Li Zhaoxing

Li Zhaoxing Basitleştirilmiş Çince: 李肇星
9. Çin Dışişleri Bakanı
Görev süresi 17 Mart 2003 - 27 Nisan 2007
Başbakan	Wen Jiabao
Yerine geldiği	Tang Jiaxuan
Yerine gelen	Yang Jiechi

Li Zhaoxing (Çince: 李肇星; pinyin: Lǐ Zhàoxīng; d. 20 Ekim 1940) 2003'ten 2007'ye kadar Çin Dışişleri Bakanı olarak görev yapan bir Çinli diplomat ve politikacıdır. Daha önce 1998'den 2001'e kadar Çin'in Amerika Birleşik Devletleri Büyükelçisi, 1993'ten 1995'e kadar Çin'in Birleşmiş Milletler Daimi Temsilcisi ve 1985'ten 1993'e kadar Dışişleri Bakanlığı Enformasyon Dairesi başkan yardımcısı ve başkanı olarak görev yapmıştır.

İlk yılları ve kariyeri

Li, Shandong eyaletine bağlı Qingdao şehrinin Jiaonan ilçesinde doğdu. Pekin Üniversitesi'nde Batı Dilleri Bölümü'nde okudu ve 1964'te mezun olduktan sonra Pekin Yabancı Diller Üniversitesi'nde eğitim görmek üzere seçildi. Mezuniyetinin ardından Çin Halk Dış İlişkiler Enstitüsü'ne girdi. Kültür Devrimi'nin başlamasıyla birlikte enstitüden ayrılmak zorunda kaldı ve Shanxi, Jiangxi, Hunan, Hebei ve Guangdong eyaletlerindeki kadro okullarında ve çiftliklerde çalıştı. Guangdong'da bulunduğu süre içinde, 1969'da Typhoon Viola kasırgasına tanık oldu.

1970 yılında Çin Halk Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı'ndaki görevine iade edildikten sonra, Kenya'daki Çin Büyükelçiliği'nde personel ve ataşe olarak görevlendirildi. 1977'de bakanlık bünyesindeki Enformasyon Dairesi'nde personel ve başkan yardımcısı olarak atandı ve 1983'e kadar bu görevde kaldı. 1983'ten 1985'e kadar Çin'in Lesotho Krallığı Büyükelçiliği'nde birinci sekreter olarak görev yaptı. Li, Afrika'daki diplomatik çalışmalarını "Belki de hayatımın en enerjik günleri ve aylarıydı" şeklinde değerlendirmiştir.

Li, 1985'te Çin'e döndü ve bakanlıktaki Enformasyon Dairesi'nde sırasıyla başkan yardımcısı, başkan ve sözcü olarak görev yaptı. 1990 yılında Dışişleri Bakan Yardımcılığına terfi etti ve 1993'te Çin'in Birleşmiş Milletler daimi temsilcisi olarak atandı. İki yıl sonra Dışişleri Bakan Yardımcılığı'na yükseldi. 1998'de Çin'in Amerika Birleşik Devletleri Büyükelçisi olarak atandı. Büyükelçilik görevi sırasında, Çin ile ABD arasındaki ilişkiler, Yugoslavya'daki NATO bombardımanı sırasında, 7 Mayıs 1999'da Yugoslavya'nın Belgrad kentindeki Çin Büyükelçiliği'nin ABD tarafından bombalanmasıyla ciddi şekilde gerildi. Saldırıda üç Çin vatandaşı hayatını kaybetti. Olayın ardından Li, bu olayı "korkunç bir vahşet" olarak nitelendirdi ve NATO'dan olayı soruşturmasını talep etti. 13 Mayıs'ta, ABD Başkanı Bill Clinton olayla ilgili kamuoyuna özür diledikten sonra, Li, Beyaz Saray'daki Oval Ofis'te Clinton'ın resmi taziye defterini imzaladığı sırada hazır bulundu. Büyükelçilik görevinin sona ermesinin ardından, Washington D.C. Belediye Başkanı Anthony A. Williams, Li'nin büyükelçilikteki son günü olan 29 Ocak 2001'i, Çin-ABD ilişkilerini geliştirme çabalarından dolayı "Li Zhaoxing Günü" ilan etti.

2001 yılında Amerika Birleşik Devletleri'nden döndükten sonra, Li, Dışişleri Bakan Yardımcısı olarak atandı. 2001 yılının Nisan ayında, ABD'nin Tayvan'a silah satışına yanıt olarak Li, "Çin tarafı, ABD tarafını Tayvan'a silah satışlarının ciddi, zararlı ve tehlikeli doğasını tanımaya şiddetle çağırıyor" dedi. Aynı ay, Hainan Adası Olayı sırasında Hainan Adası'na acil iniş yapan ABD Deniz Kuvvetleri'ne ait P-3 Orion keşif uçağının iadesi sorulduğunda, "Çin'i gözetleme misyonuna sahip olan böyle bir askeri uçağın Çin'den geri uçmasına izin verirsek, bu Çin halkının onurunu ve duygularını daha da incitecektir" şeklinde açıklamada bulundu. Sonunda, Çin 2001 yılının Temmuz ayında uçağın ABD'ye geri verilmesine izin verdi.

Dışişleri Bakanlığı (2003-2007)

Li, 16 Mart 2003'te Ulusal Halk Kongresi tarafından Tang Jiaxuan'ın yerine yeni Dışişleri Bakanı olarak atandı. Aynı gün, ABD ve Birleşik Krallık'ın Irak'a karşı askeri harekât tehdidi gündemdeydi. Bunun üzerine Li, savaşın önlenmesi için son bir çabayla Amerikan, İngiliz ve Rus yetkililere telefon ederek barışçıl çözüm çağrısında bulundu ve "uluslararası toplumun ortak dileğinin savaş yerine barış" olduğunu belirtti. 18 Mart'ta Li, "Irak'a karşı bir savaşın önlenebileceğini ve krizin BM çerçevesinde siyasi yollarla çözülebileceğini" yineledi. 20 Mart'ta savaş başladığında, Çin Dışişleri Bakanlığı, "Irak meselesinin BM çerçevesinde siyasi çözümü, Irak Hükümeti'nin ilgili Güvenlik Konseyi kararlarını tam ve ciddi bir şekilde uygulaması gerektiğini ve uluslararası toplumun Irak'ın egemenliğine ve toprak bütünlüğüne saygı göstermesi" gerektiği yönünde bir açıklama yaptı. Ayrıca, "savaşın kaçınılmaz olarak insani felaketlere yol açacağını ve bölgenin ve dünyanın güvenliği, istikrarı ve kalkınmasını tehlikeye sokacağını" belirtti. 24 Mart'ta, Rusya Dışişleri Bakanı Igor Ivanov ile yaptığı telefon görüşmesinde Li, askeri operasyonların durdurulması çağrısında bulundu ve savaşın yol açtığı insani felaketten duyduğu endişeyi dile getirdi.

Li, 2004 yılının Mart ayında Kuzey Kore'nin nükleer silah programıyla ilgili uluslararası diplomasi çerçevesinde Kuzey Kore'nin Pyongyang kentinde Kuzey Kore lideri Kim Cong-il ile bir araya geldi. 2005 yılının Nisan ayında, Japonya'nın onayladığı bir tarih ders kitabına ve Japonya'nın Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nde daimi bir koltuk alması önerisine yanıt olarak 2005 yılında Çin'de patlak veren Japonya karşıtı gösterilerin ardından Li, Pekin'de Japonya Dışişleri Bakanı Nobutaka Machimura ile görüştü. Görüşme sırasında Li, "Çin hükümeti, Japon halkına özür dilemesini gerektirecek hiçbir şey yapmadı" ve "asıl sorun, Japon hükümetinin Tayvan meselesi ve insan hakları da dahil olmak üzere bazı uluslararası meseleler ve özellikle tarihe yaklaşımı konusunda Çin halkının duygularını inciten bir dizi şey yapmış olmasıdır" ifadelerini kullandı.

2007 yılının Ağustos ayında, Tayvan Cumhurbaşkanı Chen Shui-bian'in Tayvan'ın bağımsızlığını savunmasının ardından Li, bir basın toplantısında Tayvanlı gazetecilere, "yerel [Tayvanlı] liderleri dinlememelerini" söyledi ve "kim ayrılmak isterse tarihin suçlusu olacaktır" dedi.

Li, 2007 yılının Nisan ayında Dışişleri Bakanlığı görevinden ayrıldı ve yerine Yang Jiechi getirildi. Sızdırılan ABD büyükelçilik belgelerine göre, o dönemde Çin Devlet Başkanı Hu Jintao'nun 2006 yılında Amerika Birleşik Devletleri'ne yaptığı ziyarette yaşanan bir dizi aksaklık nedeniyle Li'yi görevden aldığı iddia edildi. Bu aksaklıklar arasında Beyaz Saray'da bir devlet yemeğinin olmaması, Blair House ile Beyaz Saray arasında ulusal bayrakların bulunmaması, Beyaz Saray çimlerinde Falun Gong protestocusunun varlığı ve Çin Halk Cumhuriyeti milli marşının, Çin Cumhuriyeti (Tayvan) marşı olarak anılması yer aldı.