M4 Sherman

M4 Sherman
Çeşidi	Orta Sınıf Tank
Uyruğu	ABD
Hizmet geçmişi
Hizmet	1942-1955 (ABD)
Kullanıldığı savaşlar	II. Dünya Savaşı, Yunan İç Savaşı, 1948 Arap-İsrail Savaşı, Kore Savaşı, Süveyş Krizi, Küba Devrimi, 1965 Hint Pakistan Savaşı, Altı Gün Savaşı, Nikaragua Devrimi, 1971 Hint Pakistan Savaşı, Yom Kippur Savaşı, 1982 Lübnan Krizi, Lübnan İç Savaşı, İran Irak Savaşı
Üretim tarihi
Tasarlandığı tarih	1940
Üretici	Lima (ABD)
Üretim adedi	48,234
Çeşitleri	M50/51 Super Sherman, Sherman Firefly
Özellikler
Namlu Çapı	75 milimetre
Mürettebat	5 (Komutan, sürücü, yardımcı sürücü, silahçı, yükleyici)
Zırhı	63 mm çelik yan zırh 38 mm
Ana silahı	75 mm M2/M3/M6 tank silahı
Diğer silahları	Browning M2
Motor	Continental R975 C1 400 hp
Boş ağırlık	30 ton
Harekat menzili	193km
Azami hızı	48 km/sa, yolda

M4 Sherman, ABD yapımı II. Dünya Savaşı'nda ABD ordu ve deniz piyade kolordusunun temel tank sınıfı olan orta sınıf tanktır. Adını General William Tecumseh Sherman (Okunuşu: Şörmın)'dan alır. Tankın asıl adı M4 General Sherman'dır ama M4 Sherman diye ünlenmiştir. M4'lerin 1943'e kadar Kanada'da üretilen çeşitlemeleri Grizzly adı ile anılmıştır. SSCB'deki takma adı ise Emça'dır. 50.000'e yakın M4 üretilmiştir.

M4'ler hızlı, hareket kabiliyeti yüksek, ince zırhlı, hafif, güvenilir, üretimi kolay ve ucuz tanklardır. Tasarımı çok basittir ve hızlı bir şekilde üretilebilirler. 75 mm topları zamanındaki diğer tanklara göre güçsüzdür. ABD, Britanya, Sovyet ve Fransız güçleri tarafından kullanılmıştır. M4'lerin birçok türevleri vardır. Jumbo modeli ağır zırha ve yüksek çaplı bir topa sahiptir, DD (Duplex Drive) (Çiftli Sürüş) türevi ise çıkartma görevleri için kullanılmıştır. M4'lerin farklı türevleri çok sayıda üretilmemiştir.

Savaşta en çok Panzer IV tankları ile çarpışmışlardır. Tiger I ve Panther 5 tanklarına karşı etkisiz kalsalar da üretimlerinin kolaylığı ve ucuzluğundan dolayı etkisiz hale getirilen tanklar kısa sürede yenilenmiştir. T-34 tankı ile benzer özellikler gösterirler ancak T-34 geniş paletleri ve daha eğimli zırhı sayesinde M4'ten daha iyi bir tanktır. Standart M4 Sherman tanklarının 75 mm topu çoğu tanka karşı oldukça etkisizdir.

M4'ler II. Dünya Savaşı sonrası uzunca bir dönem birçok ülke tarafından kullanılmıştır. İsrail günümüzde bu tankları temel alan bazı araçlar kullanmaktadır.

M4 tankı II.Dünya Savaşı'nın en çok üretilen tanklarından biridir ancak sayısına oranla başarısı çok düşüktür. Her ne kadar başarılı bir tank olarak gösterilse de aslında M4'ler tank değil panzer yani zırhlı araçtır ve tasarımının amacı tanklarla savaşmak değil, piyadelerin ilerlemesine yardımcı olmak, sığınak yok etmek ve yolları temizlemektir.

Gelişim süreci

M4 Sherman Çiftli Sürüş

M4'ler M3 Lee (Li) tankları temel alınarak tasarlanmıştır. M3 Lee gibi iki adet top yerine üst tarafta bir adet 75 mm'lik topa sahiptir. M4'lerin birçok özel türevleri üretilmiştir, özellikle General Percy Hobart (Persi Hobırt) tarafından Çiftli Sürüş modeli en ilginç tank türevlerinden biridir.

İlk örnekleri 75 mm'lik düşük hızlı bir topa sahipti. Bu top zırh delme yetisine sahip olmasa da yüksek patlayıcılı mermileri ile piyadelere karşı etkili oluyordu. İngilizler M4'lere 17 Pounder (76,2 mm) anti-tank topunu taktılar. Bu çeşitleme M4 Sherman Firefly (Ateş Böceği) adıyla da bilinir. 17 librelik topları Kuzey Afrika'da kendilerini kanıtladılarsa da Amerikan Ordusu kendi Sherman tanklarına bu toplardan taktırmadı. Sonraları M4A1, M4A2, M4A3 türleri 76 mm'lik bir topla donatıldı ve anti-tank kapasiteleri artırıldı. M4A4'ler anti-tank kapasitesi olarak T-34/85 ile eşit seviyedeydi.

Savaştaki rolleri

Gladbach, Almanya

Kanada zırhlı birliğine bağlı M4 Sherman (1944 yaz ayında, Vaucelles kasabasının güneyinde, Calvados)

M4'ler piyadelere destek amaçlı tasarlanmışlardır. Amerikan Genelkurmayı tankları yok etme görevini topçulara, tank avcılarına, anti-tank silahlarına ve uçaklara bırakmıştı. Tanklar sadece piyade destek amaçlı kullanılmalıydı. Aslında bu Alman Blitzkrieg (Yıldırım Savaşı) doktrinin bir taklidiydi. Alman Tiger ve Panther tankları savaşa girince bu doktrine olan inanç zayıfladı ve M4'ler anti-tank görevlerine uygun hale getirildiler.

Savaşları genelde denizde geçtiği için tank savaşlarına pek rastlanmaz. Birkaç çatışma yaşandıysa da M4'ler 1930'lardan kalma Japon tanklarını çok rahat bir şekilde alt etmişlerdir. Hatta M4'lere anti-tank topu takmaya bile gerek duymamışlardır.

Kullanıcılar

• Arjantin
• Avustralya
• Brezilya
• Kanada
• Şili
• Küba
• Danimarka
• Mısır
• Japonya (ele geçirilen tanklar)
• Özgür Fransa
• Almanya (ele geçirilen tanklar)
• Hindistan
• İran
• İsrail
• İtalya (savaş sonrası)
• Lübnan
• Hollanda
• Yeni Zelanda
• Nikaragua
• Pakistan
• Paraguay
• Peru
• Filipinler
• Polonya
• Portekiz
• Çin
• Suudi Arabistan
• Güney Afrika
• Güney Kore
• Japonya (savaş sonrası verilen)
• Sovyetler Birliği
• Türkiye
• ABD
• Uganda
• Birleşik Krallık
• Yugoslavya
• Endonezya

Filmler

• Fury

Not

Wikimedia Commons'ta M4 Sherman ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.