Lehistan-İsveç Savaşı (1626-1629)

Lehistan-İsveç savaşı
Lehistan-İsveç savaşları ve Otuz Yıl Savaşı
Riga yakınlarındaki Dunamunde kalesini bombalayan İsveç ordusu.
Tarih 1626-1629 Bölge Baltık Denizi, Prusya, Letonya ve Polonya Sonuç Altmark Antlaşması
Taraflar
İsveç İmparatorluğu	Polonya (Lehistan-Litvanya) Kutsal Roma İmparatorluğu
Komutanlar ve liderler
II. Gustaf Adolf Axel Oxenstierna Herman Wrangel Jacob De la Gardie Gustav Horn Jindřich Matyáš Thurn	III. Zygmunt Waza Stanisław Koniecpolski Aleksander Gosiewski Jan Stanisław Sapieha Lew Sapieha Stanisław Potocki Hans Georg von Arnim-Boitzenburg
Güçler
47,880 asker	49,480 asker
Kayıplar
5,680 ölü	4,080 ölü

Lehistan-İsveç savaşı (1626-1629) 17. yüzyılda İsveç İmparatorluğu ve Polonya arasındaki çatışmanın dördüncü savaşı (1600-1611, 1617-1618 ve 1620-1625'ten sonra). 1626'da başladı ve dört yıl sonra Altmark Antlaşması ile, daha sonra Stuhmsdorf'ta Stuhmsdorf Antlaşması ile sona erdi.

Süreç

1626

Savaşın ilk karşılaşması, II. Gustaf Adolf yönetimi altında 4.900 kişilik bir İsveç ordusu'nun Jan Stanisław Sapieha yönetiminde 2.000 kişilik bir Lehistan-Litvanya Birliği kuvvetini pusuya düşürdüğü Letonya yakınlarında gerçekleşti. Litvanya komutanı Jan mağlubiyete uğradı ve sinir krizi geçirdi.

Mayıs 1626'da Kral II. Gustaf Adolf Kraliyet Prusyası'nı işgaline başladı. 125 gemiden oluşan bir filo tarafından refakat edilen 8.000'den fazla asker (1.000 süvari dahil) İsveç kuvvetleri Baltiysk yakınlarındaki Prusya Dükalığı topraklarında karaya çıktı. Lehistan için bu sefer bir sürpriz oldu, savunma yapmakta geciktiler ve II. Gustaf, Prusya'nın pasif desteği ile rahatlıkla 16 kasabayı ele geçirdi. Bu kasabaların çoğunda Protestanlar yaşamaktaydı ve kapılarını ortak dindarlar olarak gördükleri Lutheran İsveç kuvvetlerine rahatlıkla açtılar. Ancak İsveç kralı, kendi küçük ordusunu ve savunma filosunu koruyan Danzig şehrini (Gdańsk) alamadı. Kral Gustavus Adolphus, Danzig'e yaptığı büyük saldırıda asker sayısını 22.000'in üzerine çıkardı. Polonya kralı III. Zygmunt Waza, savunmak için savaşırken hamisi olduğu Prusya Dükalığı'ndan destek almadı. Kuzey'e 11.000 kişilik bir ordu ile konuşlandırdı ve Gniew'de Kral Gustavus Adolphus'un 8.150 piyade, 1.750 süvari ve 74 topçu birliğine karşı savaştı. Çatışma 22 Eylül'den 1 Ekim 1626'ya kadar III. Zygmunt ordusunu geri çekene ve ülkenin dört bir yanından takviye yapılmasına kadar birkaç gün devam etti.

1627

Hetman Koniecpolski, 2 Nisan 1627'de Puck kasabasını geri aldı. İsveçliler Koniecpolski'yi Vistül ve Pomeranya üzerinden iki yönden vurmayı planladılar. Vistül'ün seli İsveç'in planlarını bozdu ve Koniecpolski'nin Pomeranya'dan gelen düşman birimlerini durdurmasını sağladı. Nisan ayı ortasında, Koniecpolski (2.150 hafif süvari eri, 3.290 kazak süvari, 2.515 batı piyade, 1.620 Polonyalı piyade, 1.265 dragoons ve 2.000 Ukraynalı Kazak ile) Czarne (Hammerstein) kasabasında bir İsveç kuvvetini çevreledi ve mağlup etti. Bu zafer sayesinde Brandenburg Elektörü George William Kral III. Zygmunt Waza'ya desteğini almaya ikna etti.

1628

1628'de ordusu olmayan Polonya kuvvetleri saldırılarını durdurmak ve savunmaya geçmek zorunda kaldılar. İsveç kuvvetleri Nowy ve Brodnica kasabalarını ele geçirdi. Hetman Koniecpolski, az sayıdaki güçlerini en verimli şekilde kullanarak saldırıya geçti - piyade ve topçu ateşi, hızlı süvariler ile yakın muharebe saldırılarında avantaj sağladı. O zamana kadar savaş manevra savaşı haline gelmişti, her iki taraf da arazi veya tahkimat avantajları olmadan diğeriyle yüzleşmek istemiyordu. Salgın hastalıkların çok sayıda insanı ve atı yok ettiği İsveç işgalci garnizon birliklerinin kötü bir yılıydı.

1629

Kral Gustavus Adolphus İsveç'te kışlarken ve Hetman Koniecpolski Varşova'da iken, Polonya kuvvetleri, Mareşal Herman Wrangel'in idaresi altındaki, Stanisław Potocki yönetiminde bir İsveç kuvvetinin Polonya ordusuyla karşılaştığı Górzno'da kötü bir şekilde yenildi. Polonyalılar 700 ölü ve yaralı, 600 esir; İsveçliler sadece 30 ölü ve 60 yaralı ile savaştan galip geldi. Yenilgiyi duyan Sejm, ordu için fonları artırmaya ikna edildi ve Kutsal Roma İmparatorluğu'ndan askeri yardımı kabul etti. Bununla birlikte, Koniecpolski Kraliyet Prusyası'ndaki çeşitli stratejik kalelerden çekilmek zorunda kaldı: zamanla Putzig limanını yeniden almayı başardı.

Dış bağlantılar

• Lehistan-İsveç savaşı (1626-1629) 3 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• II. GUSTAF ADOLF ve Polonya: [1] 24 Ekim 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., [2] 24 Ekim 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., [3] 10 Haziran 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.