İçeriğe atla

Llangollen Hanımları

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Llangollen Hanımları
Eleanor Butler ve Sarah Ponsonby
Rt. Hon. Lady Eleanor Butler & Miss Ponsonby'nin portresi. 'The Ladies of Llangollen'
DoğumEleanor Butler (1739) ve Sarah Ponsonby (1755)
ÖlümEleanor Butler (1829) ve Sarah Ponsonby (1831)
Tanınma nedeniİlişkileri çağdaşlarını skandala sürükleyen ve büyüleyen üst sınıfa mensup iki İrlandalı

Llangollen Hanımları ('The Ladies of Llangollen'), olarak anılan Eleanor Butler (1739–1829) ve Sarah Ponsonby (1755–1831), ilişkileri çağdaşlarını skandala sürükleyen ve büyüleyen üst sınıfa mensup iki İrlandalı kadındır.[1] Çift, geleneksel evliliklerin sosyal baskılarından kaçmak için İrlanda'dan ayrıldıktan sonra 1780'de Kuzey Galler, Llangollen'deki gotik bir eve taşındı. Yıllar boyunca çok sayıda seçkin ziyaretçi onları ziyaret etti. Konuklar arasında Shelley, Byron, Wellington ve Wordsworth vardı. Wordsworth onlar hakkında bir sone yazmıştır.

Erken dönem

[değiştir | kaynağı değiştir]

Eleanor Charlotte Butler (11 Mayıs 1739 - 2 Haziran 1829), de jure 16. Ormonde Kontu Walter Butler ve Eleanor Morres'in kızı olarak Butler ailesinin bir üyesiydi. Kilkenny Kalesinde ikameti olan ailesi, onu aşırı eğitimli bir kitap kurdu olarak görüyordu. Fransa'da bir manastırda eğitim gördü ve böylece Fransızca öğrendi.

Sarah Ponsonby (1755 - 9 Aralık 1831) çocukken öksüz kaldı ve Woodstock, County Kilkenny'de akrabalarıyla yaşadı. Chambré Brabazon Ponsonby ve Louisa Lyons'un kızı, Bessborough'nun 3. Kontu Frederick Ponsonby'nin ikinci kuzeniydi ve bu nedenle, bir zamanlar kızı Leydi Caroline Lamb'in ikinci kuzeniydi.[a]

Aileleri birbirinden 15 mil (25 km) uzakta yaşamıştır. İki kadın 1768'de tanıştı ve kısa sürede yakınlaştı. Yıllar boyunca, özel bir kırsal inziva yeri için bir plan formüle ettiler. Birlikte alışılmadık bir hayat yaşamak onların hayaliydi.

  • Sarah Ponsonby ve Lady Eleanor Butler kütüphanelerinde
    Sarah Ponsonby ve Lady Eleanor Butler kütüphanelerinde
  • Llangollen Hanımlarının Portresi 1819
    Llangollen Hanımlarının Portresi 1819
  • Plas Newydd'in oymalı meşe sundurması
    Plas Newydd'in oymalı meşe sundurması

Galler evi

[değiştir | kaynağı değiştir]
Plas Newydd, Llangollen yakınında, 1840

İstenmeyen evliliklere zorlanma olasılığıyla yüzleşmek yerine, Nisan 1778'de County Kilkenny'den birlikte ayrıldılar. Aileleri onları buldu ve zorla planlarından vazgeçirmeye çalıştı ama işe yaramadı.[3] Galler'e taşındılar ve ardından hayatının geri kalanında onlarla birlikte yaşayan ve onlar için çalışan Sarah'nın hizmetkarı Mary Caryll'i çağırdılar. Önce Mary öldü ve üçü de aynı mezar taşına sahip aynı arsaya gömüldü.[4][5]

Planlarını uygulamaya koyarak, Galler kırsalında pitoresk bir tura çıktılar ve sonunda Kuzey Galler'e yerleştiler. İlk olarak Llangollen köyünde kiralık bir evde yaşarken, 1780'de köyün hemen dışında Plas Newydd veya "yeni malikane" adını verdikleri küçük bir kulübeye taşındılar.[6] Hoşgörüsüz akrabalardan yalnızca mütevazı bir gelire ve nihayetinde bir sivil emekli maaşına güvenebilmelerine rağmen kendi tasarladıkları sistemlere göre yaşamaya devam ettiler. Galli meşe paneller, sivri kemerler, vitray pencereler ve birçok misafirini ağırladıkları geniş bir kütüphane ile Plas Newydd'i Gotik tarzda "geliştirdiler".[5] Bir bahçıvan, bir uşak ve iki hizmetçi tuttular. Bu, önemli bir borca yol açtı ve arkadaşlarının cömertliğine güvenmek zorunda kaldılar.[3]

Tanınma ve şöhret

[değiştir | kaynağı değiştir]

Zamanlarını bir dizi arkadaş ve meraklı ziyaretçiyi ağırlamaya, kapsamlı yazışmalara, özel edebiyat ve dil çalışmalarına ve mülklerini geliştirmeye adadılar. Yıllar geçtikçe dairesel bir taş mandıra eklediler ve görkemli bir bahçe yaptılar. Eleanor, aktivitelerinin bir günlüğünü tuttu. Llangollen halkı onlardan basitçe "hanımlar" olarak bahsetti.[3]

Birkaç yıl sonra, hayatları dış dünyanın ilgisini çekti.[1] Evleri, Anna Seward,[5] Robert Southey,[4] William Wordsworth,[4] Percy Shelley,[4] Lord Byron[4] ve Sir Walter Scott gibi yazarlar da dahil olmak üzere Dublin ve Londra arasında seyahat eden ziyaretçiler için bir sığınak haline geldi,[4] aynı zamanda askeri lider Wellington Dükü[4] ve sanayici Josiah Wedgwood;[4] Ponsonby olarak dünyaya gelen aristokrat romancı Lady Caroline Lamb[4] da ziyarete geldi. Yorkshire'dan Anne Lister çifti ziyaret etti ve muhtemelen kendi sevgilisiyle gayri resmi olarak evlenmek için ilişkilerinden ilham aldı.[7] Kıta Avrupası'ndan gezginler bile çifti duymuş ve onları ziyarete gelmişlerdi, örneğin Alman asilzade ve peyzaj tasarımcısı Prens Hermann von Pückler-Muskau onlar hakkında hayranlıkla yazmıştı.[3]

Hanımlar Britanya'nın her yerinde biliniyordu, ancak "çok da heyecan verici olmayan bir yaşam" sürdükleri söylendi.[8] Kraliçe Charlotte kulübelerini görmek istedi ve Kral III. George'u onlara emekli maaşı vermeye ikna etti. Sonunda aileleri onlara müsamaha gösterdi.

Kişisel hayat

[değiştir | kaynağı değiştir]

Butler ve Ponsonby 50 yıl birlikte yaşadılar. Kitapları ve cam eşyaları her iki baş harfi de taşıyordu ve mektupları ortaklaşa imzalanıyordu. Hayatlarının sonuna doğru ikisi de siyah binicilik kıfayetleri ve erkek silindir şapkaları giymişlerdi; bazı ziyaretçiler bunun eksantrik ve modası geçmiş olduğunu düşündü - özellikle de saç pudrası - ama komşular kıyafetlerin dışarıda yaşamak için pratik olduğunu düşündüler.[4][5]

Hayatları boyunca ve sonrasında cinsel bir ilişki içinde olduklarına dair söylentiler ortalıkta dolaşıyordu.[9] 1791'de bir dergi onları anlattı ve cinsel bir ilişki içinde olduklarını ima etti.[4] Patricia Hampl'a göre, bu fikir karşısında dehşete düştüler ve derginin karakterizasyonuna, dergiyi iftira nedeniyle dava etme olasılığı konusunda Edmund Burke'e danışacak kadar itiraz ettiler.[4]

Çağdaşı olan Anne Lister'in yazılarının tam tersine, kapsamlı yazışmalarında veya günlüklerinde cinsel bir ilişkiye işaret eden hiçbir şey yoktur.[5] Bazıları, Butler ve Ponsonby'nin ilişkisinin bir Boston evliliği veya birlikte yaşamayı seçen ve "evlilik benzeri ilişkiler" yaşayan iki kadın arasındaki romantik bir ilişki olduğunu düşünmektedir.[7] Diğerleri, ikisinin cinsel olmayan romantik bir arkadaşlığı olduğu sonucuna varmaktadır.[9] Norena Shopland, eşcinsel ilişkileri romantik bir arkadaşlıktan ayırmak için tasarlanan modern tutumların, onların cinsel bir ilişkisi olduğunu gösterdiğini söylemektedir.[10] Fiona Brideoake'a göre queer tanımı, özellikle de queerlik geniş bir kavram olduğu ve önemli ölçüde tipiklikten farkıyla tanımlandığı için anakronik ve spesifik lezbiyen etiketinden daha uygundur.[5] Brideoake, ilişkilerinin diğer insanlar tarafından, oluşturamadıkları ilişkilerin yasını tutmanın bir biçimi olarak kutlandığını yazmaktadır.[5]

Coyle, evcil köpeklerinin ardıllarına "Sapfo" adının verildiğini anlatmaktadır.[9]

Ölüm ve miras

[değiştir | kaynağı değiştir]
St Collen mezarlığındaki anıt

Mary Caryll 22 Kasım 1809'da öldü. Eleanor Butler, 2 Haziran 1829'da 90 yaşında öldü. Sarah Ponsonby iki yıl sonra 9 Aralık 1831'de 76 yaşında öldü. Hepsi birlikte Llangollen'deki St Collen Kilisesi'ne gömüldü.[4] Plas Newydd şimdi Denbighshire İlçe Meclisi tarafından yönetilen bir müzedir.

Plas Newydd yakınlarındaki Butler's Hill, adını Eleanor Butler'ın onuruna almıştır. Llangollen'deki Mill Caddesi'nde Grade II koruma altındaki bir bina olan Ponsonby Arms halk evi,[11] adını Sarah Ponsonby'den aldığını iddia ediyor.[12]

Popüler kültür

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Wordsworth, "To the Lady E.B and the Hon. Miss P" adında onlar hakkında bir sone yazdı.[5]
  • Anna Seward, onları "chaste provinciality" ile ilişkilendirdiği 1796 tarihli "Llangollen Vale" şiirinde onlar hakkında yazdı.[5]
  • Hanımlar, öncü kadın doktor ve yazar Mary Gordon tarafından yazılan ve ilk olarak 1936'da Leonard ve Virginia Woolf tarafından Hogarth Press'te yayınlanan "ince örtülü biyografik roman" olan "Chase of the Wild Goose"'de yer aldı. Kitap yeniden basıldı ve The Llangollen Ladies: The Story of Lady Eleanor Butler and Miss Sarah Ponsonby, Known as the Ladies of Llangollen olarak yeniden adlandırıldı. Gordon, 1934'teki bir ziyaret sırasında Plas Newydd'de kadınların hayaletlerini gördüğünü iddia ediyor ve bu da ona hayatlarını öğrenmesi için ilham verdi.[13] Gordon, kitabın "The Ladies Meet Me" adlı son bölümünde anlattığı gibi, kendisinin Butler ve Ponsonby'nin "manevi soyundan" olduğuna inandı[5] ve onları modernist kadın akademisyenlerin, profesyonellerin feminist ataları olarak selamladı ve "birlikte yaşamayı tercih eden arkadaşlar" olarak niteledi.
  • Hanımların hikâyesi (hayalet hikâyeleriyle birlikte), Ken Summers tarafından yazılan Queer Hauntings: True Tales of Gay and Lesbian Ghosts adlı 2009 kitabının bir bölümünde anlatılıyor.[14]
  • Nisan 2011'de, 2010 tarihli Medeni Ortaklık ve Birlikte Yaşama Sahiplerinin Belirli Hak ve Yükümlülükleri Yasası kapsamında ilk İrlanda sivil birlikteliklerinin gerçekleştiği ay, İrlanda devlet kanalı RTÉ, Eleanor Butler ve Sarah Ponsonby'nin hayatları hakkında An Extraordinary Affair başlıklı 45 dakikalık bir radyo belgeseli yayımladı. İrlanda'nın ilk açık lezbiyen çifti olup olmadıklarını sordu.[8]
  • 2014 yılında, Llangollen, the Ladies ve Plas Newydd, BBC mülk satın alma dizisi Escape to the Country, dizi 22, bölüm 21, Kuzey Galler'in giriş sekansında yer aldı (ABD'de Netflix aracılığıyla çevrimiçi olarak izlenebilir).[15]
  • Şubat 2016'da, Llangollen Hanımları, Amerika Birleşik Devletleri'nde Travel Channel'da yayımlanan Mysteries at the Castle'ın 3. dizi bölümünde yer aldı.[16]
  • Şubat 2020'de, Hanımların cenaze yeri ve anıtı, Llangollen'deki St Collen Kilisesi'nde LGBT Tarih Ayı için özel bir ayinle kutsandı. Hanımların mirasına bir övgü, Ian Shaw tarafından müzikle verildi.[17]

Açıklayıcı notlar

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ Diğer kaynaklardan alıntılar gösterir, özellikle bakınız Gentleman's Magazine, 1829.[2]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ a b Mavor, Elizabeth (1971). The Ladies of Llangollen. Harmondsworth, UK: Penguin Books. 
  2. ^ "Miss Sarah Ponsonby". The Ladies of Llangollen. 6 Ağustos 2011. 11 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  3. ^ a b c d Dixon, Anne Campbell (4 Mayıs 2002). "Wales: A tale of two ladies ahead of their time". The Daily Telegraph. 30 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Nisan 2016. 
  4. ^ a b c d e f g h i j k l m Hampl, Patricia (April 2018). "The Ladies Who Were Famous for Wanting to Be Left Alone". Longreads (İngilizce). 20 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2018. 
  5. ^ a b c d e f g h i j Brideoake, Fiona (2004). ""Extraordinary Female Affection": The Ladies of Llangollen and the Endurance of Queer Community". Romanticism on the Net (İngilizce), 36–37. doi:10.7202/011141ar. ISSN 1467-1255. 20 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Kasım 2022. 
  6. ^ "Llangollen". Google Maps. 20 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Temmuz 2017. 
  7. ^ a b Feminist Frontiers. 8th. Boston, USA: McGraw Hill. 2008. s. 391. ISBN 978-0-07340-430-1. 
  8. ^ a b O'Donnell, Leeanne (30 Nisan 2011). "An Extraordinary Affair". RTÉ Radio 1. Doc on One. 27 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  9. ^ a b c Coyle, Eugene (2015). "LIFESTYLES: THE IRISH LADIES OF LLANGOLLEN: 'the two most celebrated virgins in Europe'". History Ireland. 23 (6). ss. 18-20. ISSN 0791-8224. JSTOR 43598746. 20 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Kasım 2022. 
  10. ^ Shopland, Norena (2017). "Extraordinary Female Affection". Forbidden Lives: LGBT stories from Wales. Seren Books. 
  11. ^ "The Ponsonby Arms PH, Llangollen, Denbighshire". britishlistedbuildings.co.uk. 24 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Temmuz 2017. 
  12. ^ "The Ponsonby Arms". ponsonbyarmsllangollen.co.uk. 28 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  13. ^ Gordon, Mary (29 Temmuz 2017). The Llangollen Ladies: The Story of Lady Eleanor Butler and Miss Sarah Ponsonby, Known as the Ladies of Llangollen. John Jones. ISBN 9781871083910. 
  14. ^ Summers, Ken (18 Eylül 2009). Queer Hauntings: True Tales of Gay & Lesbian Ghosts. Lethe Press. ISBN 978-1590212394. 
  15. ^ "Escape to the Country Collection". Netflix. 30 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Haziran 2017. 
  16. ^ "Mysteries at the Castle - Prince's Plight, Mad King Ludwig, Falling for Love". Travel Channel. 2 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Temmuz 2017. 
  17. ^ "Celebration of Diversity". newsfromwales.co.uk. 1 Şubat 2020. 30 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Temmuz 2020. 

İleri okumalar

[değiştir | kaynağı değiştir]

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
Wikimedia Commons'ta Llangollen Hanımları ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Llangollen_Hanımları&oldid=32919963" sayfasından alınmıştır