İçeriğe atla

Natalya Zabila

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Natalya Zabila
Doğum20 Şubat 1903(1903-02-20)
St. Petersburg, Rus İmparatorluğu
Ölüm06 Şubat 1985 (81 yaşında)
Kiev, Ukrayna Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti
MeslekŞair, çocuk kitabı yazarı

Natalia Lvivna Zabila (d. 20 Şubat (5 Mart) 1903) – ö. 6 Şubat 1985) Ukraynalı şair, romancı ve oyun yazarıydı.

Hayatın erken dönemi ve eğitim[değiştir | kaynağı değiştir]

Natalya Zabila, 1903 yılında St. Petersburg'da soylu bir ailede dünyaya geldi. Babası, akademisyen-heykeltıraş Parmen Zabila'nın oğlu ve Taras Şevçenko'nun arkadaşı Viktor Zabila'ydı.[1] Babasının teyzesi sanatçı Nikolai Ge'nin karısıydı. Zabila'nın ailesi Stieglitz Sanat Okulu'nda okudu.[2]

Ailenin yedi çocuğu vardı: dördü kız, üçü erkek. Hepsi kurguya, müziğe, resme hayranlık duyulan bir atmosferde büyüdüler.[3] Zabila'ya çocukluğundan beri resim çizmesi, şiir yazması ve peri masalları yaratması öğretildi. Çocukluğunda özellikle Taras Şevçenko'nun eserlerini çok okudu ve şiir yazmaya çalıştı.

1917'de Zabila'nın ailesi Ukrayna'ya taşındı ve küçük Liubotyn köyüne (şimdi Kharkiv bölgesi) yerleşti.[1] Babası St. Petersburg'da kaldı, bu nedenle ailenin büyük çocukları çalışmak zorunda kaldı.

Zabila, spor salonundaki hızlandırılmış kursu tamamladı. Çeşitli işlerde çalıştı ve birkaç yıl boyunca Kharkiv yakınlarındaki Stary Lyubotyn (şu anda Lyubotyn'in bir parçası) köyünde öğretmenlik yaptı. 1925 yılında Kharkiv Halk Eğitimi Enstitüsü'nün tarih bölümünden mezun oldu.[4] Zabila, öğrencilik yıllarında çocuklar için düzyazı ve şiir yazdı. 1924'te kocası Sava Bozhko ilk şiirini Kamianets-Podilskyi'deki Chervony Kordon gazetesinde yayınladı.[1]

Kariyer[değiştir | kaynağı değiştir]

Enstitüden mezun olduktan sonra Zabila, Ukrayna Kitap Odası'ndaki New Book dergisinin yazı işleri ofisinde çalıştı.

1926'da Zabila'nın şiirlerinden oluşan ilk kitabı Uzak Ülke yayımlandı. 1927'de çocuklara yönelik kısa öyküler içeren ilk kitap Za Volya ve Kızıl Canavarın Hikayesi onu takip etti.[5] 1928'de Çocuklar için Küçük Bir Maymun Hakkında şiirsel öyküyü yayınlayan Zabila, çocuk edebiyatı konusunda ilerlemeye başladı. Yetişkin okuyuculara yönelik kitaplar yayınlamasına rağmen çocuklara yönelik çalışmalar onun mesleği haline geldi.

1930'da Zabila, çoğu küçük de olsa bir düzine kitabıyla bilinir oldu. Bu şiir ve düzyazı koleksiyonlarının yarısından fazlası genç okuyuculara hitap ediyordu: Otobüste Maceralar (1928), "Denizde" (1929), Tarasyk ve Marysya Hakkında (1930), Yasochchyna'nın Kitabı (1934).[4]

Savaş sırasında Zabila Kazakistan'da yaşadı ve çalıştı.[2] Ukrayna'ya döndüğünde Kharkiv Yazarlar Örgütü'nün başına geçti ve 1947'ye kadar Barvinok dergisinin editörlüğünü yaptı.[6] Edebiyat kariyeri boyunca Zabila, başta okul öncesi ve ortaokul olmak üzere çocuklara yönelik yaklaşık iki yüz kitap yayınladı. "Parlak Güneşin Altında" (1949), "Mutlu Çocuklar" (1959), "Geniş Dünyaya" (1960), "Hikayeler, Masallar ve Masallar" (1962), "Kulübe Durdu" (1974) koleksiyonları ), "Yerli Kiev" (1977, 1982) ve dört ciltlik "Seçilmiş Eserler" (1984) genç okuyucular arasında çok popülerdi.

Kişisel hayat[değiştir | kaynağı değiştir]

Natalya Zabila üç kez evlendi. 1923 yılında ilk eşi Sava Bozhko ile tanıştı ve 1924 yılında oğulları Taras doğdu.[7] 1925'te Natalya ikinci kocası çocuk şairi Anton Shmyhelsky ile evlendi. Holodomor döneminde ölen Halyna ve Yasia adlı iki kızları vardı.[7]

Kızlarının ölümünden sonra Zabila, sanatçı Dmytro Shavykin ile evlendi.[7]

Katkı[değiştir | kaynağı değiştir]

Zabila'nın yaratıcı çalışmaları çeşitli temalar ve türlerle karakterize ediliyor. Yazar, fantastik oyunu İlk Adım'da (1968) ve Igor'un Seferi Hikayesi'nin şiirsel bir yeniden anlatımı olan "Trojan'ın Çocukları" adlı dramatik şiirinde çocuklara Igor'un Seferi gibi uzak ataların yaşadığı tarihi olayları anlattı ve bunu Kiev'in kuruluşunun 1500. yıl dönümüne adadı.[8] 1972'de bu eserler Lesya Ukrainka Edebiyat Ödülü'ne layık görüldü (bu ödülün ilk sahibi oldu).[6]

Zabila, Ukrayna'daki diğer halkların çocuk edebiyatının da çevirmen ve popülerleştiricisi olarak biliniyor. Fransızca, Lehçe ve diğer dillerden çeviriler yaptı.[8] Yazarın eserleri birçok dile çevrildi.[8] Ayrıca Zabila, birkaç kez yeniden basılan ikinci sınıf için Reader (1933) ve üçüncü sınıf için Reader (1939) ders kitaplarının da yazarıydı.[2]

Uzun yıllar boyunca Zabila, Ukrayna Yazarlar Birliği'nde çocuk edebiyatı komisyonunun başkanlığını yaptı. Çocuk dergileri yayın kurulu üyesi, Dytvydav'ın yayın kurulu üyesi oldu ve çocuk edebiyatı üzerine yazarların kongre ve toplantılarında konuştu. Zabila'nın yaratıcı mirası aynı zamanda felsefi ve samimi, bazen de erotik şarkı sözlerini de içeriyor. Sovyet edebiyat çalışmaları onun yaratıcılığının bu yönünü vurgulamadı ve yazarı tamamen çocuk kitapları yazar olarak gösterdi. Yetişkinlere yönelik çalışması "Bir Çağın Dörtte Üçü" adlı şiir koleksiyonudur (Kiev, Dnipro, 1978).

Ölüm ve anma[değiştir | kaynağı değiştir]

Zabila, 6 Şubat 1985'te Kiev'de 82 yaşında öldü. 1988 yılında, tanınmış popüler çocuk dergisi Malyatko'nun editörleri, en iyi edebi eser ve illüstrasyon için Natalya Zabila Edebiyat Ödülü'nü kurdu.[7] 2013 yılında Ukrayna Verkhovna Rada, çocuklara yönelik çalışmalar için bir devlet ödülü oluşturarak Zabila'nın doğumunun 110. yıldönümünü anan bir yasa tasarısını onayladı. Kharkiv bölgesindeki Lubotyn şehrinin sokaklarından birine onun adı verilmiştir. 2021 yılında, Kiev'de daha önce Gürcü Bolşevik Oleksandr Tsulukidze tarafından isimlendirilen bir caddenin adı onun onuruna değiştirildi.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ a b c БУДЗЕЙ, Олег. ""І ЦЕ ВИРІШИЛО МОЮ ДОЛЮ..."". 4 Aralık 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Eylül 2023. 
  2. ^ a b c "1903 – народилася Наталя Забіла, дитяча письменниця і перекладачка". 25 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  3. ^ "Наталя Забіла. Твори для дітей (вірші, казки, оповідання)". Мала Сторінка. 21 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Eylül 2023. 
  4. ^ a b "Natalia Zabila" (Litvanca). 5 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mayıs 2024. 
  5. ^ "Natalia ZABILA - Dictionnaire créatrices". 5 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Eylül 2023. 
  6. ^ a b "Наталя Львівна Забіла". 27 Eylül 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Eylül 2023. 
  7. ^ a b c d "Две дочери писательницы Натальи Забили умерли во время Голодомора" (Rusça). 4 Mart 2018. 29 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Eylül 2023. 
  8. ^ a b c Забіла Наталія Львівна (Ukraynaca). 10. 2010. ISBN 978-966-02-2074-4. 9 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mayıs 2024.