Liyakat Madalyası (Amerika Birleşik Devletleri)
Liyakat Madalyası | |
---|---|
Amerika Birleşik Devletleri başkanı tarafından verilir | |
Ülke | ABD |
Tür | Tek dereceli nişan |
Olası Hak Sahipleri | Amerika Birleşik Devletleri ve müttefik ülkelerin sivilleri |
Gerekçe | İkinci Dünya Savaşı sırasında olağanüstü hizmetlerin yerine getirilmesinde istisnai derecede üstün davranış |
Durum | Artık verilmiyor |
İstatistikler | |
Kuruluş | 20 Temmuz 1942[1] |
İlk Verilişi | 28 Mart 1944[2] |
Son Verilişi | 1952 |
Öncelik | |
Üst | Yok (Verildiği tarihte) |
Ast | Özgürlük Madalyası |
Madalyanın kurdele çubuğu |
Liyakat Madalyası (İngilizce: Medal for Merit), verildiği dönemde Amerika Birleşik Devletleri'nin en yüksek sivil nişanıydı. Amerika Birleşik Devletleri başkanı tarafından, "8 Eylül 1939'da Başkan tarafından acil durum ilan edilmesinden bu yana" savaş çabalarında "olağanüstü hizmetlerin yerine getirilmesinde olağanüstü liyakatli davranışlarıyla kendilerini gösteren" sivillere verilirdi. Yabancı uluslardan sivillere verilen ödüller, "yalnızca Birleşmiş Milletlerin savaş çabalarını ilerletmek için istisnai derecede faziletli veya cesur eylem veya eylemlerin performansı için" uygun görülmüştür.[1]
Madalya altın kaplama bronz ve mineden yapılmıştır ve bir kurdeleyle sol göğse takılır.[3]
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Liyakat Madalyası 77-671 sayılı Kamu Yasası ile oluşturulmuş ve 24 Aralık 1942 tarihli 9286 sayılı İcra Emri - Liyakat Madalyası ile ödüllendirilmesi kodlanmış, daha sonra 27 Mayıs 1947 tarihli 9857A sayılı İcra Emri ile değiştirilmiş ve yeniden düzenlenmiştir. İkinci Dünya Savaşı sırasında oluşturulan ve "Birleşmiş Milletler ve diğer dost yabancı ülkelerin ortak bildirisi altında savaşı sürdüren ulusların sivillerine" verilen madalya, 1952 yılından bu yana verilmemiştir.[3]
İlk madalyalar 28 Mart 1944 tarihinde John Garand ve Albert Hoyt Taylor'a verilmiştir.[2]
Liyakat Madalyası şu anda ABD sivil nişanlarının öncelik sırasına göre yedinci sırada, Gümüş Can Kurtarma Madalyası'nın altında ve Ulusal İstihbarat Üstün Hizmet Madalyası'nın üstünde yer almaktadır.[4]
Yabancı uluslardan siviller, Müttefiklerin Mihver Güçlere karşı savaş çabalarını ilerletmek için istisnai derecede faziletli veya cesur bir eylem veya eylemler gerçekleştirdikleri için bu ödülü alabilirlerdi. Bu madalyayı alan ve Amerikan vatandaşı olmayan ilk kişi 12 Ocak 1946'da İkinci Dünya Savaşı'nda İngiliz Hükûmeti Kod ve Şifre Okulu Müdürü Sir Edward Wilfred Harry Travis olmuştur. Madalyayı alan bir sonraki yabancı sivil ise İkinci Dünya Savaşı sırasında Belçika Union Minière du Haut Katanga'nın direktörü olan Edgar Sengier olmuştur. Sengier 9 Nisan 1946 tarihinde Liyakat Madalyası ile ödüllendirilmiştir.[5] Madalyayı alan bir sonraki yabancı sivil ise Kasım 1946'da Kanadalı casus William Stephenson oldu. Stephenson İkinci Dünya Savaşı sırasında "Intrepid" kod adını kullanmıştır.[6] Bazı yazarlar Stephenson'ın hayali karakter "James Bond"un gerçek hayattaki ilham kaynaklarından biri olduğunu düşünmektedir. Bir diğer ödül sahibi ise, İngiltere'de radarın öncülerinden olan Sir Robert Watson-Watt'tır. Watt, İngiltere'nin dört bir yanında radar istasyonları zinciri kurarak Kraliyet Hava Kuvvetlerinin gelen Alman uçakları hakkında önceden bilgi sahibi olmasını sağlamış ve 1940 Britanya Muharebesi'nin kazanılmasında etkili olmuştur. Japonya'nın Pearl Harbor'a saldırmasının ardından hava savunması konusunda danışmanlık yapmak üzere 1941'de ABD'ye gönderildi. Kendisine 1946 yılında ABD Liyakat Madalyası verildi.
Teklif edilen tüm ödüller, başkan tarafından atanan ve biri kurul başkanı olarak görevlendirilen üç üyeden oluşan Liyakat Madalyası Kurulu tarafından değerlendirilmiştir. Bu madalya, düşmanlıkların sona ermesinden sonra (31 Aralık 1946 tarihli ve 2714 sayılı Bildiri ile ilan edildiği üzere) İkinci Dünya Savaşı'nın yürütülmesine ilişkin herhangi bir eylem için verilemez ve 30 Aralık 1946'dan sonra bu tür hizmetler için bu ödül için hiçbir teklif sunulamaz. Bu türdeki son madalya uzun bir gecikmeden sonra 1952 yılında verilmiştir.
Önemli sahipleri
[değiştir | kaynağı değiştir]- Dean Acheson (30 Haziran 1947)[7]
- Leason Adams (1948)[8]
- Ernest Lawrence (1946)
- Homer Burton Adkins
- James Gilbert Baker (1948)
- Chester Barnard
- Irving Berlin (1945)
- Barnett R. Brickner (1947)
- Vannevar Bush (27 Mayıs 1948)
- G. Edward Buxton Jr. (30 Kasım 1946)
- Samuel H. Caldwell
- Arthur Compton (12 Ocak 1946)
- James B. Conant (27 Mayıs 1948)
- Granville Conway (16 Temmuz 1947)
- Albert De Vleeschauwer
- Joseph Desch (16 Temmuz 1947)
- Lee Alvin DuBridge (2 Şubat 1948)[9]
- Louis G. Dunn (21 Mart 1949)[10]
- John R. Dunning (1946)
- William F. Durand (1946)[11]
- Enrico Fermi (1946)
- Alexander Fleming[12]
- Howard Florey (1948)[13]
- William Alfred Fowler (2 Şubat 1948)[9]
- Edwin Broun Fred (1945)
- William F. Friedman (1946)
- Jack Frye (18 Aralık 1946)
- John C. Garand (28 Mart 1944)[2]
- Ivan A. Getting
- David T. Griggs (15 Nisan 1946)[14]
- Leroy Randle Grumman (1948)
- Gaylord P. Harnwell
- W. Averell Harriman (1946)
- Clarence N. Hickman (1948)[15]
- J. Edgar Hoover (8 Mart 1946)
- Bob Hope
- Cordell Hull (15 Nisan 1947)
- Jerome Clarke Hunsaker (1946)
- Frederick Vinton Hunt
- Mary Shotwell Ingraham (1946)[16][17]
- Robert H. Jackson (7 Şubat 1947)[18]
- Louis Johnson (1 Ekim 1947)
- Eric Johnston (1947)
- Al Jolson (1950)
- Ben Kanahele (1941)[19]
- Paul E. Klopsteg (1948)
- Edward F. Knipling (1947)
- Frank Knox (31 Mayıs 1945)
- Julius A. Krug (1 Mayıs 1946)
- William L. Langer (18 Temmuz 1946)
- Charles Christian Lauritsen (1948)
- George William Lewis (1948)
- Alfred Lee Loomis
- William L. Marbury Jr. (geç 1940'lar)
- Max Mason (2 Şubat 1948)[9]
- Thomas B. McCabe (1946)
- Paul V. McNutt (27 Kasım 1946)
- George W. Merck (1946)
- Clark B. Millikan (21 Mart 1949)[10]
- Robert A. Millikan (21 Mart 1949)[10]
- Raymond D. Mindlin
- Henry Morgenthau Jr. (12 Aralık 1945)
- Philip McCord Morse (Aralık 1946)
- William Beverly Murphy (1946)
- Dillon S. Myer[20]
- David K. Niles (20 Ağustos 1947)
- Brian O'Brien
- J. Robert Oppenheimer (1946)
- Linus Carl Pauling (2 Şubat 1948)[9]
- William D. Pawley (13 Mayıs 1946)
- Howard C. Petersen (1947)
- Byron Price (15 Ocak 1946)
- I. I. Rabi (1948)
- Eddie Rickenbacker
- Richard B. Roberts (1947)[21]
- Donald Roebling (1948)
- Samuel I. Rosenman (24 Ocak 1946)
- Leonard Rowntree (1946)
- Edgar Sengier (9 Nisan 1946)
- James Augustine Shannon (1948)
- William Shockley (1946)
- Cyril Stanley Smith
- John Wesley Snyder (14 Mayıs 1947)
- William Stephenson (1946)
- Herbert Bayard Swope (1947)
- Myron C. Taylor (20 Aralık 1948)
- Albert Hoyt Taylor (28 Mart 1944)[2]
- Frederick Emmons Terman
- Charles Allen Thomas (30 Ocak 1946)
- Sir Edward Wilfred Harry Travis (12 Ocak 1946)
- Juan T. Trippe (27 Eylül 1946)
- Fred M. Vinson (3 Ekim 1947)
- Theodore von Kármán (1946)
- John von Neumann (1947)
- Sir Robert Watson-Watt (1946)
- Thomas J. Watson Sr. (19 Mayıs 1947)[22]
- Sidney James Weinberg (19 Eylül 1946)
- Eugene Wigner (1946)
- Charles Erwin Wilson (1946)
- Thomas E. Wilson (1946)
- Stephen J. Zand
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b 77th Congress of the United States. "Public Law 77-671 To create the decorations to be known as the Legion of Merit, and the Medal for Merit" (İngilizce). 30 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Şubat 2019.
- ^ a b c d "Scientific Notes and News". Science (İngilizce). American Association for the Advancement of Science. 99 (2571): 276. 7 Nisan 1944. Bibcode:1944Sci....99..276.. doi:10.1126/science.99.2571.276. 26 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Şubat 2022.
- ^ a b Google Kitaplar'da The Code of Federal Regulations of the United States of America, s. 344,
- ^ "5301 - 5319 Awards". MyNavy HR (İngilizce). United States Navy. 28 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Şubat 2022.
- ^ "War Department: Recommendation for award of Medal for Merit to Edgar Edouard Sengier. Center for Research Libraries" (pdf) (İngilizce). s. 68. 3 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2014.
- ^ "Briton receives medal for merit Sir William S. Stephenson (second from right), wartime British security coordinator for the Western hermisphere, receives the Medal for Merit, highest honor the United States can grant a non-citizen, Nov. 30, in a New York ceremony. Presentation of the medal is made by Major General William J. Donovan (left), wartime chief of the Office of Strategic Services, in the presence of Col. G. Edward Buxton, wartime assistant O.S.S. director (second from left), and Lady Stephenson, the former Mary Simmons, of Springfield, Tenn. Col. Buxton's home is in Providence, R.I." (still image) (İngilizce). 1946. hdl:loc.pnp/ds.02087. 24 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Şubat 2022.
- ^ "Citation Accompanying Medal for Merit Awarded to Dean Acheson" (İngilizce). The American Presidency Project. 30 Haziran 1947. 26 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Şubat 2022.
- ^ Gibson, R. E. (1980). "Leason Heberling Adams 1887—1969, A Biographical Memoir" (PDF) (İngilizce). National Academy of Sciences. s. 9. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 26 Şubat 2022.
- ^ a b c d "Presidential Medal for Merit. February 2, 1948. - Published Papers and Official Documents - Linus Pauling and the International Peace Movement". Oregon State University (İngilizce). 18 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Şubat 2022.
- ^ a b c Written at Los Angeles. "Millikan, son, aide get medals of merit". New York Times. New York City (22 Mart 1949 tarihinde yayınlandı). 21 Mart 1949. 2 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ekim 2014.
- ^ Durand, William (1953). Adventures; In the Navy, In Education, Science, Engineering, and in War; A Life Story. American Society of Mechanical Engineers and McGraw-Hill. s. 153. ISBN 9780835752039. LCCN 53002031. OCLC 1216197. 23 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Eylül 2023 – Google Books vasıtasıyla.
- ^ Kelly's Handbook to the Titled, Landed and Official Classes (İngilizce). 81 (1955 bas.). Londra: Kelly's Directories. 1955. s. 802. LCCN 08005253. OCLC 660092690.
- ^ "Florey, Howard Walter (Baron Florey) (1898–1968)". 28 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Eylül 2023.
- ^ Getting, Ivan A.; Christie, John M. (1994). "David Tressel Griggs" (PDF). Biographical Memoirs (İngilizce). 64. Washington, D.C.: National Academies Press. ss. 112-133. 6 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 27 Ekim 2015.
- ^ "Clarence Hickman and Charles Stoddard Papers, 1886-1999" (PDF) (İngilizce). Indiana Historical Society. 2 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 28 Şubat 2022.
- ^ Engel, Helen Butterfield; Smiley, Marilynn J., (Ed.) (5 Mart 2013). Remarkable Women in New York State History. Charleston, South Carolina: The History Press. ISBN 978-1-60949-966-2. OCLC 823041790. 23 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Eylül 2023 – Google Books vasıtasıyla.
- ^ Read, Phyllis J.; Witlieb, Bernard (1992). The Book of Women's Firsts: Breakthrough Achievements of Almost 1,000 American Women. Random House Information Group. ISBN 978-0-679-40975-5. OCLC 1147994498 – Google Books vasıtasıyla.
Mary Shotwell Ingraham was the First woman to receive a U.S. Medal of Merit (1946); a founder of the United Service Organizations (USO) (1941). As a founder and former vice president of the USO (an organization that supplies social, recreational, and welfare facilities for the armed services), Ingraham was awarded the Medal for Merit by President Harry S. Truman.
- ^ "Official Congressional Directory: 83d Congress, 1st Session. Washington D.C.: U.S. Government Printing Office. 1953". 27 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Eylül 2023.
- ^ Slackman, Michael (1990). Target Pearl Harbor. University of Hawaii Press. s. 231. ISBN 9780824813789.
Ben Kanahele.
- ^ Dicke, William (25 Ekim 1982). "Dillon S. Myer, Who Headed War Relocation Agency, Dies". The New York Times (İngilizce). ISSN 0362-4331. 28 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Şubat 2022.
- ^ "Dr. Richard Roberts, 69, Pioneer As Physicist and Microbiologist". New York Times (İngilizce). 7 Nisan 1980. 2 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ekim 2014.
- ^ "Thomas J. Watson Sr. Is Dead; I.B.M. Board Chairman Was 82". The New York Times. 20 Haziran 1956. s. 1. 2 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ocak 2015.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- NARA - Federal Kayıt - Yönetici Emri 9637 - Liyakat Madalyası (İngilizce)
- Liyakat Madalyasını Keşfetmek, Philip J. Schlegel, 2012. Alıcıların listesini içerir (PDF). (İngilizce)