Nanshe

Ayakta duran tanrıça, muhtemelen Nanshe. Ona iki kaz eşlik ediyor ve elinde bir vazo tutuyor. Üçüncü Ur Hanedanı.

Sümer mitolojisinde Nanshe (Sümerce: 𒀭𒀏) Enki (bilgelik, sihir ve su tanrısı) ve Ninhursag'ın (toprak ve ana tanrıça) kızıydı. Bir tanrıça olarak işlevleri çeşitliydi. Sosyal adalet, kehanet, doğurganlık ve balıkçılık tanrıçasıydı. Babası gibi, o da suyla yoğun bir şekilde ilişkiliydi. Basra Körfezi ve içindeki tüm hayvanlar üzerinde hakimiyet kurdu. Onun kült merkezi, Lagaş şehrinde bulunan Sirara tapınağıydı. Eşi Nindara'ydı.

Gudea tarafından yeniden inşa edilen Sirara'daki tanrıça Nanshe tapınağından buzağı veya boğa heykeli. British Museum, Londra

Nanshe ve kazları gösteren pişmiş toprak plak. Güney Irak'tan. Irak Müzesi

Mitoloji

Nanshe'nin Doğuşu

Nanshe'nin doğumu Sümer efsanesi 'Enki ve Ninhursag'da anlatılır. Hikâyede Enki, karısının koruması altında birkaç yasak bitki tüketir. Misilleme olarak, Ninhursag onu lanetler. Enki kısa süre sonra hastalıklarla sakat kalır ve tanrılar çaresiz kalır. Güçlü gök tanrısı Enlil, Ninhursag'ın kutsal bir hayvanı olan bir tilkiyi onunla konuşmaya gönderdikten sonra Ninhursag'ın öfkesini hafifler. Daha sonra Enki'nin yanına döner ve laneti kaldırır. Enki'yi iyileştirmek için Ninhursag birkaç şifa tanrısı doğurur. Nanshe, babasının boynunu iyileştirmek için yaratılmıştı. Efsanenin sonunda tanrı Nindara ile nişanlanır.

Dünya Düzeni

Nanshe'nin babası Enki, daha sonra dünyayı düzenlemek ve her tanrıya bir işlev atamakla görevlendirildi. Nanshe'ye, Basra Körfezi üzerinde hakimiyet verildi. İkincil bir işlev olarak, balık sevkiyatlarının anakaraya ulaşmasını sağlamaktı. Yaban hayatı, özellikle kuşlar ve yarasalar ile güçlü bir bağlantısı vardı. Bir ilahide, diğer türlerin yanı sıra kuzgunlar ve pelikanlarla da sohbet eder.

Sosyal Adalet Tanrıçası

Gudea döneminde, Nanshe'yi panteonda yüksek bir konumda gösterilen birçok ilahi ortaya çıktı ve zamanla sosyal adaletin yaygın olarak tapılan tanrıçası oldu. Yetimleri besledi, dullara yardım etti, borçlulara tavsiyelerde bulundu ve savaşın parçaladığı bölgelerden mülteciler aldı. Nanshe'nin komutası altında olan birkaç tanrı daha vardı. Hendursag ve Haia onun yardımcılarıydı. Bazen Nanshe'nin kız kardeşi olarak gösterilen Nisaba, onun baş katibiydi.

Yeni yılın ilk gününde tapınağında bir festival düzenlenirdi. Dünyanın her yerinden insanlar onun bilgeliğini ve yardımını aramak için gelirdi. Ziyaretçiler çileler nehrinde arınır ve layıksa, tanrıça ile konuşabilirdi. Nanshe, ölümlüler arasındaki anlaşmazlıkları çözdü ve mahkeme davalarını ele aldı.

Bu dönemde panteonda daha yüksek bir sıralamaya sahip olan Nanshe, bazen geleneksel adalet tanrısı Utu ile aynı görevleri paylaştı. Diğer önde gelen tanrılarla birlikte kutsal tahtlara oturdu ve bir koruma tanrıçası olarak görüldü. Bir noktada, güçlü savaş tanrısı Ninurta bile ona başvurmuştur.

Kehanet tanrıçası

Nanshe, rüya yorumu (Oneiromancy) yoluyla kehanet mesajları verme ve geleceği belirleme yeteneğine sahipti. Rahiplerine, ölüm ve dirilişi temsil eden bir ritüel gerçekleştirdikten sonra bu yetenekler de verildi. Ritüele rağmen Nanshe, bilinen hiçbir ilahi veya efsanede yaşam-ölüm-yeniden doğuş tanrısı olarak tasvir edilmez.

Semboller

Nanshe, her ikisi de Hristiyan folklorunda da görülen iki ana sembole sahiptir. Balık, bir su ve balıkçılık tanrıçası olarak orijinal rolünü temsil eder. Folklorda yavrusunu beslemek için kendi göğsünü yırttığı söylenen pelikan, onun koruyucu ve bakıcı rolünü temsil eder.

Konuyla ilgili yayınlar

• "Nanshe, at TheMystica.com". 30 Mayıs 2000 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2006. 
• "A Hymn to Nanshe". Oxford University, ETCSL. 9 Temmuz 2001. 11 Aralık 2004 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
• "A shir-namshub to Ninurta". Oxford University, ETCSL. 1999. 12 Mart 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi.