Nükleer reaktör
 | Bu maddede birçok sorun bulunmaktadır. Lütfen sayfayı geliştirin veya bu sorunlar konusunda tartışma sayfasında bir yorum yapın.
|
Nükleer reaktör, zincirleme çekirdek tepkimesinin başlatılıp sürekli ve denetimli bir biçimde sürdürüldüğü aygıtlardır. Nükleer reaktörler bazen nükleer enerjiyi başka bir tür enerjiye (genelde elektrik enerjisine) çevrilen santraller olarak kullanılırlar.[1][2]
2005 itibarıyla dünyada 1100 civarında nükleer reaktör çalışır durumdadır. Bunların yaklaşık 310 tanesi araştırma reaktörüdür. Sanayi ve ilaç için izotop üretiminde kullanılmaktadır. 400'ü aşkın reaktör denizaltılarla ilgilidir. 445 dolayında reaktör ise elektrik enerjisi üretimine yönelik olarak faaliyet göstermektedir.[3]
Yeryüzündeki en büyük nükleer güç üreticisi ABD'dir ve 1998 yılı itibarıyla 676.70 TWh nükleer enerji üretmektedir. ABD aynı zamanda çalışır durumda olan 104 santral ile en fazla santrale sahip olan ülke konumundadır. İkinci en büyük üretici Fransa'dır ve 1998 itibarıyla 368.40 Twh nükleer enerji üretmektedir. Bu ülkeleri Japonya 306.94 Twh, Almanya 145.20 TWh, Rusya 95.38 Twh, Birleşik Krallık 91.14 Twh, Güney Kore 85.19 Twh, Ukrayna 70.64 Twh, İsveç 70.00 Twh, Kanada 67.50 Twh izlemektedir.
Ülke içinde üretilen enerjinin yüzde dağılımı açısından bakıldığında 1988 itibarıyla Litvanya toplam enerjisinin % 77.21'ini nükleer üretimle karşılarken, bu oran Fransa'da % 75.77'dir. Bu ülkeleri Belçika % 55.16, İsveç % 45.75, Ukrayna % 45.42, Slovakya % 43.80, Bulgaristan % 41.50, Güney Kore % 41.39, İsviçre % 41.07 ile izlemektedir.
Yeterli miktarda fisyon reaksiyonu verebilen maddenin, uygun biçimde yerleştirildiği ve bununla da denetim altında zincirleme bir fisyon reaksiyonunun başlatılıp sürdürülebildiği aygıttır.[4] Ağır çekirdeklerin bölünme ürünleri büyük miktarlarda enerji içerirler. Bu enerji ısıya dönüşerek birçok yüksek sıcaklıkta gerçekleştirilebilen işlemler için yararlı olur. Ayrıca, daha önemlisi bu ısıdan aşırı ısınmış ve yüksek basınçlı su buharı elde etmede yararlanılır. Bununla buhar türbini döndürülerek elektrik üretilir. Bu tür tesisler Nükleer Enerji Santralleri adını alırlar. Reaktörlerin çoğu elektrik üretimi için çalışırlar. Bazı küçük boyutlu reaktörler nükleer denizaltılar ve gemilerde kullanılır. Reaktör son derece kusursuz biçimde yalıtılmış ve dışarıya radyasyon sızması önlenmiş olmalıdır.[5]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "PRIS – Home". pris.iaea.org. 2 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Oldekop, W. (1982), "Electricity and Heat from Thermal Nuclear Reactors", Primary Energy, Berlin, Heidelberg: Springer Berlin Heidelberg, ss. 66-91, ISBN 978-3-540-11307-2, 5 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 2 Şubat 2021
- ^ "RRDB Search". nucleus.iaea.org. 18 Eylül 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "DOE Fundamentals Handbook: Nuclear Physics and Reactor Theory" (PDF). US Department of Energy. 23 Nisan 2008 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Eylül 2008.
- ^ "Reactor Protection & Engineered Safety Feature Systems". The Nuclear Tourist. 8 Temmuz 2001 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2008.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- TR 2 Nükleer Araştırma Reaktörü resmi olmayan sitesi
- İTÜ Triga Mark-2 Eğitim ve Araştırma Reaktörü
- Nükleer Enerji Dünyası 19 Temmuz 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
