Mervan İsa
Mervan Abdel Kerim Ali İsa (Arapça: مروان عبد الكريم علي عيسى; 1965 - 10 Mart 2024), Hamas'ın askeri kanadı El Kassam Tugayları'nın komutan yardımcısı olan Filistinli militandı.
İsa, 1965 yılında Gazze Şeridi'ndeki Bureyc Mülteci Kampı'nda doğdu. Gazze İslam Üniversitesi'nde eğitim gördü ve Al-Bureij Services Club'da basketbol oynadı. Spor tutkusu, 1987'de Hamas ile ilişkisi nedeniyle İsrail işgali'ne karşı Birinci İntifada sırasında tutuklanmasının ardından sona erdi.[1] Daha sonra 1997'den 2000'e kadar Filistin Yönetimi tarafından gözaltına alındı, ancak İkinci İntifada'nın patlak vermesinden sonra serbest bırakıldı.[2] İsa'nın en büyük oğlu 2009 yılında, dokuz yaşındayken, Mısır'da tıbbi tedavi görmek için Gazze Şeridi'nden girişine izin verilmemesi üzerine öldü, diğer oğlu ise 2023 yılında Gazze'de bir İsrail hava saldırısında hayatını kaybetti.[3]
Gazze Şeridi'nin merkezindeki mülteci kamplarında Kassam Tugayları'nın başına geçti ve askeri sistemlerinin geliştirilmesinde merkezi bir rol oynadı ve Muhammed Deyf'e rapor verdi.[3] 2019'da Amerika Birleşik Devletleri'nin ve 2023'te Avrupa Birliği'nin terör izleme listesine alındı.[4][5] İsa'nın 7 Ekim Hamas öncülüğünde İsrail'e saldırısının planlamasında önemli bir rol oynadığı iddia edildi. 17 Mart 2024'te medyada, Hamas-İsrail Savaşı sırasında Nuseirat'ta İsrail hava saldırısında öldürüldü olduğuna dair haberler yer aldı.[1]
İlk yılları
[değiştir | kaynağı değiştir]İsa, 1965 yılında Gazze Şeridi'ndeki Bureyc Mülteci Kampı'nda doğdu,[3] ailesi 1948'de İsrail kurulduğunda 1948 Filistin sürgünü ve kaçışı'ndan sonra Aşkelon'dan taşınmıştı.[1] Gazze İslam Üniversitesi'nde eğitim gördü ve El-Bureij Services Club için basketbol oynadı. Spor tutkusu, 1987 yılında İsrail işgali'ne karşı Birinci İntifada sırasında Hamas ile ilişkisi nedeniyle tutuklanmasının ardından sona erdi.[1]
Daha sonra 1997-2000 yılları arasında Filistin Yönetimi tarafından gözaltına alındı, ancak İkinci İntifada'nın patlak vermesinden sonra serbest bırakıldı.[2]
Hamas'ta liderlik
[değiştir | kaynağı değiştir]İsa, Gazze Şeridi'nin merkezindeki mülteci kamplarında Kassam Tugayları'nın başına geçti ve askeri sistemlerinin geliştirilmesinde merkezi bir rol oynadı.[3][6] İsa daha sonra İsrail'in en çok aranan militanlarından biri oldu ve 2006 yılında Deyf ve diğer üst düzey Kassam Tugayı komutanlarının da katıldığı bir toplantı sırasında İsrail'in suikast girişiminden ağır yaralı olarak kurtuldu.[2][7][8]
İsa nadiren kamuoyu önüne çıktı ve 2011'de Gilad Şalit esir takası sırasında serbest bırakılan Filistinli mahkûmlar için verilen resepsiyonda bir fotoğrafta görünene kadar kamuoyunda tanınmadı. İsa, Hamas'ın Ahmed Caberi, Salih el-Aruri ve Nizar Avadallah ile takası müzakere eden ekibinin bir üyesiydi.[2][3][9] İsa'nın evi 2014 ve 2021 yıllarında bombalandı.[8]
Deif'in sağ kolu ve ikinci adamı olan İsa, 2023 Hamas İsrail saldırısında önemli bir rol oynadı.[2][8] Hamas-İsrail Savaşı sırasında İsa, Hamas'ın Gazze'deki lideri Yahya Sinvar ve Muhammed Deif ile birlikte İsrail'in en çok aranan üç Hamas militanından biriydi ve üçü Hamas'ın askeri aygıtının tepesinde gizli bir askeri konsey oluşturuyordu. İsa, Sinwar veya Deif'ten birinin öldürülmesi halinde onların yerini alacaktı.[9] Avrupa Birliği, İsa'yı doğrudan saldırıyla ilişkilendirdi ve 8 Aralık'ta İsa ve Deif'i terörist kara listesine aldı.[5]
İsrail Ulusal Güvenlik Çalışmaları Enstitüsü eski başkanı ve Askeri İstihbarat Direktörlüğü eski başkanı Tamir Hayman'a göre, İsa, örgüt içinde çok önemli bir stratejik rol oynadı ve askeri konuların ötesinde kilit bir figür olarak hizmet etti. Hayman onu “Hamas'ın stratejik aklı” olarak tanımladı ve Hamas lideri Yahya Sinvar'ın yakın bir sırdaşı olarak İsa'nın Hamas liderliği içinde istikrar sağlayıcı bir güç olarak hareket ettiğini ve bağlantıları kolaylaştırdığını vurguladı.[6]
İsa, 10 Eylül 2019 tarihinde Amerika Birleşik Devletleri tarafından terörist olarak tanımlanmıştır.[4]
Kişisel hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]İsa'nın en büyük oğlu Bara, Mısır'da tıbbi tedavi için Gazze Şeridi'nden girişine izin verilmemesi üzerine 2009 yılında dokuz yaşında öldü.[1][10] Bir diğer oğlu Muhammed ise 2023 yılında Hamas Savaşı sırasında Gazze'de düzenlenen bir İsrail hava saldırısında öldürüldü.[11]
Ölüm
[değiştir | kaynağı değiştir]11 Mart 2024'te İsrail, Gazze'nin merkezindeki Nuseirat'ta İsa tarafından kullanılan bir yeraltı tesisinin hedef alındığını duyurdu, saldırının görüntülerini yayınladı ve sonuçların hala analiz edildiğini belirtti. Bombalamada beş Filistinlinin öldüğü bildirildi.[12] Savaş sırasında üst düzey askeri liderleri hakkında fazla açıklama yapmayan Hamas, hemen yanıt vermedi.[13]
17 Mart 2024'te Hamas'ın İsa'nın saldırıda öldürüldüğünü özel olarak teyit ettiği bildirildi. Öldürüldüğü sırada İsa, savaşta öldürülen en yüksek rütbeli Hamas komutanıydı.[13] İsrail başbakanı Binyamin Netanyahu'nun haberi “İsrail için büyük bir başarı” olarak selamladığı ve “hepsi ölecek, hepsine ulaşacağız” dediği bildirildi.[14]
18 Mart 2024'te Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan İsa'nın ölümünü doğruladı.[15]
26 Mart 2024 tarihinde İsrail Savunma Kuvvetleri İsa'nın ölümünü resmen doğruladı.[16]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c d e Farag, Mona (18 Mart 2024). com/mena/palestine-israel/2024/03/19/who-was-senior-hamas-military-leader-marwan-issa/ "Who was senior Hamas military leader Marwan Issa?"
|url=değerini kontrol edin (yardım). The National. Erişim tarihi: 19 Mart 2024. - ^ a b c d e Alshawabkeh, Lina (17 Ekim 2023). "İsrail Gazze savaşı: Hamas'ın en önde gelen liderleri kimlerdir?". BBC News (İngilizce). 4 Kasım 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ekim 2023.
- ^ a b c d e "Gazze Şeridi'nde Hamas Siyasi Bürosu Seçimleri: Genel Bakış ve Önemi" (PDF). Intelligence and Terrorism Information Center. 22 Şubat 2017. 11 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 11 Aralık 2023.
- ^ a b "Executive Order 13224". state.gov (İngilizce). United States Department of State. 30 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ekim 2023.
- ^ a b "EU adds Hamas military chiefs Mohammed Deif, Marwan Issa to terror blacklist". The Times of Israel. AFP. 8 Aralık 2023. 11 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Kasım 2024.
- ^ a b Halabi, Einav (12 Mart 2024). com/article/r1id4ntt6 "This is Marwan Issa, the wanted man probably killed by Israel"
|url=değerini kontrol edin (yardım). Ynetnews (İngilizce). Erişim tarihi: 17 Mart 2024. - ^ "Report: Marwan Issa Jaabri'nin Yerine Geçecek". Arutz Sheva. 15 Kasım 2012. 18 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ a b c Halabi, Einav (25 Ekim 2023). "Most wanted: Hamas'ın kilit isimleri İsrail'in hedefinde". Ynetnews. 11 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Aralık 2023.
- ^ a b Nakhoul, Samia (1 Aralık 2023). "Insight: Israel's most wanted: the three Hamas leaders in Gaza it aims to kill". Reuters. 11 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Aralık 2023.
- ^ Vasilyeva, Nataliya (11 Mart 2024). "Hamas lideri 'Gölge Adam' İsrail hava saldırısında öldürülmüş olabilir". The Telegraph (İngilizce). ISSN 0307-1235. 29 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2024.
- ^ "Son of Hamas leader Marwan Issa killed in IDF strike". The Jerusalem Post. 28 Aralık 2023. 1 Ekim 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mart 2024.
- ^ Fabian, Emanuel (11 Mart 2024). "IDF, Hamas'ın 3 numarasına yapılan saldırının görüntülerini yayınladı, ancak öldürülüp öldürülmediğinin hala belirsiz olduğunu söyledi". The Times of Israel. 22 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Kasım 2024.
- ^ a b Rasgon, Adam (11 Mart 2024). html "Israel Says It Targeted Marwan Issa, a Top Hamas Leader in Gaza"
|url=değerini kontrol edin (yardım). The New York Times (İngilizce). ISSN 0362-4331. Erişim tarihi: 17 Mart 2024. - ^ "Reports: Bakanlar, Hamas'ın 3 numaralı ismi Mervan İsa'nın başarılı bir şekilde vurulacağına dair işaretler olduğunu söyledi". The Times of Israel. 16 Mart 2024. 19 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Kasım 2024.
- ^ Magid, Jacob (18 Mart 2024). "US confirms Israel killed Hamas no 3 Marwan Issa". The Times of Israel. 18 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mart 2024.
- ^ Fabian, Emanuel (26 Mart 2024). "IDF confirms: Üst düzey Hamas komutanı Marwan Issa bu ayın başlarında hava saldırısında öldürüldü". The Times of Israel. 26 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2024.