İçeriğe atla

Anadolu hiyeroglifleri

Vikipedi, özgür ansiklopedi
(Luvi hiyeroglifleri sayfasından yönlendirildi)
Anadolu hiyeroglifleri
TürLogografik
Diller(Major languages using the writing system)
DönemTunç Çağı
ISO 15924,
Bu sayfa UFA fonetik Unicode semboller içerir. Doğru bir görüntüleme desteğiniz bulunmadığı takdirde, soru işaretleri, kutular veya diğer Unicode karakterleri görebilirsiniz. IPA sembolleri ile ilgili rehberi okumak için, bakınız Yardım:IPA.

Anadolu hiyeroglifleri, yaklaşık 500 işaretten oluşan bir logografik yazı biçimi. Önceleri Hitit hiyeroglifleri olarak biliniyorlardı fakat kullanıldığı dilin Hititçe değil Luvice olduğu kanıtlandı ve ardından bazı İngilizce kaynaklarda Luvi hiyeroglifi olarak anılmaya başlandı. Son zamanlarda ise bu yazı sistemi kullanılarak daha başka dillerde yazılmış yazıtlar ortaya çıkınca bu tanım yerine, coğrafyayı işaret edecek şekilde "Anadolu Hiyeroglifi" kullanımı kabul görmeye başladı. Tipolojik olarak Mısır hiyeroglifleri'ne benzeseler de grafiksel olarak bir ilişkileri yoktur. Mısır hiyeroglifleri'ne benzer bir şekilde bu Hiyeroglif yazı biçiminin de kutsal bir rol oynadığı kesinlik kazanmamıştır. Hitit çivi yazısı ile kanıtlanabilir bir bağlantısı yoktur.

Anadolu hiyerogliflerinin coğrafi dağılımı. Kalın çizgiler, buluntu yoğunluğunun en fazla olduğu bölgeyi temsil ediyor.

Anadolu hiyeroglifinin kullanımı, Anadolu’da ve modern Suriye’de MÖ ilk bin yılın başlarında görülür. En eski örnekler kişisel mühürlerde ortaya çıkar, ancak bunlar yalnızca isimlerden, başlıklardan ve uğurlu işaretlerden oluşur ve dili temsil ettikleri kesin değildir. Asıl metinlerin çoğu taş üzerinde anıtsal yazıtlar olarak bulunur, ancak kurşun şeritler üzerinde birkaç belge de günümüze dek ulaşabilmiştir.

Luvice yazılmış ilk yazıtlar Geç Tunç Çağı’na, MÖ 14 ila 13. yüzyıl arasına tarihlendirilir. İki yüzyıl boyunca seyrek kullanımının ardından hiyeroglifler erken Demir Çağı'nda, MÖ 10. - 8. yüzyıllar arası yeniden görülür. MÖ 7. yüzyılın başlarında, Anadolu hiyeroglif yazı sistemi, 700 yıl boyunca kullanıldıktan sonra, diğer alfabetik yazı sistemleri ile rekabet edemeyerek unutuldu.

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]

Wikimedia Commons'ta Anatolian hieroglyphs ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur