Nibelungenwerk
Nibelungenwerk (veya Ni-Werk), Avusturya'nın St. Valentin kasabası yakınlarında bulunan, Nazi Almanyası'nın en büyük ve en modern tank montaj fabrikasıydı. İyi yapılandırılmış bir üretim hattına sahip tek Alman tank üretim tesisi olan Nibelungenwerk, Nazi Almanyası'nın Panzer IV tanklarının yarısından fazlasını üretmiştir.
Tarihi
[değiştir | kaynağı değiştir]Nibelungenwerk, Anschluss'tan sonra Dört Yıllık Plan'ın bir parçası olarak, Eisenwerke Oberdonau ile birlikte bir silahlanma merkezinin parçası olarak inşa edilmiştir. Herzograd Ormanı, Aşağı Avusturya'da bulunan Sankt Valentin kasabası yakınında demiryolu kesişimine yakın bir konumda bulunan bir silah fabrikası inşa etmek için 1939'a dayanan planlar vardı. 65 milyon Reichsmark'lık inşaat maliyeti Reichswerke Hermann Göring tarafından karşılanmıştır. Silah endüstrisi için yeni inşaat projelerinin büyük kısmının dondurulmuş veya ertelenmiş olması, dört yıllık planın temsilcisi Hermann Göring'in projeyi desteklemesi nedeniyle Nibelungenwerk'i etkilememiştir.
Resmi açılış 1942'de gerçekleşmiş, aylık üretim kapasitesinin 320 tank olması planlanmış, ancak bu asla sağlanamamıştır.
Genişleme aşamaları
[değiştir | kaynağı değiştir]Nibelungenwerk'in inşası ve genişlemesi dört aşamada sürmüştür:
- İlk aşamada çoğunlukla, 1940 ortalarında Steyr-Daimler-Puch'un Steyr kentindeki ana fabrikasında kurulacak bir yedek parça üretim atölyesi kurulumuna odaklanılmıştır.[1]
- İkinci aşama, Magdeburg-Buckau'daki Krupp-Gruson-Werke fabrikasıyla 5400 adetlik tekerlek üretimini kapsayan parça üretimi için 23 Aralık 1940'ta başlayan tedarik sözleşmeleri yer almıştır.
- 1942'deki genişlemenin üçüncü aşamasının tamamlanmasıyla Tiger I ve Panzer IV'ün seri üretimi başlamıştır.
- 1943 yılındaki son genişleme aşaması ile de üretim kapasitesi artırılmıştır.
1943 itibarıyla fabrika toplam dokuz salondan oluşuyordu. Yedi adet betonarme salon 120 metre uzunluğunda ve 60 metre genişliğinde, diğer iki salon ise çelik konstrüksiyon olup 120 metre uzunluğunda ve 120 metre genişliğindeydi. Bombardımanlardan sonra da üretimin devam etmesi için tesise bir yeraltı sistemi ile elektrik, basınçlı hava, ısıtma ve su sağlanmıştır. Fabrikada ayrıca, her salonun kendi dış cephesine bağlanan iki adet demiryolu hattı yer alıyordu.
İş gücü
[değiştir | kaynağı değiştir]1941 sonbaharının sonlarında işgücü, çoğunlukla Avusturya ve Almanya'dan olmak üzere 4800 kişiye ulaşmıştır. Savaş sırasında, birçok Avusturyalı ve Alman işçinin askere alınmasıyla yerlerine yabancı sayısal sırasıyla Fransızlar, İtalyanlar, Yunanlar, Yugoslavlar, Ruslar ve son olarak 600 toplama kampı mahkûmu yabancı işçi getirilmiştir. 1944 sonunda işçi sayısı yaklaşık 8500 kişiydi. Kalifiye işçi sıkıntısının artması ve yabancı işçilerin zaman alıcı eğitim ve öğretimi nedeniyle, önemi giderek artan yabancı işçilere nispeten büyük ölçekli tavizler verildi. Böylece, kamp yerleşimindeki bir genelev hoşgörüsüne ek olarak, kalifiye işçilere tatil izinleri verildi, bu da Müttefiklerin Normandiya'yı başarılı bir şekilde işgalinden sonra birçok Fransız'ın geri dönmemesine neden oldu. Ağustos 1944'te, fabrika yerleşkesi içerisinde zorunlu çalışma için tutulan 1500 savaş esirinin barındırıldığı Mauthausen-Gusen toplama kampı kompleksine bağlı ek bir kamp inşa edildi.
Üretim
[değiştir | kaynağı değiştir]Üretilen toplam 8500 adet Panzer IV'ün yaklaşık 4800'ü Nibelungenwerk'te üretilmiştir.
Dört genişleme aşamasının da tamamlanmasının ardından tesis, Mihver devletleri kontrolündeki en büyük tank fabrikası olmuştur. Panzer IV'lere ek olarak 576 adet Panzer IV şasili kundağı motorlu top ve tank avcısı (Sturmgeschütz IV ve Jagdpanzer IV) üretilmiş ve fabrika ayrıca Porsche tarafından geliştirilen VK 45.01 (P)'leri Elefant (Ferdinand)'lara dönüştürmüştür.
Nibelungenwerk, ana ve ikincil hatları olan iyi yapılandırılmış bir montaj hattına sahip tek Alman tank fabrikasıydı. Üretim hatları, çubuklarla birleştirilmiş ve bir kablo ile ilerleyen basit yük taşıyıcılardan oluşuyordu. Üretim istasyonu süreleri, süspansiyon sistemi için dört dakika ile son montaj için birkaç saat arasında değişiyordu. Gerekli parçaların yalnızca üçte biri fabrika bünyesinde üretildiğinden, üretim hattı kesintisiz bir tedarik zincirine bağlıydı. 17 Ekim 1944'te tesis bir hava saldırısında ağır hasar gördü. Sonuç olarak, üretimin neredeyse tamamı dış kaynaklarla gerçekleşebilmiştir.
Bununla birlikte, 1944'te üretilen 3125 adet Panzer IV'ten 2845'i Nibelungenwerk'te üretilmiştir. 1944'ün sonunda ağır tank avcısıJagdtiger'ın üretimi başlamıştır. Tesisteki vinçler ve diğer teknik donanımlardan gereğinden fazla kurulduğu için üretimin dönüştürülmesi sorunsuz gerçekleşmiştir. Savaşın son günlerinde tesiste 65 adet Panther ve Tiger tankı tamir edilmiştir.
8 Mayıs 1945'te Tümgeneral Stanley Eric Reinhart'ın komutasındaki 65. Piyade Tümeni'nin 259. Piyade Alayı'na bağlı Amerikan birlikleri, şehri işgal ederken Nibelungenwerk'teki Fransız ve Sovyet savaş esirlerini ve Çek zorunlu işçileri de kurtarmıştır.
Kızıl Ordu, 9 Mayıs 1945'te fabrikayı işgal ettikten sonra, üretim küçük ölçekte devam etti, böylece Moskova'daki zafer geçit töreni için bazı Panzer IV'ler hazır hale getirilebilmiştir.
Üretilen araçlar
[değiştir | kaynağı değiştir]Savaştan sonra Nibelungenwerk
[değiştir | kaynağı değiştir]Eski tedarikçi firma Eisenwerke Oberdonau Avusturya'nın en önemli çelik fabrikasıydı ve Voestalpine'e aitti.
1955'teki Devlet Antlaşması'ndan sonra, Avusturya Cumhuriyeti Nibelungenwerk'i devraldı. 1957'de tesis Steyr-Daimler-Puch'a verildi ve 1974'te Steyr grubunun tüm traktör üretim hattı tesise taşındı.
Bugün, eski Nibelungenwerk ve ilgili alanları Kanadalı otomotiv tedarikçi firması Magna International, tarım makineleri üreticisi CNH Industrial ve madeni yağ üreticisi Petronas'ın Avrupa genel merkezlerine ev sahipliği yapmaktadır. Avrupa'daki merkezi Sankt Valentin'de yer alan CNH Industrial, Steyr markalı traktörlerin ve traktör kabinlerinin üretimi için Nibelungenwerk'in üç eski salonunu kullanmaktadır. Eski Nibelungenwerk'in giriş binası ve yemekhanesi halen kullanımdadır ve doğuda yer alan salonda da Magna International tarafından otomotiv aktarma organı bileşenlerinin üretimi yapılmaktadır. Ayrıca eski tank test sahası da Magna International'a aittir.
Notlar
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Winninger, p. 174
- Panzer Production From 1933 to 1945. Panzer Tracts. 23. Boyds, Maryland: Panzer Tracts. 2011.
- Panzerfertigung im Zweiten Weltkrieg: Industrieproduktion für die deutsche Wehrmacht. Wehrtechnik und wissenschaftliche Waffenkunde. 2. Herford: E.S. Mittler. 1988. ISBN 3-8132-0291-7.
- Steyr im Nationalsozialismus. 1: politische, militärische und soziale Strukturen. Gnas, Austria: Weishaupt. 2003. ISBN 978-3-7059-0178-0.
- Codename: Spielwarenfabrik: die Nibelungenwerke in St. Valentin und die deutsche Panzerfertigung. Wien: Edition Mauthausen. 2010. ISBN 978-3-902605-15-3.
- OKH Toy Factory: The Nibelungenwerk: Tank Production in St. Valentin. Andelfingen, Switzerland: Müller History Facts. 2013. ISBN 978-3-905944-05-1.