İçeriğe atla

Osman Dede

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Kutbü'n Nâyî Osman Dede el-İstanbulî el-Mevlevî
Jean-Baptiste Vanmour'un Pera (Galata, Kulekapısı) mevlevîhânesinde sema eden dervişleri gösteren tablosu. En sağda, postnişin pozisyonunda Nâyî Osman Dede, hemen solunda kırmızılar içinde oğlu Sırrî Abdülbâkî Dede tasvir edilmiştir. Ayrıca arkasında, ayini izleyenler arasında Patrona Halil de bulunmaktadır.
Doğum1652
Vefa, Fatih, İstanbul
Ölüm16 Kasım 1729
İstanbul
Defin yeriGalata Mevlevîhânesi avlusunda, semahâne giriş kapısının sol tarafında
MeslekGalata Mevlevîhânesi'nin 12. Postnişini, Neyzenbaşı, Mesnevîhân, Divan şairi, Bestekâr, Hattat, Güfteci, Müellif
Partner(ler)Hadîce Hânım
Çocuk(lar)Şeyh Sırrî Abdülbâki Dede Efendi
EtkilendikleriMevlânâ Celâleddîn-i Rûmî, Hallâc-ı Mansûr, Şems-i Tebrîzî, Gavsî Ahmed Dede
EtkiledikleriHamparsum Limonciyan, Dimitri Kantemiroğlu, Rauf Yekta, Suphi Ezgi, Hüseyin Sadeddin Arel, Abdülbâkî Baykara

Kutbü'n Nâyî Osman Dede (1652-1729), Mevlevî şeyhi, derviş, mutasavvıf, bestekâr.[1]

Süleymaniye Darüşşifası baş hademelerinden Hacı İbrahim Efendi'nin oğlu olan Osman Dede, Nefeszâde İsmâil Efendi ve Galata Mevlevîhânesi şeyhi Gavsî Ahmed Dede'den hat dersleri almıştır. Gavsî Ahmed Dede'nin kızı Hadîce Hânım ile evlenen Osman Dede ney üflemedeki becerisi sayesinde neyzenbaşılık görevine getirilmiştir. Mevlânâ Celâleddîn-i Rûmî'nin kendisine neyzenbaşı olarak tayin ettiği Hamza Dede'den sonra ilk kez "kutbü'n nâyî" (neyzenlerin kutbu) unvanını alan neyzen olmuştur. 26 yıl boyunca Galata Mevlevîhânesi'nin şeyhliğini yapan Gavsî Ahmed Dede'nin ölümü üzerine Osman Dede, Konya çelebisinin izniyle zaviyeye şeyh tayin edilmiştir. 1729'da vefât eden Osman Dede'nin naaşı aynı mevlevîhânede bulunan Ankaravî türbesine defnedilmiştir.[1]

Osman Dede'nin yazmış olduğu Mîrâciye adlı eseri her Mîrâc Kandili'nde Üsküdar Balaban Tekkesi, Kastamonu Yılanlı Camii ve Bursa Mahkeme Camii'nde okutulmaktadır.[2][3]

  1. ^ a b Çakır, Müjgan (1999). "Kutbu'n-Nâyî Osman Dede'nin şiirleri" (PDF). İlmî Araştırmalar Dergisi, 8. s. 307-313. 21 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 14 Şubat 2014. 
  2. ^ "Miraciye: Göğe yükselişin hikâyesi". Zaman. 31 Mayıs 2013. 22 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Şubat 2014. 
  3. ^ "Bursa'da 123 Yıldır Süren Miraç Geleneği". sondakika.com. 28 Haziran 2011. 5 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Şubat 2014.