Moğol dilleri listesi
 | Bu madde, öksüz maddedir; zira herhangi bir maddeden bu maddeye verilmiş bir bağlantı yoktur. (Ekim 2022) |
Moğol dilleri, Doğu ve Orta Asya'da, çoğunlukla Moğolistan, İç Moğolistan, Çin'in Sincan-Uygur Özerk Bölgesi, Çin'in bir başka özerk bölgesi olan Qinghai bölgesi ve ayrıca bir Rusya'nın güneyinde cumhuriyet olan Kalmukya'da konuşulan bir dillerin ailesidir.
Moğol dilleri, ortak ataları olan Proto-Moğolca'nın MS 2. bin yılın başında konuşulduğu küçük, nispeten homojen ve yeni bir dil ailesidir.[1][2]
Moğol dil ailesinin yaklaşık 6 milyon konuşuru bulunmaktadır. Bu dil ailesinin en bilinen üyesi olan Moğolca, tahminen 5,2 milyon konuşmacıyla Moğolistan sakinlerinin ve İç Moğolistan'da yaşayan Moğol sakinlerinin çoğunun ana dilidir.[3]
Varsayımsal atalar
[değiştir | kaynağı değiştir]Diğer dil aileleri ve onların proto-dilleri ile varsayımsal ilişki
- Para-Moğol (?) (hepsi soyu tükenmiş mi?)
Atası
[değiştir | kaynağı değiştir]- Orta Moğolca
- Daur / Dagur
- Nonni Daur
- Hailar Daur
- Amur Daur
- Orta Moğol
- Merkezi Yer
- Yaklaşık 1700'den 1900'e kadar Klasik Moğolca
- Halha
- Halha
- Kuzey Khalkha
- Darkhad
- Güney Khalkha
- Şilingol / Xilingol
- Sönid
- Ulançab
- Alaşa
- Baarin
- Kuzey Khalkha
- Çahar
- Ordos
- Hamnigan
- Halha
- Halha
- Batı
- Doğu
- Harçin / Horçin
- Kuzey
- Buryat
- Khori grubu
- Alar-Tunka grubu
- Ekhirit-Bulagat grubu
- Bargut grubu
- Aşağı Uda
- Buryat
- Yaklaşık 1700'den 1900'e kadar Klasik Moğolca
- Güney Moğolca (Gansu-Qinghai dil birliğinin bir parçası)
- Moğul / Moğoli (neredeyse soyu tükenmiş veya soyu tükenmiş)
- Merkezi Yer
- Daur / Dagur
Olası Moğol dilleri (tümü tükenmiş)
[değiştir | kaynağı değiştir]Moğolca veya diğer dil ailelerinin üyeleri olabilecek sınıflandırılmamış diller şunları içerir:
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Janhunen, Juha, ed. (2003). The Mongolic languages. Routledge Language Family Series. London: Routledge.
- ^ Janhunen, Juha (2006). "Mongolic languages". In Brown, K. The encyclopedia of language & linguistics. Amsterdam: Elsevier. pp. 231–234.
- ^ Svantesson et al. (2005:141)
Kaynaklar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Andrews, Peter A. (1999). Felt tents and pavilions: the nomadic tradition and its interaction with princely tentage, Volume 1. Melisende. ISBN 978-1-901764-03-1.
- Janhunen, Juha, (Ed.) (2003). The Mongolic languages. Routledge Language Family Series. Londra: Routledge. ISBN 978-0-7007-1133-8.
- Rybatzki, Volker (2003). "Middle Mongol". Janhunen, J. (Ed.). Names of the month in Middle Mongol. ss. 47-82.
- Janhunen, Juha. 2012. Khitan – Understanding the language behind the scripts. SCRIPTA, Vol. 4: 107–132.
- Janhunen, Juha (2006). "Mongolic languages". Brown, K. (Ed.). The encyclopedia of language & linguistics. Amsterdam: Elsevier. ss. 231-234.
- Luvsanvandan, Š. (1959). "Mongol hel ajalguuny učir". Mongolyn Sudlal. 1.
- Nugteren, Hans (2011). Mongolic Phonology and the Qinghai-Gansu Languages (Ph.D.). Netherlands Graduate School of Linguistics / Landelijke – LOT.
- Poppe, Nicholas (1964) [1954]. Grammar of Written Mongolian. Wiesbaden: Harrassowitz.
- Sechenbaatar, Borjigin (2003). The Chakhar dialect of Mongol – A morphological description. Helsinki: Finno-Ugrian society.
- [Sechenbaatar] Sečenbaγatur, Qasgerel, Tuyaγ-a, B. ǰirannige, U Ying ǰe. (2005). Mongγul kelen-ü nutuγ-un ayalγun-u sinǰilel-ün uduridqal. Kökeqota: ÖMAKQ.
- Starostin, Sergei A.; Dybo, Anna V.; Mudrak, Oleg A. (2003). Etymological Dictionary of the Altaic Languages. Leiden: Brill.
- Svantesson, Jan-Olof; Tsendina, Anna; Karlsson, Anastasia; Franzén, Vivan (2005). The Phonology of Mongolian. New York: Oxford University Press.
- Golden, Peter B. (2011). Studies on the Peoples and Cultures of the Eurasian Steppes. Editura Academiei Române; Editura Istros a Muzeului Brăilei. ISBN 9789732721520. 26 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2022.
- Vovin, Alexander (2005). "The end of the Altaic controversy (review of Starostin et al. 2003)". Central Asiatic Journal. 49 (1): 71-132.
- Vovin, Alexander. 2007. Once again on the Tabgač language. Mongolian Studies XXIX: 191–206.