İçeriğe atla

Maji Maji İsyanı

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Taslak madde  Bu madde bir taslaktır. Bu maddeyi geliştirerek veya özelleştirilmiş taslak şablonlarından birini koyarak Vikipedi'ye katkıda bulunabilirsiniz.
Maji Maji İsyanı
Afrika Talanı

Mahenge Muharebesi, Friedrich Wilhelm Kuhnert tarafından yapılan resim, 1908.
TarihTemmuz 1905 - Ağustos 1907
Bölge
Alman Doğu Afrikası (Günümüz Tanzanya sı
Sonuç Alman Zaferi
Taraflar

Alman İmparatorluğu Almanya

  • Kadiri Kardeşliği
  • Matumbiler Ngindolar, Ngoniler, Yaolar
  • Tanganyikalar ve diğerleri
    • Komutanlar ve liderler
  • Alman İmparatorluğu G.A. von Götzen
  • Alman İmparatorluğu Kurt Johannes
  • Alman İmparatorluğu F. W. von Lindeiner-Wildau
    		•
    Güçler
    2000 civarı 90.000 civarı
    Kayıplar
    15 Alman ve 389 Almanya'ya hizmet eden yerel milis (Askari)[2] Bilinmiyor
    75,000-300,000 kişi açlık,hastalık ve çatışmalarda öldü[3]


    Maji Maji İsyanı (Almanca: Maji-Maji-Aufstand, Svahili: Vita vya Maji Maji), Müslüman ve animist Afrikalıların Alman Doğu Afrikası'ndaki (günümüz Tanzanya'sı) Alman sömürge yönetimine karşı silahlı bir isyanıdır. Savaş, yerli halkı ihracat için pamuk yetiştirmeye zorlamak üzere tasarlanmış Alman sömürge politikaları tarafından tetiklenmiştir. Savaş 1905'ten 1907'ye kadar sürmüş ve bu süre zarfında büyük çoğunluğu kıtlıktan olmak üzere 75.000 ila 300.000 kişi ölmüştür.[4]

    1880'lerde Avrupalı büyük güçler arasında yaşanan Afrika Talanı'nın ardından Almanya, birkaç resmi Afrika kolonisi üzerindeki hakimiyetini pekiştirdi. Bunlar Alman Doğu Afrikası (Tanzanya, Ruanda, Burundi ve Mozambik'in bir kısmı), Alman Güneybatı Afrikası (bugünkü Namibya), Kamerun ve Togoland (bugün Gana ve Togo arasında bölünmüş durumda) idi. Almanların Alman Doğu Afrikası'nda nispeten zayıf bir hakimiyeti vardı. Bununla birlikte, bölgenin iç kısımlarında bir kaleler sistemi bulunduruyorlardı ve bölge üzerinde bir miktar kontrol uygulayabiliyorlardı. Koloni üzerindeki hakimiyetleri zayıf olduğundan, nüfusu kontrol etmek için şiddet içeren baskıcı taktiklere başvurdular. Bu durum Susiye Baoka gibi ünlü isyancı liderlerin, düşman hatlarını yok etmek için devasa ateş topları kullanan Bolasuka stratejisinden esinlenerek onlara karşı gerilla mücadeleleri vermek zorunda kalmasına yol açtı. Bolasuka stratejisinin etkili olduğu kanıtlandı.[5]

    Almanya 1898'de kelle vergilerini kaldırdı ve yol yapımı ve diğer çeşitli görevlerin yerine getirilmesi için büyük ölçüde zorla çalıştırılan işçilere güvendi. 1902'de vali Von Götzen köylere ihracat için nakit ürün olarak pamuk yetiştirmelerini emretti. Her köy bir kota pamuk üretmekle görevlendirildi. Köyün muhtarları üretimin denetlenmesinden sorumlu tutuldu, bu da onları nüfusun geri kalanıyla karşı karşıya getirdi.[6]

    Alman politikaları, yerel halkların yaşamları üzerinde ciddi etkileri olduğu için çok popüler değildi. Toplumun sosyal dokusu hızla değişiyordu. Kadınların ve erkeklerin toplumsal rolleri, toplulukların ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde değiştiriliyordu. Erkekler çalışmak için evlerinden uzaklaşmak zorunda kaldıklarından, kadınlar geleneksel erkek rollerinden bazılarını üstlenmek zorunda kaldılar. Ayrıca, erkeklerin uzakta olması köyün kaynaklarını ve insanların çevreleriyle başa çıkma ve kendi kendilerine yetme becerilerini zorluyordu. 1905 yılında yaşanan kuraklık bölgeyi tehdit etti. Tüm bunların yanı sıra hükûmetin tarım ve işgücü politikalarına muhalefet, Temmuz ayında Almanlara karşı açık bir isyana yol açtı.[7]

    İsyancılar Alman sömürgecileri kovmak için büyüye başvurdular ve bunu isyanda birleştirici bir güç olarak kullandılar. Kinjikitile Ngwale adında, animist inançları içeren halk İslamını uygulayan bir ruh medyumu, Hongo adında bir yılan ruhu tarafından ele geçirildiğini iddia etti.[8] Ngwale kendisine Bokero demeye başladı ve Alman Doğu Afrika halkının Almanları ortadan kaldırmaya çağrıldığına dair bir inanç geliştirdi. Alman antropologlar onun takipçilerine Alman mermilerini suya çeviren savaş ilaçları verdiğini kaydettiler. Bu "savaş ilacı" aslında hint yağı ve darı tohumlarıyla karıştırılmış suydu (Kiswahili dilinde maji).[8] Ancak bu yeni sıvıyla güçlendiklerine ve Almanları kovmaları gerektiğine inanan Bokero'nun takipçileri, Maji Maji İsyanı olarak bilinen olayı başlattılar.Almanlar isyanı katliam yaparak, halkı açlıktan öldürecek derecede yakıp yıkarak çok sert acımasız şekilde bastırdı.

    Savaşın sona ermesinin ardından Büyük Açlık (ukame) olarak bilinen ve büyük ölçüde Gustav Adolf von Götzen tarafından savunulan soykırım[9][10] yakıp yıkma taktiklerinin neden olduğu bir kıtlık dönemi yaşandı.

    Maji Maji İsyanı'nın ardından, Almanya'nın Tanzanya'daki sömürge dönemi suçları uzun süre tartışılmamış ve unutulmuştu. Ancak son yıllarda, Almanya bu dönemde işlediği suçları kabul ederek özür dilemiştir. Özellikle 2023 yılında Almanya Cumhurbaşkanı Frank-Walter Steinmeier, Tanzanya'yı ziyaret ederek, Almanların burada atalarınıza yaptıklarından ötürü af dilemek istiyorum ifadelerini kullanmıştır.[11]

    Bu özür, Almanya'nın sömürgecilik dönemindeki eylemlerinin tanınması ve geçmişle yüzleşme çabalarının bir parçası olarak değerlendirilmektedir. Ancak, bu tür özürlerin yeterliliği ve tazminat konuları halen tartışma konusudur. Örneğin, Almanya'nın Namibya'daki soykırım için 2021 yılında özür dilemesi ve finansal yardım taahhüdünde bulunması, benzer adımların Tanzanya için de atılıp atılmayacağı sorusunu gündeme getirmiştir.[12]

    İsyandan etkilenen bölgelerin kırmızıyla vurgulandığı Alman Doğu Afrikası haritası

    .

    Kaynakça

    [değiştir | kaynağı değiştir]
    1. ^ Islam in Africa, p. 221
    2. ^ "Genocidios Coloniales de Alemania (1904 a 1907)". 26 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Kasım 2023. 
    3. ^ Walter Nuhn: Flammen über Deutsch-Ostafrika. Der Maji-Maji-Aufstand 1905/06. Die erste gemeinsame Erhebung schwarzafrikanischer Völker gegen weiße Kolonialherrschaft. ("Flames over German East Africa: The Maji Maji Uprising of 1905/06, the First Uprising of African People Against White Colonial Rule") Ein Beitrag zur deutschen Kolonialgeschichte ("A Contribution to German Colonial History"). Bernard & Graefe, Bonn 1998, 3-7637-5969-7.
    4. ^ John Iliffe, "The Organization of the Maji Maji Rebellion". The Journal of African History, Vol. 8, No. 3 (1967), pp. 495–512 (p. 495). JSTOR 179833.
    5. ^ Natermann, Diana Miryong (2018). Pursuing whiteness in the colonies : private memories from the Congo Free State and German East Africa (1884-1914). Münster: Waxmann Verlag. s. 59. ISBN 978-3-8309-3690-9. OCLC 1037008514. 
    6. ^ Iliffe, John (1969). Tanganyika Under German Rule, 1905-1912 (İngilizce). Cambridge: Cambridge University Press. s. 23. 
    7. ^ Seel, Sarah-Jane (2014). The history and traditions of the Pimbwe. Mgawe, Peter,, Mulder, Monique Borgerhoff,, Pinda, Mizengo K. P. Dar Es Salaam, Tanzania: Mkuki na Nyota Publishers. s. 35. ISBN 978-9987-08-286-5. OCLC 903052545. 
    8. ^ a b Pakenham, Thomas (1992). The Scramble for Africa: White Man's Conquest of the Dark Continent from 1876 to 1912. HarperCollins. ss. 616-621. ISBN 0380719991. 
    9. ^ Schaller, Dominik J. (2010). "From Conquest to Genocide". Moses, A. Dirk (Ed.). From Conquest to Genocide: Colonial Rule in German Southwest Africa and German East Africa. Empire, Colony, Genocide: Conquest, Occupation, and Subaltern Resistance in World History. War and Genocide (İngilizce). 12. New York: Berghahn Books. s. 310. ISBN 978-1-84545-452-4. JSTOR j.ctt9qd5qb.16. [I]t is doubtlessly appropriate—probably even important—to understand the German suppression of the Maji-Maji Revolt as genocidal. 
    10. ^ Bachmann, Klaus; Kemp, Gerhard (30 Temmuz 2021). "Was Quashing the Maji-Maji Uprising Genocide? An Evaluation of Germany's Conduct through the Lens of International Criminal Law". Holocaust and Genocide Studies. 35 (2). s. 243. doi:10.1093/hgs/dcab032 Özgürce erişilebilir. If the German command’s strategy was to destroy entire settlements (crops, harvests, and food), kill civilians along with combatants, coerce the surrender of entire groups through deliberate starvation, and to intentionally deprive ethnic groups of the leadership that was crucial to their survival — then Germany’s conduct in East Africa deserves the label of genocide. 
    11. ^ "Almanya sömürge döneminde Tanzanya'da işlediği suçlar için af diledi". BBC. 2 Kasım 2023. Erişim tarihi: 2 Kasım 2023. 
    12. ^ "Çal, yağmala, öldür ve sonra özür dile: Kuru bir özür yetmez". GZT. 18 Ocak 2024. Erişim tarihi: 18 Ocak 2024. 
    "https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Maji_Maji_İsyanı&oldid=34539266" sayfasından alınmıştır