Limnia (Ortaçağ)
| |||||||||||||||||||
Limnia (Yunanca: τα Λιμνία), Karadeniz'in güney kıyı şeridi ve Yeşilırmak Deltasını çevreleyen, Orta Çağ'daki Trabzon İmparatorluğunun en batıdaki Theması (bölgesi) idi. Bölgenin merkezi günümüzde Samsun'un ilçesi Tekkeköy olarak tahmin edilmektedir.
Anthony Bryer, bölgenin kökenlerini Bizans İmparatoru II. İoannis Komninos tarafından 1140 yılı kış gündönümünde kullanılan Kinte adlı bir Bizans tedarik üssüne kadar takip eder. 13. yüzyılda Limnia, bir episkopos makamı ve on üç imparatorluk kalesini içeren Trabzon İmparatorluğu'nun bir kalesi haline gelmiştir. 16. yüzyıla kadar Portolan haritalarında yer almıştır."[1] Themada kasabalar, kale ve Piskoposluk bulunuyordu. 1297'de İmparator II. İoannis burada ölmüştür.[2] Bryer'e göre; 1317'de "Amaseia'nın suffragan psikoposlarının sonuncusu ve en alçakçası olmasına rağmen, piskoposları iç şehrin metropolitik haklarını üstelenmiştir."[1] Trabzon İmparatorluğunun İç işlerinde önemli rol oynayan Hadım İoannis burada yaşamıştır. Öte yandan Speros Vryonis, 1315'te uzun süredir devam eden bir boşluğu doldurmak üzere atanan Amaseia metropoliti Callistus'un makamına giremediğini ve 1317'de bir sinodal kararnamenin onu "koşullar düzelene ve Türkler Amaseia'ya girmesine izin verene kadar" Limnia'da ikamet etmeye yönlendirdiğini açıklar.[3]
1384'te bir Limnia piskoposuna yapılan son referanstır: hayatta kalan bir belge, metropolitin bölgeye girememesi nedeniyle piskoposun Amaseia'nın yönetimini devralmaya yönlendirildiğini kaydeder.[4]
İç savaş sırasında İmparatoriçe İrini'ye karşı gelen Sevastos Canihites tutuklanıp, sürüldükden sonra Limnia'da İnfaz edilmiştir (Haziran 1341). 1386 yılanda Limnia emiri, Taceddin Çelebi'nin yerine oğlu Altamur geçmiştir. İki tarih arasında, Limnia kalıcı olarak Trapezuntine kontrolünden çıkmış ve bölgedeki Türkmen beylerinin eline geçmiştir.[1] En son 1580'de Ortelius'un haritasında bahsedilmiştir.[5]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c Bryer, Anthony (1975). "Greeks and Türkmens: The Pontic Exception". Dumbarton Oaks Papers. 29: 113-148. doi:10.2307/1291371. ISSN 0070-7546. 1 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Haziran 2024.
- ^ Panaretos, Chronicle, ch. 4. Greek text in Original-Fragmente, Chroniken, Inschiften und anderes Materiale zur Geschichte des Kaiserthums Trapezunt, part 2; in Abhandlungen der historischen Classe der königlich bayerischen Akademie 4 (1844), abth. 1, pp. 12f; German translation, s. 43
- ^ Vryonis, The Decline of Medieval Hellenism in Asia Minor and the Process of Islamization from the Eleventh through the Fifteenth Century (Berkeley: University of California, 1971), pp. 324f
- ^ Vryonis, Decline of Medieval Hellenism, s. 291
- ^ Anthony Bryer, "The littoral of the empire of Trebizond in two fourteenth-century portolano maps", Archeion Pontou, 24 (1961), s. 101