Lazgi
| Harezm dansı, Lazgi | |
|---|---|
| Ülke | Özbekistan |
| Kaynak | 01364 |
| Tescil geçmişi | |
| Tescil | 2019 (14. oturum) |
Lazgi, Harezm Bölgesi'nin halk müziği ve dansıdır. Erkekler için kahramanca ve cesur, kadınlar için ise lirik ve muzip olmak üzere farklı stillere sahiptir.[1]
Efsanevi Özbek dansçıları Tamarakhanim, Mukarrama Turgunbayeva ve Gavhar Matyakubova, Harezm halk danslarını mükemmelleştirip zarif hareketleriyle dünya sahnelerini büyülemişlerdir.[2]
Uluslararası tanınma
[değiştir | kaynağı değiştir]Lazgi, "Harezm dansı - lazgi" adıyla 13 Aralık 2019'da UNESCO Somut Olmayan Kültürel Mirasın Temsilci Listesi'ne eklendi. Özbekistan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Şevkat Mirziyoyev, 28 Eylül 2020'de "Lazgi" Uluslararası Dans Festivali'nin düzenlenmesine ilişkin bir kararname yayınladı. Karara göre, "Lazgi" Uluslararası Dans Festivali, 2022 yılından itibaren iki yılda bir Hive şehrinde 25-30 Nisan tarihleri arasında düzenlenecektir. Ixtiyor Baxtiyorov'un yönetmenliğini yaptığı ve dansın güzelliğini ve tarihini anlatan "Lazgi" belgeseli, "Art Stream", "Fifflondon", "Blackboards", "Lift-Off Season Awards" ve "IFFT" gibi çeşitli uluslararası festivallerde "En İyi Dans Belgeseli" ödülüne layık görüldü.[2]
"Lazgi - Kalp ve aşkın dansı" bale prodüksiyonunun uluslararası prömiyeri Dubai Opera sahnesinde gerçekleştirildi.[3]
Performans stili
[değiştir | kaynağı değiştir]Lazgi müziği küçük bir giriş ve 3 bölümden oluşur. 6/8 ölçülü ve canlı bir ritimle çalınır. Dans, yavaş ve basit hareketlerle başlar - önce parmaklar, bilekler, dirsekler ve ardından tüm vücut hareketlenir. Sonra aniden eller, ayaklar ve vücut karmaşık hareketlere dahil olur. Dans hareketleri, müziğin bir bölümünün tekrarı ile değişir. Müziğin karakteri değişir ve hız artar, dans daha yoğun hale gelir ve aniden sona erer.[2]
Köken
[değiştir | kaynağı değiştir]Lazgi'nin kadim tarihi ateşin keşfi ile ilintilidir ve Zerdüştçülük diniyle bağlantılıdır. Zerdüştlüğün kutsal kitabı Avesta'da bu konuda bazı bilgilerin varlığı akademisyenler tarafından doğrulanmıştır. Harezm'in sözlü geleneğinde Lazgi'nin kökeni hakkında çeşitli efsaneler ve hikâyeler bulunmaktadır. Örneğin, ruhun bedene girişini ifade ettiği veya soğuk iklimde ısınmak ve ateş yakmak için çeşitli hareketlerle yaratıldığı söylenir. Eski Lazgi hakkında şöyle bir efsane vardır: İnsan bedeni ruhtan ayrıydı. Ruha “bedene gir” denildi ve ruh girip korkmuş bir şekilde çıktı. Tekrar “bedene gir” diye emrettiler. Ruh “korkuyorum” dedi. Sonra ilahi bir müzik geldi. Ruh bu müzikten büyülendi ve nasıl olduğunu bilmeden bedene girdi. Önce parmaklar, ayak parmakları, bilekler, dirsekler canlandı ve insan oluştu. İlahi olan bu müzik “Lazgi” idi.[4]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Nafisa, Saidhujaeva; Ulugbek, Nulloev; Zulfiya, Mirkhasilova; Botir, Mirnigmatov; Ludmila, Irmukhamedova (30 Ekim 2019). "Production of Plant Products as a Process of Functioning Biotechnical Syste m". International Journal of Engineering and Advanced Technology. 9 (1): 4845-4846. doi:10.35940/ijeat.a2940.109119. ISSN 2249-8958.
- ^ a b c ugli, Davronov Bekzod Diyor (2021). "One of the precious heritages of the uzbek people "khorezm dance - Lazgi"". ACADEMICIA: AN INTERNATIONAL MULTIDISCIPLINARY RESEARCH JOURNAL. 11 (1): 309-312. doi:10.5958/2249-7137.2021.00043.4. ISSN 2249-7137.
- ^ Belarusian-Uzbek Scientific and Methodological Journal. 1 (2). 2022. doi:10.58461/uzb.1(2).2022 http://dx.doi.org/10.58461/uzb.1(2).2022. Eksik ya da boş
|başlık=(yardım) - ^ Xolboyev, Yusubjon Hakimovich; Pakirdinov, Adxamjon Begishovich; Maxsumov, Abduxamit Gafurovich; Asqarov, Ibrohimjon Rahmonovich (26 Temmuz 2022). "PSORIAZ KASALLIGINING PAYDO BO'LISH BOSQICHLARI, TURLARI VA UNI XALQ TABOBATI YO'LI BILAN DAVOLASH". Журнал химии товаров и народной медицины. 1 (3): 127-136. doi:10.55475/jcgtm/vol1.iss3.2022.57. ISSN 2181-2977.