy.
  6. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 5 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 3 Mart 2022. 
  7. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 7 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 3 Mart 2022. 
  8. ^ a b "Understanding Kazakhstan's Politics". thediplomat.com (İngilizce). 26 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mart 2022. 
  9. ^ a b c d e f "Партия «Нұр Отан» - этапы большого пути". www.caravan.kz (Rusça). 28 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mart 2022. 
  10. ^ "Information on Political Parties Participating on the Basis of Party Slates in Elections to Majilis of Parliament of the Republic of Kazakhstan". Eurasianet. 4 Eylül 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mart 2022. 
  11. ^ Political handbook of the world 2015. Tom Lansford. Los Angeles, California. 2015. ISBN 978-1-4833-7158-0. OCLC 912321323. 
  12. ^ "Официальный сайт Первого Президента Республики Казахстан - Елбасы Нурсултана Назарбаева". Официальный сайт Первого Президента Республики Казахстан - Елбасы Нурсултана Назарбаева (Rusça). 28 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mart 2022. 
  13. ^ "Kazakh Report: August 20, 1999". RadioFreeEurope/RadioLiberty (İngilizce). 16 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mart 2022. 
  14. ^ Constitutionalism in Islamic countries : between upheaval and continuity. Rainer Grote, Tilmann J. Röder. Oxford: Oxford University Press. 2012. ISBN 978-0-19-975988-0. OCLC 664673106. 
  15. ^ Media Bias Mars Kazakhstan's Election Campaign 26 Temmuz 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. EurasiaNet
  16. ^ a b c "«Нұр Отан»: этапы большого пути". kazpravda.kz. 27 Şubat 2019. 9 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mart 2022. 
  17. ^ a b c "Не эпохальный, но рубежный | Номад | 11.11.2002". nomad.su. 23 Kasım 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mart 2022. 
  18. ^ "Nazarbayev Pushes Democratic Change for Elections, But with Limits | Eurasianet". eurasianet.org (İngilizce). 9 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mart 2022. 
  19. ^ "Kazakhstan: Parliamentary Speaker Bluntly Criticizes Elections, But For What Purpose?". RadioFreeEurope/RadioLiberty (İngilizce). 2 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mart 2022. 
  20. ^ "Renegade Politician in Kazakhstan Tries to Push President into Political Corner | Eurasianet". eurasianet.org (İngilizce). 9 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mart 2022. 
  21. ^ "В Алматы прошел внеочередной 8-й съезд партии Отан | Номад | 12.09.2005". nomad.su. 2 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mart 2022. 
  22. ^ Baituova, Gaziza (11 Temmuz 2006). "Analysis: Kazakh premier takes over daughter's party". Midde East Times. 29 Eylül 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mart 2022. 
  23. ^ "Nazarbaev Further Consolidates Power Base". RadioFreeEurope/RadioLiberty (İngilizce). 19 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mart 2022. 
  24. ^ a b "Назарбаев возглавил партию «Нур Отан»". ВЗГЛЯД.РУ (Rusça). 2 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mart 2022. 
  25. ^ "В состав Политсовета партии «Нур Отан» избраны 14 новых членов". Информационная система ПАРАГРАФ. 21 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mart 2022. 
  26. ^ "Ruling Party Sweeps Kazakh Parliamentary Polls | Eurasianet". eurasianet.org (İngilizce). 22 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mart 2022. 
  27. ^ "Агентство по борьбе с коррупцией и партия Нур Отан подписали меморандум о сотрудничестве | Номад | 14.02.2008". nomad.su. 2 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mart 2022. 
  28. ^ "Положение о Республиканском Общественном Совете по борьбе с коррупцией при Народно-Демократической партии «Нур Отан» (утверждено постановлением Первого заместителя Председателя НДП «Нур Отан» от 3 марта 2008 года № 12)". Информационная система ПАРАГРАФ. 14 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mart 2022. 
  29. ^ "Arşivlenmiş kopya". 2 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2022. 
  30. ^ "XII съезд партии Нур Отан | Номад | 18.05.2009". nomad.su. 28 Mart 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mart 2022. 
  31. ^ "Выступление Президента РК, Председателя НДП «Hyp Отан» Нурсултана Назарбаева на внеочередном XII съезде партии. 15 мая 2009 года". www.ktzh-gp.kz. 14 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mart 2022. 
  32. ^ INFORM.KZ (31 Mart 2010). "Высшая партийная школа НДП «Нур Отан» будет центром формирования партийно-политической элиты страны - Н.Нигматулин". Казинформ (Rusça). 14 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mart 2022. 
  33. ^ "Arşivlenmiş kopya". 2 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2022. 
  34. ^ Kassymova, Didar (2012). Historical dictionary of Kazakhstan. Zh. B. Kundakbaeva, Ustina Markus. Lanham, Md.: Scarecrow Press. ISBN 978-0-8108-7983-6. OCLC 801407290. 
  35. ^ "Drive To Dissolve Kazakh Parliament". RadioFreeEurope/RadioLiberty (İngilizce). 28 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mart 2022. 
  36. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 5 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 3 Mart 2022. 
  37. ^ "Kazakh Assembly To Get New Members". RadioFreeEurope/RadioLiberty (İngilizce). 28 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mart 2022. 
  38. ^ a b "TABLE-Kazakh parliamentary election final results". Reuters (İngilizce). 17 Ocak 2012. 2 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mart 2022. 
  39. ^ tengrinews.kz (12 Ekim 2013). "Более 2 тысяч человек примет участие в XV съезде "Нур Отан" в Астане". Главные новости Казахстана - Tengrinews.kz (Rusça). 24 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mart 2022. 
  40. ^ "В Астане на съезде НДП «Нур Отан» принята новая политическая доктрина партии". Strategy2050.kz (Rusça). 5 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mart 2022. 
  41. ^ "НДП "Нур Отан" переименована в партию "Нур Отан" | Kazakhstan Today". www.kt.kz (Rusça). 22 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mart 2022. 
  42. ^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2022. 
  43. ^ "Партия «Нур Отан» приняла Программу противодействия коррупции на 2015-2025 годы". Strategy2050.kz (Rusça). 13 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mart 2022. 
  44. ^ a b tengrinews.kz (11 Mart 2015). "XVI Съезд партии "Нур Отан" проходит в Астане". Главные новости Казахстана - Tengrinews.kz (Rusça). 27 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mart 2022. 
  45. ^ a b "Arşivlenmiş kopya". 4 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2022. 
  46. ^ Roth, Andrew (27 Nisan 2015). "Kazakhstan's President Is Re-elected by Almost Every Voter". The New York Times (İngilizce). ISSN 0362-4331. 3 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mart 2022. 
  47. ^ "Нурсултан Назарбаев назвал XVII съезд «Нур Отана» историческим моментом". total.kz (Rusça). 3 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mart 2022. 
  48. ^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2022. 
  49. ^ a b "Kazakh leader's party wins vote criticized by Western monitors". Reuters (İngilizce). 21 Mart 2016. 27 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mart 2022. 
  50. ^ a b tengrinews.kz (3 Kasım 2017). "Назарбаев собрал политсовет "Нур Отана"". Главные новости Казахстана - Tengrinews.kz (Rusça). 3 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mart 2022. 
  51. ^ a b tengrinews.kz (3 Kasım 2017). "Масимов покинул бюро политсовета партии "Нур Отан"". Главные новости Казахстана - Tengrinews.kz (Rusça). 3 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mart 2022. 
  52. ^ November 2021, Staff Report in Nation on 23 (23 Kasım 2021). "Nazarbayev Transfers Powers of Nur Otan Party Chair to President Tokayev". The Astana Times (İngilizce). 27 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mart 2022. 
  53. ^ INFORM.KZ (1 Mart 2022). "Kazakh President supports renaming Nur Otan Party into Amanat". Казинформ (İngilizce). Erişim tarihi: 2 Mart 2022. [ölü/kırık bağlantı]
  54. ^ "Партия «Нур Отан» переименована в «Аманат» - Аналитический интернет-журнал Vласть". vlast.kz (Rusça). 1 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mart 2022. 
  55. ^ "Президент Казахстана ушел с поста главы правящей партии". РБК (Rusça). 26 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2022. 
  56. ^ "В Алматы встретились представители двух ведущих политических партий Казахстана и России | Номад | 14 June 2004". nomad.su (Rusça). 14 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2021. 
  57. ^ "Школа Политического Менеджмента". spm.nurotan.kz (Rusça). 14 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2021. 
  58. ^ "НДП "Нур Отан" и Коммунистическая партия Китая подписали Меморандум о сотрудничестве". Zakon.kz (Rusça). Kazinform. 22 Haziran 2009. 14 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2021. 
  59. ^ INFORM.KZ (22 Ekim 2009). "НДП "Нур Отан" и партия Справедливости и развития Турции подписали меморандум о взаимопонимании". www.inform.kz (Rusça). Erişim tarihi: 14 Haziran 2021. [ölü/kırık bağlantı]
  60. ^ "Партия регионов будет сотрудничать с правящей партией Казахстана". Интерфакс-Украина (Rusça). 24 Kasım 2011. 14 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2021. 
  61. ^ INFORM.KZ (22 Nisan 2014). "Меморандум о сотрудничестве подписали "Нұр Отан" и Народная Демократическая партия Таджикистана". www.inform.kz (Rusça). Erişim tarihi: 14 Haziran 2021. [ölü/kırık bağlantı]
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Amanat_(parti)&oldid=32341296#Nazarbayev_dönemi_(1999-2022)" sayfasından alınmıştır