İçeriğe atla

Likorin

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Likorin
Adlandırmalar
1,2,4,5,12b,12c-Hexahydro-7H-[1,3]dioxolo[4,5-j]pyrrolo[3,2,1-de]phenanthridine-1,2-diol
Galantidin, Amarilin, Narsisin, Belamarin
Tanımlayıcılar
3D model (JSmol)
ChEBI
ChemSpider
ECHA InfoCard 100.006.822 Bunu Vikiveri'de düzenleyin
  • InChI=1/C16H17NO4/c18-11-3-8-1-2-17-6-9-4-12-13(21-7-20-12)5-10(9)14(15(8)17)16(11)19/h3-5,11,14-16,18-19H,1-2,6-7H2/t11-,14-,15+,16+/m0/s1
  • O1c2c(OC1)cc3c(c2)[C@H]4[C@@H]/5N(C3)CCC\5=C/[C@H](O)[C@H]4O
Özellikler
Kimyasal formül C16H17NO4
Molekül kütlesi 287,31 g mol−1
Aksi belirtilmediği sürece madde verileri, Standart sıcaklık ve basınç koşullarında belirtilir (25 °C [77 °F], 100 kPa).
Bilgi kutusu kaynakları

Likorin, ekili çalı zambak (Clivia miniata), sürpriz zambaklar (Lycoris) ve nergis (Narcissus) gibi çeşitli Amaryllidaceae türlerinde bulunan toksik kristalli bir alkaloiddir . Belirli miktarlarda alındığında çok zehirli, hatta öldürücü olabilir.[1] Bazen tıbbi olarak kullanılır.

Likorin, nergis çiçeği ve çiçek soğanı, kardelen (Galanthus) veya örümcek zambak (Lycoris) gibi farklı Amaryllidaceae türlerinde bulunur. Likorin, Amaryllidaceae'de en sık görülen alkaloididir.[2]

Amaryllidaceae'nin en erken çeşitlendirmesi büyük ihtimalle Kuzey Afrika ve İber Yarımadası'nda olmuştur ve likorin en eski Amaryllidaceae alkaloid biyosentetik yollarından biridir.[2]

Etki mekanizması

[değiştir | kaynağı değiştir]

Şu anda likorin mekanizması hakkında çok az şey bilinmektedir. Beagle köpekleri üzerinde yapılan bir çalışma nedeniyle, likorinin nasıl metabolize edildiği konusunda kesin olmayan fikirler vardır.[2]

Likorin protein sentezini inhibe eder[2] ve askorbik asit biyosentezini inhibe edebilir, ancak sonuncusu üzerinde yapılan çalışmalar tartışmalıdır ve sonuçsuzdur. Halen, likorinin test edildiği başlıca organizma olan bazı mayaların çalışmasına ilgi duymaktadır.[2]

Likorinin asetilkolinesteraz (AChE) ve askorbik asit biyosentezini zayıf bir şekilde inhibe ettiği bilinmektedir.[2] Likorinin IC50 değeri farklı türler arasında değişmektedir fakat AChE inhibe etkisi ortaktır.[2]

Likorin, kanser hücrelerinde apoptozu indüklemek yerine, aktin hücre iskeletini hedefleyerek sitostatik etkiler sergiler, ancak likorinin, bir hücre döngüsünün farklı aşamalarında apoptozda olduğu bulunmuştur.[2]

Amaryllidaceae türlerinde bulunan O-Metilnorbelladin'den olası bir likorin sentezidir.

Olası bir likorin sentezi, sağdaki resimde görülen O-Metilnorbelladin'den gelebilir.

Likorin zehirlenmesi tipik olarak nergis ampullerinin yutulması ile oluşur. Nergis soğanları bazen soğan ile karıştırılarak kazara zehirlenmeye neden olur.[3]

Beagle köpeklerinde kullanılan bir dozaj çalışmasında, ilk bulantı belirtisi, 0.5 mg/kg ve 2.5 saat içinde meydana geldi. Köpeklerde emezi indükleyen etkili dozun 2.0 mg/kg olduğu görüldü ve uygulamadan sonra 2,5 saatten fazla sürmedi.[2]

Likorin toksisitesinin belirtileri bulantı,[2] kusma, ishal ve kasılmalardır .[4]

Güncel araştırmalar

[değiştir | kaynağı değiştir]

Likorinin, antibakteriyel, antiviral veya antienflamatuar etkiler gibi umut verici biyolojik ve farmakolojik aktivitelere sahip olduğu ve antikanser özelliklere sahip olabileceği görülmüştür.[2] Lenfoma, karsinom, multipl miyelom, melanom, lösemi, insan A549 küçük hücreli olmayan akciğer kanseri, insan OE21 özofagus kanseri ve daha fazlasını içeren birçok kanser hücre hattına yönelik çeşitli inhibitör özellikler göstermiştir.[2]

Likorinin, yeni bir yumurtalık karşıtı kanser ajanı olan likorin hidroklorür (LH) gibi kanser önleyici araştırmalar için kullanılan birçok türevi vardır ve veriler LH'nin Hey1B hücrelerinin mitotik çoğalmasını çok düşük toksisite ile etkili bir şekilde inhibe ettiğini göstermiştir. Bu ilaç gelecekte etkili bir anti-yumurtalık kanseri tedavisi için kullanılabilir.[2]

  1. ^ Boş kaynak (yardım) Arşivlenmesi gereken bağlantıya sahip kaynak şablonu içeren maddeler (link)
  2. ^ a b c d e f g h i j k l m Boş kaynak (yardım) 
  3. ^ Pupils ill after bulb put in soup 8 Mayıs 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., BBC News, 3 May 2009
  4. ^ Lycorine 7 Mart 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., definition at mercksource.com

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]