Mükerrem Turgunbayeva
Mükerrem Turgunbayeva (Özbekçe: Mukarram Turgʻunboyeva; 1913–1978) Sovyetler döneminin Özbek koreografı ve dansçısıydı.
Andican iline bağlı Shakhrikhan'da doğan Turgunbayeva, küçük yaşta yetim kaldı ve amcasıyla aynı ailede büyüdü. Büyükannesinin ajansı aracılığıyla dansa ilgi duymaya başladı ve daha sonra Semerkant'taki deneysel tiyatroda oyuncu olarak çalıştı.[1] Performanslarında geleneksel Özbek dansı ve Klasik Batı dansını birleştirerek bunları yan yana sunmuştur. Tanovar dansları gibi birçok geleneksel dans için ürettiği koreografi, diğer performansların değerlendirildiği standart olmaya devam ediyor.[2] 1939'da Özbekistan'daki ilk müzikal tiyatro olan Muqimi'nin kuruluşunda yer aldı ve daha önce 1933'te orada Pakhta (Pamuk) balesinin koreografisini yaptı; ayrıca 1938'de Basmacı Hareketi'ne karşı verilen savaş hakkında Shakhida adlı eseri üzerinde çalıştı.[3] 1957'de Bahor Ensemble'ı kurdu; çağdaş Özbekistan'da hala saygın bir performans sergileyen grup, onu repertuvar eserlerinin çoğunun koreografı olarak görüyor.[2] Çalışmaları sayesinde Özbekistan SSC Halk Sanatçısı olarak adlandırıldı.[4] Taşkent'te Turgunbayeva ve eserlerine adanmış bir müze bulunmaktadır. Koleksiyonları 1920'lerde ve 1930'larda dansa odaklanr ve sergileri, kostümler, posterler ve diğer hatıraların yanı sıra Özbek halk müziği kayıtlarından oluşan bir koleksiyon sunar.[5]
SSCB'nin birçok şehrine ve yurtdışına seyahat etmiştir. Seyahat ettiği ülkeler şunlardır: İran (1942), Çin (1950), Hindistan, Arnavutluk, İtalya, Avusturya (tümü - 1955), Kamboçya, Tayland, Kuzey Kore, Afganistan (tümü - 1956), Libya, Sudan, Fas, Cezayir, Mısır, Tunus (tümü - 1965), Pakistan, Singapur, Malezya, Macaristan (tümü - 1967), Doğu Almanya, Batı Almanya (her ikisi de - 1971), Polonya, Çekoslovakya (her ikisi de - 1972), Bulgaristan (1973), İsveç (1975), Laos, Angola (her ikisi de 1976), Finlandiya, Malta (her ikisi de 1978).
1934-1957'de Özbek Cumhuriyet Bale Okulu'nun öğretmeniydi (1947'den - Özbek Koreografi Okulu, şimdi - Taşkent Devlet Ulusal Dans ve Koreografi Yüksek Okulu). Öğrencileri arasında; G. Izmailova, K. Mirkarimova, Gulnara Mavaeva, Rano Nizamova, Valentina Romanova, Tamara Yunusova, Ravshana Sharipova, Mamur Ergashev, Nasib Madrakhimova, Ugiloy Mukhamedova gibi isimler bulunur.
1953'ten sonra SBKP üyesi olmuştur. Turgunbayeva, Özbek SSC Yüksek Sovyeti'nin üçüncü ila beşinci döneminde vekil olarak görev yaptı.[6]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Sergey Esenin Müzesi. "Mukarram Turgunbayeva Müzesi". muzei-tashkenta.narod.ru. 1 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Kasım 2017.
- ^ a b Tanya Merchant (15 Ağustos 2015). Özbekistan'ın Kadın Müzisyenleri: Avludan Konservatuara. Illinois Üniversitesi Yayınları. ss. 21-. ISBN 978 -0-252-09763-8. 10 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Temmuz 2021.
- ^ Katherine Brisbane; Ravi Chaturvedi; Ramendu Majumdar; Chua Soo Pong; Minoru Tanokura (16 Ağustos 2005). Dünya Çağdaş Tiyatro Ansiklopedisi: Cilt 5: Asya/Pasifik. Routledge. ss. 564-. ISBN 978-1-134-92978-8. 10 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Temmuz 2021.
- ^ price, penelope. "Tashkent – A Night at the Opera". www.uzbekjourneys.com. 9 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Kasım 2017.
- ^ "Mukarram Turgunbayeva Müzesi". eurasia.travel. 1 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Kasım 2017.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 18 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2021.