Orman vasfını kaybetmiş hazine arazileri

"Geyik Banyosu" – ABD'nin Montana eyaleti Bitterroot Millî Ormanı'nda söndürülmesi güç ateş. Ormanların arazi açmak için kundaklanması, Türkiye'de ciddi bir problem teşkil eder.

Orman vasfını kaybetmiş hazine arazileri ya da 2B, Türkiye sınırları dahilinde, orman vasfını yitirmiş, kadastro marifetiyle orman alanları dışına çıkartılmış, bir daha geri kazanılamayan ve ıslah edilemeyen araziler. 2B, 6831 Sayılı Orman Kanunu'nun 2. maddesi B bendi için kullanılan bir kısaltmadır.

473 bin hektarlık alanı kaplayan bu araziler üzerinde, su, doğalgaz, elektrik gibi alt yapısı, devlet tarafından sağlanmış bulunan 400 bin civarında yapı yer almaktadır. Orman vasfını kaybetmiş olan bu araziler günümüzde orman köylüsü olmayan kişi ve kuruluşların işgali altındadır. Bu arazilerin %80'i, Antalya, Mersin, Kocaeli ve Yalova gibi rantı yüksek illerde bulunmaktadır. Büyük kısmı zeytinlik, narenciye alanları ve otlaklardan oluşmaktadır.

2B'nin satışı

1945 yılında Türkiye'deki tüm ormanlar devletleştirildi. Orman vasfını kaybetmiş arazilerin, orman köylüsü dışındaki üçüncü şahıslara satışı Anayasanın 169. ve 170. maddeleri gereği yasaktır. Oldukça tartışmalı olan bu arazilerin satılması durumunda hazineye 20 ila 25 milyar dolar gelir getireceği öngörülmektedir.

2B düzenlemesi

2B'nin satışına imkân veren yasa düzenlemesi Cumhurbaşkanı Abdullah Gül tarafından 2009 yılının başlarında onaylandı. Tapu kanununda yapılan değişikliklerle, 31 Aralık 1981 tarihinden önce orman vasfını kaybeden ve tekrar orman haline getirilemeyeceği bilimsel açıdan onaylanan arazilerin kadastro çalışmaları yapılabilecek.

Düzenlemeye göre, çarpık kentleşme bulunan 2B arazileri, bina sahiplerine değil, kentsel dönüşüm için TOKİ'ye devredilecek. 1982 yılından önce arazinin ev, işyeri veya tarım arazisi olarak kullanıldığı ispatlanamazsa bu yerler devlete kalacak.

Orman kadastro komisyonları tarafından hazine adına orman sınırları dışına çıkarılan yerler, kullanım durumları dikkate alınarak, varsa üzerinde ihdas edilen yeni yerlerin kime ait olduğu, kimler tarafından, ne zamandan beri kullanıldığı kadastro tutanağında gösterilerek, belirtilen askı ilanı hariç, diğer ilanlar olmadan öncelikle kadastrosu yapılarak hazine adına tescil edilecek.

Yapılacak kadastro çalışmaları ikinci kadastro sayılmayacak. Kadastro sırasında, orman ve hazine adına orman sınırları dışına çıkarılan yerlerin sınır nokta ve hatları orman kadastro tutanakları esas alınarak en az bir orman yüksek mühendisi ya da orman mühendisinin katıldığı kadastro ekibi tarafından zemine aplike edilecek.

Hazine adına orman sınırları dışına çıkarılan yerlerde Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü'nce daha önce tescil edilmiş olduğuna bakılmaksızın Maliye Bakanlığı'nın talebiyle kullanım durumları dikkate alınarak, bölme veya birleştirme yapılabilecek.

Eleştiriler ve engeller

2B'nin satışı daha önce Anayasa değişikliği ile gerçekleştirilmeye çalışıldı, ancak dönemin Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer'in veto etmesi nedeniyle gündemden düştü.

TEMA Vakfı, “2/B Arazileri Satılmasın” isimli bir imza kampanyası başlattı.

2B düzenlemesi çeşitli kesimlerce eleştiri konusu oldu. CHP Muğla milletvekili Fevzi Topuz, 2B'nin anayasa değişikliği yapılmadığı sürece satışının mümkün olmadığını ve AKP hükûmetinin 2B düzenlemesinin orman arazisi işgalcilerinin oyunu almaya yönelik bir seçim hilesi olduğu öne sürdü.

MHP Grup Başkanvekili Mehmet Şandır, "Önergeler ne okunuyor ne de okununca anlaşılıyor. Bu önergeler Meclis Genel Kurulunda yoktu son anda bir yerlerde hazırlanarak getirildi. Orman dışındaki arazileri parayı verene satmaya hazırlanıyorlar. Kınıyoruz. Hukuku arkadan dolanarak aşabilmeyi sağlamaktadırlar ama tekrar hukuka yakalanacaklardır" dedi.