Lew Sapieha
Lew Sapieha (4 Nisan 1557 - 7 Temmuz 1633), Polonya-Litvanya Topluluğu'nun bir asilzadesi ve devlet adamıydı. 1580'de Litvanya Büyük Dükalığı'nın Büyük Sekreteri, 1581'de Büyük Dükalığı'nın Büyük Katibi, 1585'te Kraliyet Şansölyesi, 1589'dan 1623'e kadar Büyük Şansölye, 1621'de Vilnius Voyvodası, 1623'te Büyük Litvanya Yöneticisi (Hetmanı) oldu
Sapieha, Birliğin büyük bir siyasi figürü olarak kabul edilir. Zengin ve güçlü bir patron, bir devlet adamı, avukat ve askeri komutan olarak bilgeliği ile biliniyordu. Dükalığın en yüksek kültürel gelişimi zamanlarında Litvanya Büyük Dükalığı'nın en büyük liderlerinden biriydi. Ruthenian etnik kökenliydi.[1][2] Modern Belarus kaynakları onun Ruthenian geçmişini Belaruslu olmasıyla yorumlar, ancak modern Belarus kaynaklarının Litvanya Büyük Dükalığı hakkında sunduğu birçok gerçek genellikle çarpıtılır ve Litvanyalı ve Polonyalı tarihçiler arasında bu konuda görüş birliği yoktur.[3][4][5][6][7][8][9]
Biyografi
[değiştir | kaynağı değiştir]Vitebsk yakınındaki Astroŭna'da doğdu.[10] Leipzig'de eğitim gördü ve Jan Zamoyski'nin yönetiminde Polonya Kralının Şansölyeliğinde ve Litvanya Büyük Dükü Stephen Báthory'nin yönetiminde çalıştı. Doğu Ortodoks'u olarak yetiştirildi, gençliğinde Kalvinizm'e geçti ve eski mülklerinde bir dizi Kalvinist kilisesi kurdu. 1570'lerde Üniteryanizm'e döndü. Protestan kampındaki sürtüşmelerden hayal kırıklığına uğrayarak 1586'da ilk karısıyla birlikte gayretli bir savunucusu haline geldiği Roma Katolikliğine geçti. Brest Birliği'nden sonra isteksiz Doğu Ortodokslarını birliğe uyum sağlamaya zorladı.
Kariyer ve siyaset
[değiştir | kaynağı değiştir]1584-1600'de Muscovy ile siyasi bir birliği destekleyen Lew Sapieha, teklifi reddeden Çar Boris Godunov'a bu birliği öneren Moskova'daki diplomatik misyonunun 1600 yılındaki yöneticisydi. Ayrıca Stephen Bathory ve Polonya Kralı ve Litvanya Büyük Dükü Sigismund III Vasa'nın yönetimi altındaki Muscovy ile savaşlara katıldı. Sigismund III'ün danışmanı oldu ve onun Moskova tahtını ele geçirme ve Smolensk'i zorla geri alma yönündeki radikal planlarını destekledi.[11]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Archived copy" (PDF). 2 Haziran 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Aralık 2012.
- ^ "Archived copy" (PDF). 2 Haziran 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Aralık 2012.
- ^ Саверчанка І.В. Канцлер Вялікага княства. Леў Сапега, Мн., Навука і тэхніка, 1992, с.63.
- ^ Чаропка В. Бацька Айчыны. Леў Сапега. ў кнізе «Уладары вялікага княства», Мн., Беларусь, 1-е издание 1996, 2-ое издание 2002, с.327-408.
- ^ Редактор: Тарас А. Е, Вялікі беларус Леў Сапега: Зборнік артыкулаў, 2012, Издательство: Інстытут беларускай гісторыі i культуры 978-9984-897-03-5
- ^ "Лев Сапега (БЕЛАРУСЬ)". Library.by. 2010. 18 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2022.
- ^ "Прокопчук Артур Андреевич. Беларусь - 1000 Лет Истории В Женских Образах". 5 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Прафесар Крыштаповіч: Радзівілы, Сапегі, Агінскія не маюць нічога супольнага з беларускай ментальнасцю — відэа". 23 Aralık 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Ar perrašinėjamos istorijos pasakų įkvėpta Baltarusija gali kėsintis į Rytų Lietuvą?". 15min.lt (Litvanca). 14 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2014.
- ^ "Jivebelarus.net". 14 Ağustos 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Leonas Sapiega: liūtas ar lapinas?". ldkistorija.lt. 7 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Kasım 2019.
