Nahçıvan kaya işaretleri
 | Bu madde, öksüz maddedir; zira herhangi bir maddeden bu maddeye verilmiş bir bağlantı yoktur. (Eylül 2022) |
 | Bu madde, Vikipedi biçem el kitabına uygun değildir. (Kasım 2021) |
2016 yılında Culfa bölgesi Ərefse ve Milah köyleri arasında Ağsal denilen yerde kaya işaretleri bulundu.[2] İlk olarak Nahçıvan'da görülen bu işaretlerin benzerleri[3] Güney Azerbaycan ve Doğu Anadoluda yaygındır[4][5] Agsal'da üç kaya işareti bulundu. İşaretlerin her biri bir kayaya oyulmuştur. Bu işaretlerden biri bir dairedir. Bazı kısımlar bitkilerle kaplı olduğu için şu an iyi görünmüyor. Çapı 0, 65 metre genişliği 10 cm derinliği 5 cm dan oluşmaktadır. Kuzey tarafında 5 cm genişliğinde bir akıtma kanalı bulunmaktadır.[1] Diğer iki işaret daha iyi görünüyor. İkinci işaret ovaldir. Çapı 0, 50 cm olan bu işaretin batıda iki akıtma kanalı mevcuttur. Üçüncü işaret orak şeklindedir. Ana kaya yüzeyinden 10 cm derinlikte yer alan bu işaret, akıtma kanalının güney tarafında ve 20 cm genişliğindedir.[1] Kaya işaretlerinin akıma kanallarının ortak bir özelliği, vadiye doğru yönelmeleridir, bu da onların sıvı akışı için kullanıldığını gösterir.[1] Bazı mezarların yanında kaya işaretlerinin olması da bunların kültürel amaçla kullanıldığını göstermektedir. Türbelerin kaya işaretlerinin yanında yer alması ve bazı işaretlerin dilek deliği olarak kullanılması[3] da bu görüşü desteklemektedir. Günümüz köylülerinin ziyaret ettiği Ağsal kaya levhalarının çevresinde bir dilek ağacının olması ilginçtir.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c d Urartuların Güney Kafkasya Politikası (PDF). Naxçıvan: "Əcəmi". 2021. s. 215. 12 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 20 Ekim 2021.
- ^ Bahşeliyev, E., Bahşeliyev, V. (2019). “Urartu Devleti’nin Güney Kafkasya Politikasında Nahçıvan’nın yeri”, AMİSOS, 4, 15-45.
- ^ a b Belli, O. (2010). Urartu Kaleleri’n deki Anıtsal Kaya işaretleri” - “Monumentale Felszeiehen im Bereich urartäischer Festungsanlagen”, Anadolu Araştırmaları, 11, 2010, p 84
- ^ Konyar, E. (2006). “An Ethno-Archaeological Approach to the ‘Monumental Rock Signs’ in Eastern Anatolia”, Colloquium Anatolicum, V, 113-126.
- ^ Konyar, E. (2008). “Urartu Coğrafyasında Anıtsal Kaya işaretleri: İşlevleri Üzerine Etno-Arkeolojik Bir Yaklaşım”, Muhibbe Darğa Armağanı. İstanbul, 311-320