Melahat Çağlar
Fatma Melahat Çağlar | |
|---|---|
| Doğum | 1909 Rodos, Osmanlı İmparatorluğu |
| Ölüm | 21 Ağustos 2002 |
| Vatandaşlık |  Türkiye |
| Kariyeri | |
| Dalı | Biyoloji |
| Çalıştığı kurumlar | İstanbul Üniversitesi, Biyoloji Bölümü |
| Doktora öğrencileri | Prof.Dr. Cengiz Kurtonur |
Fatma Melahat Çağlar, (1909, Rodos - 21 Ağustos 2002) Türk mammalog.
Türkiye'deki ilk yarasa (Chiroptera) araştırmalarını yapmıştır. Türkiye'de mammaloji çalışmalarını temellerini atan biliminsanlarındandır ve Türkiye'deki ilk Biyospeleoloji uzmanlarından biridir.
Hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]1909'da Rodos'ta doğdu. Babası, Ömer Lütfi Bey'dir. İlköğrenimini Rodos'ta, orta öğrenimini Erenköy Kız Lisesi'nde yaptı; 1929'da liseden mezun oldu.
Yüksek öğrenim görmek için Türkiye Cumhuriyeti hükûmeti bursuyla Almanya'ya gitti. Bonn ve Berlin üniversitelerinin Tabiiye bölümlerine devam etti. "Bazı Sürüngenlerin Termotaktik Davranışları" başlıklı tezini 1936'da Berlin Üniversitesi'nde tamamlayarak "doktor" unvanı ile mezun olmuştur.
Aynı yıl Türkiye'ye döndü ve İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Antropoloji asistanı olarak göreve bşaladı.[1] 24 Kasım 1937'de ise Hayvanat Enstitüsü asistanlığına tayin oldu.[2] Daha önce derslerini tercüme ettiği Curt Kosswig'in[3] yazdığı Türkiye'deki ilk Türkçe Genel Zooloji kitabı olan eseri Saadet Ergene ile birlikte 1941'de Almanca'dan tercüme etti.
1950'li yılların sonuna doğru mammaloji alanında çalışmalara yöneldi; Türkiye'deki ilk yarasa (Chiroptera) araştırmalarını yaptı. Aynı zamanda Türkiye'deki ilk biyospeleoloji uzmanlarından biri oldu. Ankara Üniversitesi Biyoloji Bölümü'nde kemiriciler üzerinde çalışmakta olan Bahtiye Mursaloğlu ille aynı dönemlerde Türkiye'de mammaloji çalışmalarını temellerini attı.
Melahat Hanım, 24 Ekim 1948'de "eylemsiz doçent",[2] Ocak 1952'de "eylemli doçent" 1965'te "eylemsiz profesör" 1970'te de "eylemli profesör" olarak atandı. 13 Temmuz 1979 tarihinde yaş haddinden emekliğe ayrıldı.[4]
Melahat Çağlar'ın yetiştirdiği doktora öğrencisi Cengiz Kurtonur, Trakya bölgesi kemiricileri (Rodentia) üzerine yaptığı doktora tezini 1972'de tamamladı.
Melahat Çağlar, 2002 yılının Ağustos'unda öldü.[5]
Yayınları
[değiştir | kaynağı değiştir]Melâhat Çağlar Hoca, zaman zaman Alman Mammalog, Prof.Dr. Hermann Kahmann ile birlikte çalışmalar yapmıştır. Yayınlarından bazıları şunlardır:
- Çağlar, M., 1948, Eine neue Haplophtalmus-Art und Bemerkungen über ihre Augen, İ.Ü. Fen Fak. Mec., B, 13: 161-169.
- Çağlar, M., 1954, Mytilus galloprovincialis kabuklarında yaşayan oyucu bir Polydora türü, Hidrobiology Mec., 2: 67-73.
- Çağlar, M., 1957, Fethiye civarının bazı memeli hayvanları hakkında, Biologi, 7: 72-76.
- Çağlar, M., 1961a, Küçük nalburunlu yarasa (Rhinolophus hipposideros) hakkında, Türk Biol. Derg., 11. 11-13.
- Çağlar, M., 1961b, Uzun ayaklı yarasa, Myotis (Leuconoe) capaccinii hakkında, Türk Biol. Derg., 11: 35-37.
- Çağlar, M., 1961c, Türkiye’de bulunduğu tespit edilen bir Myotis türü hakkında. -Myotis e.emerginatus (Geoffroy, 1806), in der europäischen Türkei, İ.Ü. Fen Fak. Mec., B, 26: 107-109.
- Çağlar, M., 1962a, Dryomys nitedula phrygius’un Anadolu’da yeni tespit edilen yaşama yerleri, İ.Ü. Fen Fak. Mec., B, 27: 17-18.
- Çağlar, M., 1962b, Erster Nachweis der Gartenspitzmaus, Crocidura suaveolens mimula Miller 1901, für die Türkei. –Crocidura suaveolens mimula’nın Türkiye’de ilk bulunuşu, İ.Ü. Fen Fak. Mec., B, 27: 25-27.
- Çağlar, M., 1963, Felis caracal schmitzi (Matschie, 1912) in Anatolien. -Felis caracal schmitzi’nin Anadolu’da ilk bulunuşu, İ.Ü. Fen Fak. Mec., B, 28: 51-54.
- Çağlar, M., 1965, Chiropterenfauna der Türkei. -Türkiye’nin Chiroptera favnası, İ.Ü. Fen Fak. Mec., B, 30 (3-4): 125-134.
- Çağlar, M., 1967, Türkiye’nin Gömülgen fare (Microtin)leri, Türk Biol. Derg., 17 (4): 103-118.
- Çağlar, M., 1968, Türkiye’nin Yarasaları I, Türk Biol. Derg., 18 (1): 5-18.
- Çağlar, M., 1969, Türkiye’nin Yarasaları II (Bats of Turkey II), Türk Biol. Derg., 19 (2-4): 88-106.
- Çağlar, M., 1971, Türkiye'nin Köstebek (Talpa) türleri. -Mole (Talpa) species of Turkey, Türk Biyoloji Derg., 21 (1-4): 123-126.
- Kahmann, H. ve Çağlar, M., 1960a, Türkiye'de memeli hayvanlar araştırımı sahasında yeni buluşlar, Türk Biol. Derg., 10 (3): 119-126.
- Kahmann, H. und Çağlar, M., 1960b, Beiträge zur Säugetierkunde der Türkei 1-Fledermaeuse aus der Landschaft Hatay (Eine vorlaeufige Mitteilung), İ.Ü. Fen Fak. Mec., B, 25 (1-2): 1-21+1 pl.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Özen, Ahmet Selçuk (15 Haziran 2001). "TÜRKİYE'DE CUMHURİYETTEN ÖNCE VE SONRA ZOOLOJİ". Journal of Science and Technology of Dumlupınar University (002): 1-10. ISSN 2651-2769. 16 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Aralık 2023.
- ^ a b Özuluğ, O.; Dökümcü, N.; Kaya, N. (1 Haziran 2013). "İstanbul Üniversitesi Zooloji Müzesi'nin Ülkemiz zooloji tarihindeki önemi". Ordu Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi. 3 (1): 69-78. ISSN 2146-6440. 25 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Aralık 2023.
- ^ Sevtap İSHAKOĞLU (1998). "1900-1946 Yılları Arasında Darülfünun ve İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi'nde Botanik, Zooloji ve Jeoloji Eğitimi". Osmanlı Bilimi Araştırmaları. s. 19. 26 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2023.
- ^ İshakoğlu-Kadıoğlu, S., 1998: İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Tarihçesi (1900-1946), İ.Ü. Yay. No: 4106, İstanbul, s. 218-220.
- ^ ""melahat" "vefat" - MİLLİYET GAZETE ARŞİVİ". gazetearsivi.milliyet.com.tr. 24 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2023.