Muzaffereddin Gökböri
Muzaffereddin Gökböri (Kökböri, Gökbörü, Gokburi, Kukburi ve Kukuburi olarak da anılır; 1154 - 1233; tam ünvaı: el-Melik el-Muazzam Muzaffer Eddin Dinin Muzafferi Büyük Sultan) Eyyubilerin Türk[1][2] Generali. Sultan Selahaddin Eyyubi'nin önde gelen emir ve generallerinden.[3] Suriye ve Mısır hakimleri Zengiler ve Eyyubiler altında hizmet etmiştir. Selahaddin'in Müslüman Suriye'yi almasında çok önemli rol almış, sonradan Haçlı devletlerine karşı birçok savaşta, Kudüs'ün Fethinde ve Üçüncü Haçlı Seferi'nde yüksek rütbelerde yer almıştır. Kudüs Fethi öncesi; 1187 yılında kumandasındaki 7.000 kişilik Memluk birliği ile Gérard de Ridefort komutasındaki Tapınak Şövalyeleri'nin neredeyse tamamını öldürmüştür. Bu zaferi sayesinde Hıttin Muharebesi öncesi, Eyyubiler önemli bir avantaj elde etmiştir.[4] Bir Türk beyliği olan Erbil Beyliği'nin son hükümdarıdır.[5]
Kökeni ve Erken Yaşamı
[değiştir | kaynağı değiştir]Adı Eski Türkçede "Mavi Kurt" anlamına gelen Gökböri, Erbil Emiri (çağdaş Arap kullanımında Arbela olarak da bilinir) Zain ad-Din Ali Kutchek'in oğludur. Gökböri'nin soyu Türkmen olup, Begteginoğulları olarak bilinen ailesi Selçuklu Türkleri ile ilişkilendirilmiştir . Ağustos 1168'de babasının ölümü üzerine on dört yaşındaki Gökböri, Erbil beyliğine geçti. Ancak Erbil'in atabeği Kaimaz, Gökböri'yi küçük kardeşi Zain ad-Din Yusuf lehine tahttan indirdi. Şehrinden sürgün edilen Gökböri, sonunda Musul'un Zengi prensi Seyfeddin Gazi ibn Maudud'un hizmetine girdi. Musul beyi Gökböri'ye Harran şehrini verdi.[6][7][8]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Saladin The Background, Strategies, Tactics and Battlefield Experiences of the Greatest Commanders of History - Sayfa 52, David Nicolle · 2011
- ^ İbn Hallikân s;536
- ^ İbn Hallikan
- ^ Prof. Dr. Işın Demirkent (2004). Haçlı Seferleri. Hittin Savaşı ve Kudüs'ün Fethi. Dünya Kitapları. ss. 135-137. ISBN 9789757632542.
- ^ "KÖKBÖRİ". Begteginliler’in son hükümdarı (1190-1233). TDV İslam Ansiklopedisi. 13 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Eylül 2020.
- ^ Phillips, Jonathan (2019). "Progress in Syria and Reynald's Red Sea Raid". The Life and Legend of the Sultan Saladin. Random House. s. 391. The Turkmen ruler of Harran, Muzaffar al-Din Keukburi ('Keukburi' is a Turkish name meaning 'Blue Wolf') approached Saladin offering to support his plans.
- ^ Nováček, K., Amin, N.A.M. and Melčák, M. (2013) A Medieval City Within Assyrian Walls: The Continuity of the Town of Arbil in Northern Mesopotamia, Iraq, Vol 75, ss. 1–42, British Institute for the Study of Iraq, London.
- ^ Ibn Hallikan s;55