Lüdmila Alekseyeva
Lüdmila Mihaylovna Alekseyeva (Rusça: Людми́ла Миха́йловна Алексе́ева, Rusça telaffuz: [lʲʊˈdmʲilə ɐlʲɪˈksʲeɪvə], d. 20 Temmuz 1927 — ö. 8 Aralık 2018), Rus yazar, tarihçi ve insan hakları aktivistidir.
Yaşamı ve kariyeri
[değiştir | kaynağı değiştir]Sosyal yardım çalışmaları yapan aktivizm grubu "Moskova Helsinki Watch Group" kurucu üyesidir.[1] Alekseyeva son dönem Sovyet Tarihi konusunda uzman bir isimdi.[2] Strateji-31 protestolarına aktif olarak katılan Lüdmila Alekseyeva 20 Temmuz 1927'de Yevpatorya, Kırım Özerk Bölgesi, Sovyetler Birliği'nde doğmuştur.
Moskova Devlet Üniversitesi Tarih Bölümü'nden mezun oldu ve tarih öğretmenliği yaptı. 1960’larda Sovyetler Birliği’nde muhalif hareketin önemli bir üyesi olarak tanındı ve 1976’da Moskova Helsinki Grubu’nu kurdu. Bu grup, Sovyetler Birliği’nin Helsinki Nihai Senedi kapsamında üstlendiği insan hakları taahhütlerini denetlemek amacıyla faaliyet gösterdi. Aktivizmi nedeniyle 1977’de sürgün edilen Alekseyeva, ABD’ye yerleşerek mücadelesine devam etti.[3]
Sovyetler Birliği'nin dağılmasının ardından 1993'te Rusya’ya dönen Alekseyeva, 1996 yılında Moskova Helsinki Grubu’nun liderliğini yeniden üstlendi ve özellikle Vladimir Putin yönetiminde artan baskılara karşı mücadele etti. Politik baskılar, Çeçenistan savaşları ve sivil toplum üzerindeki kısıtlamalar gibi konularda çalışmalar yürüttü.[4] Protesto gösterilerine katılması ve gözaltına alınması, onun sarsılmaz adanmışlığını sembolize etti. Uluslararası alanda birçok ödül alan Alekseyeva, insan haklarını savunma konusundaki kararlılığıyla tanınır. Mirası, insan hakları savunucuları için hâlâ ilham kaynağı olmaya devam ediyor.[5]
Ölümü
[değiştir | kaynağı değiştir]Rus aktivist, yazar ve tarihçi Lüdmila Alekseyeva 8 Aralık 2018'de Moskova'da 91 yaşında ölmüştür.[6]
Kazandığı ödüller
[değiştir | kaynağı değiştir]Lüdmila Alekseyeva insan hakları alanındaki çalışmalarından dolayı şu ödül ve armağanlara layık görüldü:
- 2004 - Olof Palme Ödülü[7]
- 2005 - Rusya Yahudi Toplulukları Federasyonu Yılın Kişisi Ödülü[8]
- 2007 - Fransız Onur Nişanı (Ordre National de la Légion d'honneur)[9]
- 2009 - Federal Almanya Cumhuriyeti Liyakat Nişanı (Großes Verdienstkreuz der Bundesrepublik Deutschland)[10]
- 2009 - Sakharov Düşünce Özgürlüğü Ödülü[11]
- 2012 - Terra Mariana Haçı Nişanı (3. sınıf)[12]
- 2015 - Václav Havel İnsan Hakları Ödülü[10]
- 2017 - Rusya Federasyonu Devlet Ödülü[13]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ New politics. New Politics Associates. 1989. s. 133. 15 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Aralık 2018.
- ^ Maria Danilova (June 15, 2004), Lyudmila Alexeyeva Speaks Her Mind 5 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. The St. Petersburg Times. Issue #977 (45).
- ^ "Lyudmila Alekseyeva: Değişimin Temsilcisi". 28 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Kasım 2024.
- ^ "Ruslar insan hakları ödülü kazandı". 8 Mart 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Kasım 2024.
- ^ "Ludmila Mihaylovna Alekseeva'ya Bir Anma". 5 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Kasım 2024.
- ^ "В Москве умерла правозащитница Людмила Алексеева". BBC Russian Cervice. 8 Aralık 2018. 9 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Aralık 2018.
- ^ "Prize recipients". 7 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Aralık 2024.
- ^ "Страница не найдена!". 4 Temmuz 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Aralık 2024.
- ^ "Légion d'Honneur pour Lioudmila Alexeeva, critique de Poutine". 8 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Aralık 2024.
- ^ a b "Russia's oldest human rights activist is awarded Vaclav Havel Prize". 27 Kasım 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Aralık 2024.
- ^ "Sakharov İfade Özgürlüğü Ödülü Üç Rus Aydına Verildi". Erişim tarihi: 5 Aralık 2024.
- ^ "The Republic of Estonia honours 99 people with decorations on the eve of Independence Day". Erişim tarihi: 5 Aralık 2024.
- ^ "Подписан Указ о присуждении премий за достижения в области правозащиты и благотворительности". 12 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Aralık 2024.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]
- Lyudmila Alexeyeva's blog on LiveJournal
- The Alexeyeva File, National Security Archive Electronic Briefing Book, 20 July 20121 Mart 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Schepp, Matthias (4 Haziran 2010). "Rights in Russia: Putin pushes new law to curtail opposition". Der Spiegel. 4 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Aralık 2018.
- IMDb'de Alexeyeva in the 2011 four-part British documentary television series Putin, Russia and the West
  | Bir Rus'un biyografisi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
- Rus taslakları
- 1927 doğumlular
- 2018 yılında ölenler
- 20. yüzyıl Rus yazarları
- 21. yüzyıl Rus yazarları
- 20. yüzyıl Rus tarihçileri
- 21. yüzyıl Rus tarihçileri
- İnsan hakları aktivistleri
- Olof Palme Ödülü sahipleri
- Légion d'honneur sahipleri
- Moskova Devlet Üniversitesinde öğrenim görenler
- Almanya Federal Cumhuriyeti Liyakat Nişanı sahipleri
- Saharov Düşünce Özgürlüğü Ödülü sahipleri
- Václav Havel İnsan Hakları Ödülü